Fréttablaðið - 21.06.2002, Blaðsíða 10

FRETTABLAÐÍÐ
FRETTABLAÐIÐ
21. júní 2002 FÖSTUDAGUR
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson
og Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúi: Steinunn Stefánsdóttir
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: ÍP-prentþjónustan ehf.
Prentun: ísafoldarprentsmiðja hf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Vísir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu. Einnig er hægt að fá blaðið á
pdf-formi á vísir.is. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Viðbrögð
Itala fáránleg
Knattspyrnuáhugamaður skrifar:
r —.....
Eg sem stuðnmgsmaður ítalska
landsliðsins í fótbolta, er al-
gjörlega miður mín yfir viðbrögð-
um þeirra við úrslitum í heims-
meistarakeppninni. Ég skal fús-
lega viðurkenna að ítalirnir hafa
ekki alltaf átt skilin fegurðarverð-
laun fyrir knattspyrnu. Hins veg-
ar hafa þeir spilað árangursríkan
bolta og sýnt þolinmæði. Oftar en
ekki hafa þeir uppskorið á endan-
um. Þegar illa hefur gengið hjá
ítalska landsliðinu hafa þeir orðið
grátklökkir og sárir. Viðbrögð
þeirra nú eru fáránleg. Vissulega
má deila um frammistöðu dómara
og ég er sjálfur þeirrar skoðunar
að ítalir hafi ekki hagnast á dóm-
gæslunni. Það er hins vegar fá-
ránlegt að halda því fram að eitt-
hvert samsæri hafi verið í gangi
gegn liðinu. Þótt ítalir séu vanir
spillingu teygja þeir sig einum of
langt í þetta skiptið.
Viðbrögð forsvarsmanna
Perugia eru svo sérkapítuli. Að
reka markaskorara Kóreumanna
fyrir markið gegn þeim er ótrú-
legt bull. ítalir gerðu sig ekki að
athlægi í leiknum gegn Suður-
Kóreu, þótt þeir geti sjálfum sér
kennt um að klára ekki þann leik.
Viðbrögð þeirra hafa gert þá að
aðhlátursefni umheimsins. ■
10
Vaxtalækkunarferli Seðlabankans
MARS 2001
Þrýstingur á að Seðlabankinn
lækkaði vexti hafði farið vaxandi.
Raddir sérfræðinga atvinnu- og
fjármálalífs urðu sífellt háværari
í kröfum sínum um vaxtalækkun.
Seðlabankinn stóð á móti og taldi
merki samdráttar í efnahagslífinu
ekki nógu skýr. Bankinn sá ljósið
undir lok marsmánaðar og til-
kynnti 0,5% vaxtalækkun á árs-
fundi bankans. Flestir fögnuðu
þessari ákvörðun bankans, en
gagnrýnisraddir heyrðust þó.
Meðal annars frá Alþjóðagjald-
eyrissjóðnum. Á ársfundinum
voru vikmörk krónunnar afnumin
og verðbólgumarkmið tekið upp.
Fastgengisstefnan var afnumin
og féll krónan um sumarið, án
verulegra afskipta Seðlabankans.
Fram að því höfðu þeir sem stund-
uðu gjaldeyrisviðskipti getað
treyst á að bankinn verði gengi
krónunnar.
NÓVEMBER 2001
Vonir manna um að önnur vaxta-
lækkun Seðlabankans fylgdi fljót-
lega í kjölfarið voru ekki á rökum
reistar. Krónan veiktist mikið sem
aftur olli miklum verðbólguþrýst-
ingi. Seðlabankinn taldi ekki efni
til vaxtalækkana í ljósi þróunar-
innar. Óþolinmæði var farið að
gæt víða meðal annars hjá forsæt-
isráðherra. Már Guðmundsson,
aðalhagfræðingur Seðlabankans
sagði bankann ekki hafa áhuga á
að viðhalda meira aðhaldi í pen-
JÓNAS SKRIFAR: ~1~
Eoisaga
Vaxtalækkanir Seðlabankans eru komnar á
skrið. Lengi hafði verið beðið eftir vaxta-
lækkunum bankans. Þrýstingur á bankann
hefur verið mikill og stöðugur. Nú hillir und-
ir rólegri tíma í hagkerfinu.
ingamálum en nauðsynlegt væri
til þess að ná verðbólgumarkmið-
um bankans. í byrjun nóvember
lækkaði Selabankinn vexti um
0,8%. Sérfræðingar á fjármála-
markaði sögðust hefðu viljað sjá
meiri lækkun, en hún væri ágætt
fyrsta skref.
MARS 2002
Enn og aftur var farið að gæta
óþolinmæði eftir nýrri vaxta-
lækkun. Á ársfundi bankans var
Talibani í Hvíta húsinu
Fimmtíu ríki Múhameðs spámanns, Vatíkanið í
Róm og samtök kristilegra ofsatrúarsafnaða í
Bandaríkjunum hafa tekið höndum saman um að
hindra ný ákvæði í sáttmálum Sameinuðu þjóðanna
um aukinn rétt barna og kvenna. Einkum eru
þessir aðilar andvígir fé til fóstureyðinga.
George W. Bush Bandaríkjaforseti hefur lagt
lóð sitt eindregið á vogarskál hinna trúuðu róttæk-
linga. Hann hefur skipað harða andstæðinga fóst-
ureyðinga í bandarískar sendinefndir á ráðstefn-
um Sameinuðu þjóðanna og hindraði þannig árang-
ur á nýlegri barnaráðstefnu þeirra.
Á þessu sviði og ýmsum skyldum sviðum eru
Bandaríkin komin í sveit með ríkjum á borð við
Súdan, írak og íran og berjast með þeim gegn ein-
dreginni fylkingu ríkja Vestur-Evrópu, sem vilja
auðvelda fóstureyðingar í þriðja heiminum, meðal
annars til að hafa hemil á eyðni.
Bush Bandaríkjaforseti hefur fleiri járn í eldin-
um. Hann vill ekki, að Bandaríkin staðfesti sátt-
mála Sameinuðu þjóðanna frá árinu 1980 um auk-
inn rétt kvenna og barna. Allur þorri ríkja heims,
169 ríki alls, hafa staðfest sáttmálann, en ríkis-
stjórn Bandaríkjanna hafnar honum.
Bandaríska dómsmálaráðuneytið er enn að
skoða samninginn og hefur allt á hornum sér. Samt
fjallar hann fyrst og fremst um, að konur og börn í
þriðja heiminum fái sama rétt og þau hafa í ríku
löndunum. Til dæmis bannar hann, að konur séu
grýttar til dauðs fyrir að vera nauðgað.
Viðhorf forsetans endurspeglar í smáatriðum
stefnu samtaka kristilegra ofsatrúarsamtaka, sem
telja aukinn rétt barna og kvenna draga úr eðlilegu
feðraveldi, sem sé vilji guðs. Sömu skoðunar eru
talibanar í Afganistan, sem einnig gerðu það sem
þeir gátu til að takmarka réttindi kvenna.
Óneitanlega er það sérkennileg staða í alþjóða-
pólitíkinni, að fulltrúar Bandaríkjanna á ráð-
stefnum Sameinuðu þjóðanna sitji úti í hornum á
klíkufundum með fulltrúum Súdans, íraks og írans
„ Óneitanlega er það sérkennileg staða i
alþjóðapólitíkinni, aðfulltrúar
Bandaríkjanna á ráðstefnum Sameinuðu
þjóðanna sitji úti í hornum á klíkufundum
með fulltrúum Súdans, Iraks og Irans ... “
til að skipuleggja baráttu gegn evrópskum hug-
myndum af veraldlegu tagi.
Til skamms tíma hvíldu yfirburðir Vesturlanda í
heiminum meðal annars á aðskilnaði borgaralegra
málefna og trúarlegra, meðan ríki Múhameðs spá-
manns höfðu guðstrúna ofar öllu og settu hvers
kyns viðfangsefni í trúarlegt samhengi. Banda-
ríkin hafa nú flutt sig í þær herbúðir.
Til skamms tíma hvíldu yfirburðir Vesturlanda í
heiminum meðal annars á jafnrétti fólks. Feðra-
veldi hefur fyrir löngu verið hafnað og reynt ér að
nýta hæfilega kvenna í þágu efnahagslegra fram-
fara. í heimi talibana og forseta Bandaríkjanna er
staður konunnar hins vegar á heimilinu.
Vesturlönd hafa áratugum saman reynt að út-
breiða mannréttindi í ríkjum þriðja heimsins á
grundvelli yfirlýsinga Sameinuðu þjóðanna. Með
nýjum sáttmálum á ýmsum sérsviðum mannrétt-
inda hefur verið takmarkað svigrúm harðstjóra
þriðja heimsins til að níðast á fólki sínu.
Hingað til hafa Bandaríkin tekið þátt í þessari
viðleitni vesturlanda. Með komu Bush í valdastól
hefur það breytzt. Nú er Bandaríkjastjórn almennt
andvíg takmörkunum á svigrúmi sínu á alþjóðleg-
um vettvangi, sérstaklega ef þær takmarkanir
espa stuðningsmenn hennar á heimavelli.
Á skömmum tíma hafa málin skipazt á þann veg,
að Bandaríkin eru komin í bandalag við Súdan,
írak og íran og að gerðir forsetans minna í vaxandi
mæli á stefnuskrá talibana í Afganistan.
Jónas Kristjánsson
tilkynnt um vaxtalækkun upp á
0,5%. Vonir manna vöknuðu um
að vaxtalækkunarferli væri hafið.
Sú reyndist raunin. Vextir lækk-
uðu í apríl og maí og nú síðast 19.
júní. Verðbólga í maí reyndist
undir viðmiðunarmörkum kjara-
samninga. Mat bankans er að
verðbólgumarkmið munu nást og
því eðlilegt að smyrja hjól efna-
hagslífisins. ■
I ORÐRÉTT I
ÖÐRUVÍSI MÉR ÁÐUR BRÁ
Ég var himinlifandi með túrinn
en það var ekki mikill fiskur
Þórarinn Sigþórsson, tannlæknir og
laxveiðikló. Fréttablaðið, 20. júní.
HALLELÚJA
Það er ekkert
sem fær mig til
að efast um
minn flokk.
Dagný Jónsdóttir,
formaður Landsam-
bands ungra fram-
sóknarmanna, Frétta-
blaðið, 20 júní.
KÁLFARNIR OG
OFELDIÐ
Frönsku heims-
meistararnir voru
orðnir svo fínir
menn, vanir for-
setaveislum og
selskapslífi innan
um snobbfólk, að þeir töldu sig
ekki þurfa að gera annað en að
mæta og spila sitt gamla kerfi.
Egill Helgason. Strik.is, 20. júní
KOMDU BARA MEÐ MÉR, ÉG
SKAL SÝNA ÞÉR
Konur og karlar hafa sín sér-
kenni og það eiga bæði kynin að
gera sér grein fyrir og nýta sér.
Hreinn Hreinsson í tilefni dagsins.
Kreml.is, 19. júní.
ÓGEÐFELLDIR
METHAFAR
1 Ástæðulaust er að
: gleyma því, að Ji-
ang er fulltrúi
} stjórnar og stjórn-
j málaafls, sem hef-
ur svipt að
minnsta kosti 50 milljónir manna
lífi. Maó, forveri Jiangs, hefur
þann óskemmtilega sess í heims-
metabók Guinness, að vera talinn
mesti fjöldamorðingi mannkyns-
sögunnar.
Björn Bjarnason. Bjorn.is, 16. júní
Segöu skilið við óhollt skyndifæði, hreyfðu þig og
byggðu upp stinnan og fallegan líkama og vertu
FRJJkiS
með
FITNESS SHAKE
-j-- plús
Faeðubótarcfnl • Æfingafatnaður - Rafþjálfunartakl
Útsölustaöir auk Hreysti:
^lyfsheisa Qjlyfja
Hvakstbodun daglega
F®@ er í kMaéiM éa^egs tíé'm lCLÖOfró U&tfatfcÁko m
lláwHjriBrfBfc. Hw fetö tátH 3-4 FitÁbdunóir. ötót « oð segja
é W» hé sést í 97%-98% tíUb. Húm fi iemst eircfoklega nófaégt
k&mnm «epí fse eðás ámfm d véfefcfjé&n.
Uppiýsíngar & bófcanír í síma 8941388 & 868 2886
Hvalflskoðttfi - Sjósfangaveiði - Veislusalur - Bar um borá • Sjóminiar
INNHERJAR
Kallað eftir foringja
Mér finnst að Jón
Baldvin aetti að
koma heim og ganga í
Frjálslynda flokkinn.
Sverrir er að hætta
og gott væri að fá
mann sem gæti leitt
flokk manna með
frjálslyndar skoðan-
ir. Búið er að ryðja
brautina nú vantar
foringjann," segir
einn Innherja á
sjórnmálaspjallþræði visis.is. Sá
segir Jón Baldvin hafa sýnt að
hann er framsýnn stjórnmála-
maður sem hafi þorað að standa
fastur á skoðunum sínum. „EES
samningurinn er eitt mesta gæfu-
spor sem hent hefur okkar þjóð og
er það Jóni að þakka.“ Ekki eru
allir á eitt sáttir um þetta. Einn
heldur því fram að Davíð Oddsson
hafi landað EES samningum. Sá
vill ekki sjá að Jón Baldvin snúi
aftur í pólitík. Þessu er náttúrlega
mótmælt. Talið er lágkúrulegt að
reyna að taka heiður-
inn af Jóni. „Alþýðu-
flokkurinn setti aðild
að EES á oddinn fyrir
kosningarnar 1991,
Framsókn og Alla-
ballar voru á móti en
Sjallar létu sér fátt
um finnast ef ég man
rétt. Davíð ákvað svo
að taka afstöðu með
EES í Viðeyjarvið-
ræðunum til að koma
saman Viðeyjarviðreisninni. Sú
stjórn var okkur íslendingum til
mikils framdráttar." Svo fer
mönnum að þykja nóg um þetta
hjal um endurkomu foringja. „Á
íslandi er meiri foringjadýrkun
heldur en á Kúbu, eða svona næst-
um því,“ segir einn. Og bætir um
betur. „Við megum ekki vera svo
barnaleg að halda að allt fari í
hundana þegar kastró, davíð og
halldór fari frá völdum.“
Innherjar eru umræðuvettvangur á
vefnum visir.is.