Fréttablaðið - 12.12.2001, Blaðsíða 12

12
FRÉTTABLAÐIÐ
12. desember 2001 MIÐVIKUDACUR
ddllU ZUUl/ d I I llldlldUd llllld-
bili um 169 þúsund lítra.
Samtökin Sólarsýn:
Fagna úttekt á
rekstri Sólheima
sólheimar Grasrótarsamtök
áhugafólks um velferð fatlaðra
íbúa Sólheima, sem fengið hefur
nafnið Sólarsýn, fagna ákvörðun
félagsmálaráðuneytisins að fram-
kvæma bæði fjárhags- og stjórn-
sýslulega úttekt á rekstri Sól-
heima í Grímsnesi í samstarfi við
ríkisendurskoðanda. í ályktun
segir að bundnar séu miklar vonir
við úttekt þessa og að niðurstaða
leiði til þess að fjármagn sem ætl-
að sé fötluðum íbúum Sólheima
renni beint í þeirra þágu en ekki í
gæluverkefni af ýmsum toga sem
því miður virðist vera reyndin. ■
Samanburðartölur ÁTVR:
SÖLUÞRÓUN EINSTAKRA TEGUNDA
Á II MÁNUDUM ÁRIN 2000 OG 2001
Sveitarstjórnakosningar:
Aukin víndrykkja
áfengissala Sala á rauðvíni og
hvítvíni yfir 11 mánaða tímabil
hefur aukist um 20 prósent á milli
ára, en heildar áfengissala um 8
prósent. Bjórsala hefur aukist um
6,9 prósent en að baki þeirri
aukningu eru flestir lítrar, ríflega
600 þúsund. Þá sýnir samanburð-
ur sölu fyrstu 11 mánuði þessa
árs og síðasta að sala tóbaks hef-
ur minnkað í öllum tegundum
nema neftóbaki þar sem hún hef-
ur aukist um 0,77 prósent. Sala
munntóbaks dregst mest saman,
um rúm 16 prósent, en vindla, sí-
garettna og píputóbaks frá um 1
prósenti til tæplega 4 prósenta.
Höskuldur Jónsson, forstjóri
ÁTVR, segir að fara verði varlega
í að draga ályktanir um breytt
neyslumynstur út frá hlutfalls-
breytingum á sölu einstakra teg-
unda því að baki háum hlutfalls-
breytingum geti legið tiltölulega
lítið magn. Höskuldur sagði þó
ekki leika vafa á að vínneysla fari
vaxandi. „Neysla á rauðvíni og
hvítvíni hefur aukist mjög hratt á
íslandi, en þótt neysluaukningin í
bjór sé ekki svona há tala [20 pró-
sent] þá er magnaukningin þar.
En sem hlutfall er vínið hvað
hæst, því grunnurinn er miklu
lægri,“ sagði hann. ■
Tegund: 2000 2001 Prós.-
lítrar lítrar breyt.
Rauðvín 790.491 959.327 21,36
Hvítvín 306.638 363.454 19,44
Ávaxtavín 30.107 37.108 18,77
Vískí 87.048 89.464 3,04
Romm 79.631 77.329 -2,74
Tequila og Mezcal 4.018 3.831 -4,70
Ókryddað Brennivín og vodki 312.840 315.977 1,08
Gin og sénever 59.685 64.115 7,31
Lagerbjór 8.571.937 9.179.384 6,90
öl (dökkur bjór) 42.839 50.885 22,01
Tóbak: Neftóbak 9.350 kg 9.422 kg 0,77
Reyktóbak 8.062 kg 7.758 kg -3,77
Vindlingar (karton) 1.618.657 1.577.413 -2,55
Vindlar (stk.) 10.942.364 10.812.207 -1,19
Munntóbak 24 kg 20 kg -16,27
Upplýsingar fengnar af heimasíðu ÁTVR
Utlendingar
fá að kjósa
alþjóðahúsið Stjórn Alþjóðahúss-
ins hefur falið framkvæmda-
stjóra þess að undirbúa átak til að
tryggja að sem flestir erlendir
ríkisborgarar sem búið hafa hér á
landi í þrjú ár eða lengur nýti
kosningarétt sinn í komandi kosn-
ingum til sveitarstjórna. í þessu
skyni verður leitað samstarfs við
ríki, sveitarfélög á höfuðborgar-
svæðinu og aðra sem koma að
þessu máli. Jafnframt fagnar
stjórhin þessum nýmælum um
kosningarétt erlendra ríkisborg-
ara sem er að finna í frumvarpi að
nýjum sveitarstjórnarlögum. ■
LÖCREGLUFRÉTTIR
Lögreglan á ísafirði mældi öku-
mann á 106 km hraða á Skut-
ulsfjarðarbraut um miðnætti í
fyrrakvöld en þar er hámarks-
hraði 60 km. Auk þess að keyra
of hratt var maðurinn að tala í
síma og þegar á reyndi ekki með
ökuskírteini á sér. Á hann yfir
höfði sér háa sekt auk þess að fá
punkta í ökuferilsskrána.
—♦—
Aísafirði var mikið hvassveður
í gærdag sem olli því að jóla-
tré sem búið var að reisa á Silfur-
torgi og er gjöf frá Hróaskeldu í
Danmörku, fauk á hliðina. Að
sögn lögreglunnar á ísafirði var
beðið með að reisa tréð aftur uns
veður lægði.
Slobodan Milosevic fyrir rétti:
Hlýddi á ákærur
um þjóðarmorð
HAAG.HOLLANDi.AP Slobodan Milos-
evic, fyrrverandi forseti
Júgóslavíu, kom í gær fyrir
stríðsglæpadómstól Sameinuðu
þjóðanna í fjórða skiptið. Var
hann ákærður fyrir þjóðarmorð
sem hann er sakaður um að hafa
framið í Bosníustríðinu á síðasta
áratugi. Eins og í fyrri vitnisburð-
um fyrir dómstólnum neitaði §
Milosevic að svara þeim ásökun- |
um sem bornar voru á hendur <
honum og þurfti rétturinn að leg-
gja fram beiðni um sakleysi fyrir
hönd hans. „Þessar ásakanir eru
fáránlegar. Mér ætti að vera friði í Bosníu, en ekki stríði,“
þakkað fyrir að hafa stuðlað að sagði forsetinn fyrrverandi. ■
Vesturgata 7
Ráðhús Reykjavikur
Bergstaðir
Traðarkot
tatorg
Njonu
tímans
- notaðu þægindin
Þú borgar aðeins tyrir þann tíma sem þú þarft.
Notaðu húsin í jólaumferðinni og njóttu þess að hafa
ekki áhyggjur af tímanum. Bílahúsin eru alltaf opin
klukkustund lengur en verslanir.
Bílahús miðborgarinnar og þú nýtur þess
að hafa allt á hreinu.
BE33C0SJ
t'magjaid
ra'"' Bílastæðasjóður
* I F ...svo í borg sé leggjandi
75% fleiri árang-
urslaus ijárnám
Mikil aukning hefur átt sér stað í árangurslaus-
um fjárnámum s.l. fjögur ár. Misjafnt milli ald-
ursflokka. Mest hjá 36-40 ára gömlu fólki.
Rúmlega 83% aukning hjá ungu fólki frá 1998.
5KULDIR Tæplega 75% aukning
hefur orðið í árangurslausum
fjárnámum á síðustu fjórum
árum. Samkvæmt tölum frá Láns-
trausti hf. voru árangurslaus fjár-
nám 3.021 árið 1998 miðað við
5.269 í ár. Flest fjárnám voru
reynd hjá aldurshópnum 36-40
ára, eða 836 talsins, en 661 árið á
undan. Rúmlega 83%
aukning hefur orðið
hjá ungu fólki, 21-25
ára, voru 257 árið
1998 en 471 í ár. Lík-
legt er að talan eigi
eftir að hækka fyrir
árslok.
Að sögn Reynis
Grétarssonar, lög-
fræðings og fram-
kvæmdastjóra Láns-
traust, hefur orðið
mikil aukning á síð-
ustu tveimur árum og
segir hann dæmi um
að reynt hafi verið
fjárnám hjá 6 ára gömlu barni.
„Það sem getur gerst er að
barnið á einhverjar eignir og þær
eru gjaldskyldar eða skattskyldar
og það er ekki borgað af þeim.
Væntanlega er ástæðan oft sú að
foreldrar setja eignir yfir á börn-
in svo það sé ekki hægt að gera
fjárnám hjá þeim. Svo er ekki
borgað af eignunum."
Hann telur lánsveitendur hafa
verið of kærulausa en ungt fólk
hefur átt greiðan aðgang að ýmis-
konar lánsfé s.s. símaáskrift, bíla-
lánum, kreditkortum o.fl.
„Lánsveitendur hafa verið
alltof kærulausir. Framleiðnin
hefur verið svo mikil og meðan
það er verið að selja vöru með svo
mikilli álagningu þá skiptir það
ekki eins miklu máli fyrir þá en
ella, að allir greiði vör-
una.“
Ef fólk lendir á van-
skilaskrá tekur um
fjögur ár að komast af
henni, þ.e. ef skuldirn-
ar hafa verið gerðar
upp eða samið um
greiðslu þeirra.
„Það veit engin hve
mikið er í vanskilum
en oft eru það litlar
fjárhæðir sem velta
þúfunni. Sem dæmi
getur þú átt eign í bíl,
sem að hluta til er
fjármagnaður með
láni. Síðan nærð þú ekki að borga
af láninu, bíllinn endar á uppboði
og þú tapar honum. Síðan kemur
símafyrirtæki með reikning í
kjölfarið og þú getur ekki borgað
hann. Hvert er þá vandamálið;
símareikningurinn eða bílalánið?
Litla lánið eða stóra lánið? Það er
erfitt að benda á eitthvað eitt sem
orsakavald. Fólk hefur einfald-
lega verið að eyða um efni fram.“
kristjan@frettabladid.is
REYNIR GRÉTARSSON
Lögmaður og framkvæmda-
stjóri Lánstraust segir lánveit-
endur of kærulausa.
Samtök verslunar og þjónustu:
Jólin kosta minnst
33 þúsund á mann
neytendur Svo virðist sem jólasal-
an í ár ætli að verða meiri en í
fyrra samkvæmt lauslegri könn-
un sem Samtök verslunar og þjón-
ustu hafa gert meðal kaupmanna.
í fyrra var talið að sérhver íslend-
ingur hefði varið um 33 þúsund
krónum að meðtöldum virðis-
aukaskatti til kaupa á jólagjöfum
og öðrum sérvörum sem tengjast
jólunum að undanskildri matvöru
og áfengi. Hins vegar er óvíst
hvort landsmenn muni versla
meira á hvern íbúa að raungildi í
ár þar sem fólk virðist velta því
meira fyrir sér en áður hvað það á
að kaupa fyrir sig og sína.
Sigurður Jónsson fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar
og þjónustu segir margt benda til
þess að auking hafi orðið í sölu á
fatnaði og ýmsum öðrum sérvör-
um en á sama tíma í fyrra. Það séu
teikn um að landsmenn versli
frekar hér heima en erlendis.
Sömuleiðs sé meiri sala í bókum
JÓLAVERSLUN
Meiri bjartsýni virðist ríkja meðal kaup-
manna en oft áður.
en oft áður og einnig í íþróttavör-
um, ilmvötnum og öðrum sérvör-
um. Þá virðist einnig hafa orðið
aukning í sölu á matvörum og
annarri dagvöru. í því sambandi
er bent á að þegar samdráttur
verður í hagkerfi þjóða sé al-
mennt talað um að neytendur
verji stærri hluta ráðstöfunar-
tekna sinna í matvörur en þegar
hagvöxtur er mikill. ■
4-