Fréttablaðið - 06.09.2001, Síða 10

ABl Ai)(f )
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavlk
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: IP-prentþjónustan ehf.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Visir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgatsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á ménuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins I stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
| BRÉF TIL BLAÐSINS |
Otrúleg skammsýni
Christopher Morden skrifar:_
Alver Frá því ég flutti hingað frá
Kanada árið 1999 hef ég fylgst af
athygli með umræðum á íslandi
um fyrirhuguðar virkjanir og ál-
bræðslur. Eins og þér (Helga
Kristín Gunnarsdóttir í Bakþönk-
um þriðjudaginn 4. sept. sl.) finnst
mér þessar áætlanir lýsa ótrú-
legri skammsýni. Svona þróað
land eins og ísland og svona vel
menntuð þjóð getur gert kröfur til
annars en að framleiða ál. Eftir
því sem mannkyni fjölgar þarf
fólk meira á því að halda (og er til-
búið að greiða hærra verð fyrir)
að njóta þess sem eftir er af nátt-
úrulegri fegurð heimsins. Rauna-
legast er þó að fylgjast með því að
þrýstingurinn á að byggja þessar
stíflur og bræðslur yfirskyggir
umræðu um alla aðra kosti. Það
yrði einnig raunin ef af þessum
gríðarfjárfestingum yrði. Aldrei
hef ég t.d. lesið um það að til
greina kæmi að lækka tekju- og
virðisaukaskatt á svæði eins og
Austurlandi til þess að auka efna-
hagsumsvif þar og beina fólki frá
suðvesturhorninu. Og hvað er orð-
ið um þá hugmynd að hefja beint
flug frá útlöndum til Egilsstaða
sem einnig gæti ýtt undir þróun á
Austurlandi. Ég vona að þú haldir
áfram skrifum um þetta mál. ■
ATHUGASEMD
Aukin umsvif
Erna Nielsen skrifar:
sveitarfélöc Vegna fréttar um
málefni SSH í blaðinu í gær er
rétt að fram komi að fv. fram-
kvæmdastjóri Samtaka sveitarfé-
lag á höfuðborgarsvæðinu (SSH)
taldi sig hafa örugg loforð fyrir
fjárframlögum vegna girðingar
umhverfis höfuðborgarsvæðið frá
Vegagerðinni og Landbúnaðar-
ráðuneytinu. Ekkert hefur komið
fram að svo verði ekki, en á með-
an verða samtökin að snúa sér til
aðildarsveitarfélaganna. Umsvif
vegna aksturs fatlaðra skólanem-
enda hafa aukist verulega og
skýrir það að hluta fjárvöntun
samtakanna. Tekið skal skýrt
fram að þessi mál koma ekkert
við starfslokum fv. framkvæmda-
stjóra, þar sem hann óskaði sjálf-
ur eftir því að láta af störfum s.l.
vor eftir 13 ára farsælan feril. ■
10
FRÉTTABLAÐIÐ
6. september 2001 FIMMTUDAGUR
Spennukarlar gera hróp að Seðlabankanum
væntingarnar"
—^
Sturlungar gengu fram en hor-
fðu aftur, sagði Sigurður Nor-
dal. Því fór sem fór með þeirra
veldi. Forsætisráðherra hefur í
' + allri vinsemd bent
„Viðmunum Seðlabankanum á
taka strax út á að fhafnn eiP að
horfa fram a veg-
inn eh ekki á það
sem liðið er. Það er
auðvitað þægilegast fyrir ráð-
herrann og alla hina sem bera
ábyrgð á „gífurlegri umframeftir-
spurn síðustu missera sem kemur
fram í aukinni verðbólgu og við-
skiptahalla", eins og Már Guð-
mundsson aðalhagfræðingur
Seðlabankans orðar það í grein í
Morgunblaðinu. í raun er nýja
kerfið þar sem bankinn er sjálf-
stæður og ber ábyrgð á fram-
kvæmd verðbólgumarkmiða, sem
sett eru í samráði víð stjórnvöld,
kjörið fyrir þá sem vilja skjóta
sér undan ábyrgð.
Fyrst spila menn góðærið, m.a.
með væntingum um „eilífa"
neysluveislu, upp í verðbólgu og
óstöðugleika, ríkisútgjöld hækka
ár frá ári, sveitarfélögin eyða um
efni fram, ríkið er leiðandi í
launahækkunum, almenni vinnu-
markaðurinn getur ekki hamið
launaskrið og afleiðingin af allri
yfirspennunni er nánast óhjá-
kvæmilegur samdráttur. Og þá
sameinast ráðherrar og aðilar
vinnumarkaðarins um að hrópa
niður hávaxtastefnu Seðlabank-
ans sem er afleiðingin af því að
MáJ.manna
Einar Karl Haraldsson
| fjallar um þrýstinginn á Seðlabankann
vaxtapíning á að vega upp lausa-
tökin í útgjöldum hins opinbera.
Dregnar eru fram margskonar
vísbendingar um að stóra stoppið
sé framundan í atvinnulífinu
verði vöxtunum ekki fírað niður.
Seðlabankinn vill hins vegar
sjá það ótvírætt að umframeftir-
spurn eftir vinnuafli sé úr sögu,
útlánaþensla banka sé í rénun og
verðbólgan sé að gefa eftir, áður
en hann mildar fyrirsjáanlegan
samdrátt með lækkun vaxta. Með-
al annars vegna þess að verði
slakað of snemma á klónni mun-
um við taka strax út á vænting-
arnar, gengið lækka enn og verð-
bólgan sprengja kjarasamninga í
loft upp í febrúar. Spurningunni
um það hvorir sjá lengra fram í
tímann, „spennukarlarnir" eða
Seðlabankastjórarnir, verður ekki
svarað fyrr en eftir á. En líklegt
er að Seðlabankinn standist þrýst-
inginn fram í október. n
■i ~ o. „ f
Gamlar virkjanahugmyndir
Nýju virkjanakostirnir eru þekktir. Eru inn í rammaáætlun um virkjanakosti svo lengi sem virkj-
anaaðilar skila upplýsingum til framkvæmdanefndar. Rammaáætlunin einungis leiðbeinandi.
orka „Þessir kostir eru þekktir, afl
þeirra og orkuvinnslumöguleikar,"
segir Jónas Elíasson, verkfræðing-
ur og prófessor,
um þá nýju virkj-
anakosti sem sagt
hefur verið frá í
fjölmiðlum undan-
farið. Jónas á sæti
í framkvæmda-
nefnd um ramma-
áætlun á nýtingu
vatnsafls og jarð-
varma á Islandi,
sem hefur það
hlutverk að raða
virkjanakostum í
æskilega röð með
tilliti til efnahags-
legs ávinnings og
Siv Friðleifsdóttir um
rammaáætlun:
Til að ná sáttum
virkjun „Ég tel rammáætlun þá,
sem verið að hefja vinnslu á
núna, Maður, nýting, náttúi’a,
mjög mikilvæga
og mjög mikil-
vægt að fara í þá
vinnu til að ná
sáttum," sagði
Siv Friðleifs-
dóttir umhverf-
isráðherra á Al-
þingi 14. febrúar
2000. „Ég teldi
ekki rétt að fara
i stærri virkjan-
ir án þess að
búið væri að ná sáttum um þá
rammaáætlun eða afgreiða hana
sem heild eða ná niðurstöðu í
henni í heild.“
SIV FRIÐLEIFS-
DÓTTIR
Ekki rétt að fara í
stærri vírkjanir án
rammaáætlunar.
Til sölu eða leigu Smiðjuvegur 6
Eitt besta verslunarhúsnæði borgarinnar er til sölu eða leigu.
1369 fermetrar í vel hirtu húsi og á áberandi stað á hornlóð. Inn-
keyrsludyr og mikil bílastæði. Húsnæðið er glæsilegt og nýinn-
réttað. Möguleiki að skipta því upp í allt að fjóra hluta.
Sími 533 4300
GSM 895 8248
& 896 5048
FASTEIGNASALA
VIRKJANAKOSTIR KANNAÐIR
Orkubú Vestfjarða, Orkuveita
Reykjavíkur, Hitaveita Suðurnesja
og Landsvirkjun kanna nýja virkj-
anakosti víða um land.
JÓNAS ELÍAS-
SON
Virkjunaraðilarnir
verða að skila
upplýsingum til
framkvæmda-
nefndar um
rammaáætlun
varðandi orku-
vinnslumöguleika.
umhverfisverndar.
„Allar þessar virkjanahug-
myndir eru mjög gamlar. Það er til
mjög gott yfirlit yfir alla virkjana-
kosti sem fýsilegir eru á vatnsafli
og jarðhita. Einungis á eftir að út-
fæi’a nánar hvernig þær virkjanir
yrðu gerðar," segir Jónas og telur
skynsamlegt að bíða með endan-
legt útlit á virkjun og virkjunartil-
högun þangað til komið er að því að
virkja. Breytt tækni og markaður
gæti bi’eytt upphaflegum forsend-
um.
Jónas segir stefnt að því að skila
rammaáætluninni næsta ár. Áætl-
unin byggist á upplýsingum frá
virkjunaraðilum sem faghópar á
vegurn framkvæmdanefndarinnar
leggja mat sitt á sem innlegg í end-
anlega uppröðun virkjanakosta. Sú
uppröðun getur aldrei orðið annað
en leiðbeinandi fyrir stjórnvöld.
„Hér á landi er föst hefð fyrir
því að í hvert skipti sem er virkjað
þarf að leggja fram sérstök virkj-
analög með samþykkt Alþingis.
Iðnaðarráðherra veitir svo virkj-
analeyfi samkvæmt þeim lögum og
orkulögum. Hvort einhver ramma-
áætlun liggi fyrir eða ekki breytir
þessu ekki. Þó að eitthvað sé ekki
tekið inn í rammaáætlun nú, og
komi upp einhvern tíma seinna, þá
getur Alþingi sem æðsta vald tekið
upp hvaða virkjanaáætlun sem er
og samþykkt virkjanalög um
hana,“ segir Jónas Elíasson.
bjorgvin@frettabladid.is
Skipulagsstofnun um rammaáætlun:
Heildarstefnu vantar
virkjanir „Við umfjöllun um
Kárahnjúkavirkjun verður að
hafa í huga í þessu sambandi að
hér er um að ræða framkvæmd
sem hefur áhrif á
náttúrufar, sam-
félag og efnahag
á landsvísu og
svæðisbundið,"
segir Skipulags-
stofnun í úr-
skurði sínum um
matsskýrslu
Landsvirkjunar.
„Þar af leiðandi
ætti ekki að taka
bindandi afstöðu
framkvæmdarinnar einangr-
STEFÁN THORS
Skipulagsstjóri
segir skorta heild-
arsýn í virkjuna-
málum.
til
að, heldur £ skýru samhengi við
helstu orsakaþætti og afleiðing-
ar. Skipulagsstofnun bendir í
þessu sambandi á eftirfarandi
kosti. í fyrsta lagi umhverfismat
heildstæðrar áætlunar á helstu
orkuvinnslukostum í landinu og
stefnumörkun um nýtingu þeir-
ra, svo sem forgangsröðun kosta,
staðsetningu og heildarnýtingu.
Að slíkri áætlanagerð er nú unn-
ið undir merkjum Rammaáætl-
unar um nýtingu vatnsafls og
jarðvarma. Ilinsvegar liggur
ekki enn fyrir stefna um hve
mikið af þeirri orku sem telst
fræðilega nýtanlegt skuli virkja,
né á hvaða forsendum það skuli
gert með tilliti til kostnaðar,
tímasetningar, nýtingar orkunn:
ar og áhrif af orkuvinnslunni." í
öðru lagi telur
Skipulagsstofnun vanta skipu-
lagsáætlanir á Austurlandi með
tilliti til virkjana þar og heild-
stætt umhverfismat um líkleg
umhverfisáhrif Noral verkefn-
anna allra. ■
ORÐRÉTTl
Ferðamennska ekki undirstaða
kárahnjúkar „Hafa ber í huga að
svæðið stendur mjög hátt og opn-
ast þess vegna seint á sumrin fyr-
ir ferðamenn vegna snjóa og aur-
bleytu. Segja má að tími hefð-
bundinnar ferðamennsku á
áhrifasvæði Kárahnjúkvirkjunar
geti varla talist lengri en 6 vikur á
ári, en veiðitími hreindýra stend-
ur nokkuð lengur fram á haustin."
„Hvað sem því líður þá er það
staðreynd að svæðið hefur verið
mjög vannýtt sem ferðamanna-
svæði þrátt fyrir talsverða mark-
aðssetningu í rúman áratug og
bætt vegakerfi. Þannig hefur fjöl-
di ferðamanna nánast staðið í stað
í meira en áratug, ef undan eru
skildar dagsferðir sfðastliðinna
tveggja sumra vegna mikillar
hvatningar um að fara um svæð-
ið.“....
„Þá er það ennfremur stað-
reynd að hlutar svæðisins eru
einsleitir yfir að líta og óraunhæft
að ætla að þeir muni njóta mikilla
vinsælda til gönguferða."
„Svæðið er vinsælt meðal
ferðamanna á sumrin en erfiðara
hefur reynst að byggja ferðaþjón-
ustuna sem heilsársgrein og mið-
að við núverandi forsendur verð-
ur að telja ólíklegt að ferðaþjón-
usta geti orðið undirstaða byggð-
ar á Austurlandi."
Úr greinargerð um efnísþætti sem
fylgir stjórnsýslukæru Landsvirkjunar
vegna úrskurðar Skipulagsstofnunar
um mat á umhverfisáhrifum Kára-
hnjúkavirkjunar.
AUSTURLAND
Landsvirkjun telur að ferðamennska verði
ekki undirstaða byggðar á Austurlandi