Fréttablaðið - 04.02.2002, Blaðsíða 6

SPURNING DAGSINS
Hvaða útgjöld er mikilvægast
að lækka?
Það er mikilvægast að lækka matvöru.
Útgjöld heimilanna fer að mestum hluta í
það. Það á að lækka eða fella niður virðis-
aukaskatt af matvöru.
Kristján KristjánssonKristján er flutningstæknir og
vinnur hjá Aðal sendibílum.
Menningarmálanefnd:
Útilokcir
upbygg-
ingu í Viðey
viðey Ef umsögn menningarmála-
nefndar um framtíð Viðeyjar og
annarra eyja á Sundunum nær
fram að ganga verða þær friðlýst-
ar sem heildstætt menningar- og
náttúruminjasvæði. Allar hug-
myndir um uppbyggingu og golf-
vallargerð í Viðey verða því
blásnar af. Borgarráð tók umsögn
nefndarinnar fyrir í vikunni en
frestaði ákvarðanatöku.
Nefndin vill að strax verði haf-
ist handa við að koma eyjunum á
yfirlitsskrá um íslenskar minjar
með alþjóðlegt gildi. Nefndin tel-
ur að eyjarnar geti gegnt mikil-
vægu hlutverki í ferðamanna-
þjónustu fyrir Reykjavíkurborg.
Þar séu merkir minjastaðir um
verslunar- og atvinnusögu borgar-
innar, sem og friðaðar fornleifar.
Ef svo eigi að vera verði að gæta
þess að breyta ekki eðli eða raska
náttúru þeirra.
í nóvember skilaði sérstakur
stýrihópur tillögum um framtíð
eyjanna. Umsögn menningar-
málanefndar byggir á þessum til-
lögum, en hún setti fyrirvara við
hugmyndir um landtengingu
hvort sem væri með göngubrú eða
brú fyrir ökutæki.
„Brú út í Viðey gæti skekkt þá
heildarmynd sem nú er varðveitt
þar ósnortin og gefur minjum
aukið gildi og stuðlar að verndun
þeirra," segir í umsögn nefndar-
innar. ■
FRETTABLAÐIÐ
4. febrúar 2002 MÁNUDAGUR
Sjávarútvegur:
Banvænn biti á krókabeitu
línuveiðar Hjá Rannsóknarstofn-
un fiskiðnaðarins, Raunvísinda-
stofnun Háskóla íslands og Dím-
on veiðarfærasölu er unnið að því
að þróa samsetta beitu sem inni-
heldur hráefni og ensím sem eiga
að gefa sambærilegt eða meira út-
streymi en hefðbundin beita hef-
ur. Tilgangurinn er með þessu
auka aðdráttarafl beitunnar þan-
nig að hún verði banvænn biti fyr-
ir þá fiska sem bíta á krókinn við
línuveiðar. Þetta verkefni fékk á
dögunum þrjár milljónir króna í
styrk frá Tæknisjóði íslands.
Stjórnandi þessa verkefnis er
Guðrún Ólafsdóttir hjá Rannsókn-
SMÁBÁTAR
Hagkvæmni veiða ræðst mikið at því að
hafa góð veiðarfæri og beitu sem laðar
fiskinn að króknum.
arstofnun fiskiðnaðarins.
Bakgrunnur að þessu verki er
Evrópuverkefni um þróun beitu.
Það fjallar m.a. um nýtingu á
bræðslufiski og aukaafurðum svo
sem niðurskurði frá fiskvinnsl-
unni. Þessi beita þarf að innihalda
þau grunnefni sem laða fiskinn
að. í þessu verkefni verður skoð-
að sérstaklega samsetning lyktar-
efna sem mynduð eru úr fjöló-
mettuðum fitusýrum sem gefa
ferska fiskilykt frá beitu. Einnig
verða ensímvirkni beituhráefna
rannsökuð og áhrif þeirra á mynd-
un niðurbrotsefna sem laða fisk
að beitunni. ■
INNLENT
Nýbakaðar mæður sem fá
mikla umönnun frá ljós-
mæðrum að lokinni fæðingu er
40% líklegri til að sleppa við fæð-
ingarþunglyndi en þær sem ein-
göngu fá hefðbundið eftirlit.
Þetta kemur fram í nýrri breskri
rannsókn. 2000 konur tóku þátt í
rannsókninni, um helmingur þeir-
ra hlaut hefðbundna umönnun
eins og tíðakast í Bretlandi. Þar
er venjan að ljósmæður heim-
sæki konur sex til sjö sinnum
fyrstu tvær vikurnar eftir fæð-
inguna. Konur sem fengu heim-
sókn Ijósmæðra í allt að fjórar
vikur eftir fæðinguna og síðan
aftur heimsókn tíu til tólf vikum
eftir fæðinguna jöfnuðu sig mun
fyrr en hinar. ■
Tökum tillit til þess að
námskrá er ekki fylgt
Mismunandi hvort framhaldsskólar fylgi nýrri námskrá.
Nýtt inntökupróf í læknadeild gerir rád fyrir ad námskráin sé í notkun.
Margir nemendur því illa undir inntökuprófið búnir.
Læknadeild mun taka tillit til þess.
SKólamAl „í reglunum um inn-
tökuprófið eru gefnir upp áfang-
ar, sem mynda eiga grunn, þegar
námsskrá framhaldsskólanna er
að fullu komin til
framkvæmda.
Sumir framhalds-
skólarnir hafa
dregið lappirnar.
Mismunandi er
hvort þeir fylgja
nýrri námsskrá
framhaldsskól-
anna, sem koma
átti til fram-
kvæmda fyrir um
þremur árum. Við
mótun inntöku-
prófsins, stóð
læknadeild í þeirri
trú að meiri hluti
hinnar nýju náms-
skrár væri kominn
til framkvæmda í
framhaldsskólum.
Annað hefur kom-
ið á daginn. Við
Læknadeild
Háskóla ís-
lands hyggst
halda inntöku-
próf I lækna-
deild í júní ár
hvert. Ráðgert
er að fyrsta
prófið verði í
júní á þessu
ári. Borið hef-
ur á óánægju
meðal nem-
enda sem
telja að undir-
búningi sínum
úr framhalds-
skóla sé
ábótavant.
—♦—
Við mótun inntökuprófsins, stóð læknadeild í þeirri trú að hin nýja námsskrá væri notuð I
öllum framhaldsskólum.
munum taka tillit til þess að það
hefur ekki gerst og skapa aðlög-
unartíma fyrir nemendur. Því
verða framhaldsskólakennarar
Tilboð
á þvottavélum

>
-------------- í
! ' §■; ' -
Tricity Bendix
52.990 kr.
þvottavél 1000sn.
tekur 4,5 kg
Verð áður: 65.990 kr.

HÚSASMIÐIAN
Sími 525 3000 • www.husa.is
virkjaðir við samningu prófsins. í
fyrsta, og jafnvel annað, sinn
verður miðað við kjarna mála-,
náttúrufræði- og félagsfræði-
brauta," segir Stefán B. Sigurðs-
son, formaður kennsluráðs.
Læknadeild Háskóla íslands hyg-
gst halda inntökupróf í lækna-
deild í júní ár hvert. Ráðgert er að
fyrsta prófið verði í júní á þessu
ári. Borið hefur á óánægju meðal
nemenda sem telja að undirbún-
ingi sínum úr framhaldsskóla sé
ábótavant.
Hluti inntökuprófsins hefur
verið skilgreindur sem almenns
eðlis. Að sögn Stefáns er sá hluti
að bandarískri fyrirmynd. Verið
sé að kanna hvernig menn geti
notað þá þekkingu sem þeir hafa
safnað. Urlausn vandamála og
hvernig tilvonandi nemendur taki
á siðferðilegum álitamálum verði
prófuð. Að nokkru leyti sé verið
að koma til móts við þá gagnrýni
sem verið hefur á klásus, um að
prófin mæli utanbókarlærdóm
umfram félagslega hæfni. „Það er
ekki nóg að hafa utanbókarlær-
dóm. Menn verða að geta notað
hann,“ segir Stefán. „Aðalatriðið
er að létta álagi af nemendum.
Einnig er með þessu verið að
jafna stöðu þeirra sem þreyta inn-
göngu í læknadeild í fyrsta sinn
og þeirra sem hafa reynt oft.“ ■
Framkvæmd nýrra
tóbaksvarnarlaga:
Veitinga-
mönnum
kynntar
skyldur sínar
tóbaksvarnir Rósa Magnúsdóttir,
sviðstjóri hjá Heilbrigðiseftirliti
Reykjavíkur, segir eigendur veit-
ingahúsa taka ábendingum yfirleitt
vel um reyklaus svæði fyrir við-
skiptavini. Heilbrigðiseftirlitið hafi
sent rekstraraðilum bréf eftir að ný
tóbaksvarnarlög tóku gildi 1. ágúst
á síðasta ári og kynnt skyldur sam-
kvæmt lögunum.
Rósa segir eftirlit með tóbaks-
vörnum vera aðeins eitt af mörgum
atriðum sem stofnunin sinnir. Ekki
hafi verið farið sérstaklega í eftir-
litsferðir vegna tóbaksvarna heldur
auknar skyldur matsölustaða
kynntar. „Síðan er það hluti af
reglubundnu eftirliti í þessum fyr-
irtækjum að fara í gegnum tóbaks-
varnir ásamt öðru.“
Rósa segir að kvartanir berist
heilbrigðiseftirlitinu. „Þá er kvart-
að undan því að það vanti reyklaus
svæði eða þá að reykurinn berist
yfir á þessi svæði.“ Ollum kvörtun-
um sé sinnt hvort sem þær snúi að
reyklausum svæðum eða öðrum at-
riðum. „Það er alltaf farið og veit-
ingamönnum bent á skyldur sínar,“
segir Rósa. ■
INNLENT
BSRB fagnar ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar um lækkun
komugjalda á heilsugæslustöðv-
ar. í tilkynningu bandalagsins
kemur fram að ítrekað hafi ver-
ið bent á að kostnaðarþátttaka
sjúklinga hafi margfaldast á
undangengnum áratug. Þróunin
er sögð valda því að efnalítið
fólk veigri sér við að leita lækn-
is og nauðsynlegra lyfja vegna
kostnaðar. ■
Rannsóknarráð íslands:
Kaupmáttur Vísindasjóðs
minnkar um 35 ársverk
vfsiNPi Stjórn Vísindasjóðs hefur
úthlutað 165, 6 milljónum króna
sem skiptast á 129 verkefni. Með-
alupphæð styrkja nemur um 1300
þúsund krónum. Úr Tæknisjóði
voru veittir styrkir til 61 verkefn-
is fyrir samtals 171,8 milljónir
króna. Þar var meðalupphæð
styrkja um 2,8 milljónir króna.
Fjöldi umsókna skipti nokkrum
hundruðum. Vilhjálmur Lúðvíks-
son framkvæmdastjóri Rannsókn-
arráðs íslands segir að það svíði
að geta ekki styrkt fleiri í ljósi
þess að hafna þurfti mörgum góð-
um umsóknum. Hann segir að ráð-
stöfunarfé Vísindasjóðs hefði
staðið í stað sl. áratug á föstu
verðlagi. Sem dæmi nefnir hann
VILHJÁLM-
UR LÚÐ-
VÍKSSON
Segir að
vegna tak-
markaðs ráð-
stöfunarfjár
hefði orðið að
hafna mörg-
um góðum
umsóknum.
að kaupmáttur sjóðsins hefur
dregist saman úr 90 ársverkum
árið 1994 í 55 ársverk um þessar
mundir.
Hæsta styrkinn úr Tæknisjóði,
eða 6 milljónir fékk verkefni sem
miðar að því að nota slímhúðar-
bólusetningar við meðhöndlun á
liðagikt í tilraunadýrum. Jóna
Freysdóttir verkefnastjóri hjá
Lyfjaþróun segir að þetta verk-
efni gangi út á það þróa aðferð til
að mynda ónæmisþol gegn liða-
gikt. Um 2 - 3% einstaklinga fá
liðagikt. Þá fékk Egil Jónsson
tannlæknir og samstarfsmenn um
3,5 milljón til að þróunar á nýrri
aðferð og tækjabúnaði til tann-
lækninga. Aðferðin byggist á því
að fjöldaframleiða staðlaðar há-
gæða keramíktannfyllingar til
viðgerða á tannskemmdum í jöxl-
um. Sagt er að það sé tífalt ódýara
en hefðbundin tannviðgerð og geti
gefið milljarða í aðra hönd fyrir
utan mikinn sparnað í heilbrigðis-
kerfi þjóða. ■
/ , ,
/ / / / /