Kirkjublaðið - 01.02.1894, Blaðsíða 8

24
Allra þjónar.
3. Basilíus niiMi.
Kenningarnain mannsins á eigi sem bezt við yfir-
skriptina. Vjer erum vanir að nefna mestu herkonunga
sögunnar því nafni, en það er í kristilegum skilningi að
einn ágætasti hirðir fornkirkjnnnar hefir fengið þetta nafn,
eptir þeim orðum Krists: »Hver yðar sem mestur vil
vera hann sje hinna þjónustumaður« (Mark. 10, 43.).
Á öllum öldum kristninnar hafa einstakir kirkjunnar
menn haft svo óumræðilegt áhrifavald á samtíðarmenn
sína. I hinni kristilegu sögu skoðum vjer þá sern sjerleg
verkfæri Guðs, að þeir hafi frá honum fengið ákveðið
hlutverk að vinna í lífinu. Það er og aðal og einkenni spá-
mannsins í hinum gamla sáttmála, þetta, að Guð hefir
sent hann beint til að tala það sem hann talaði og vinna
það sem hann vann. Þá skiljum vjer máttinn sem fylgt
hefir orðum slíkra og gjörðum. Máttur þeirra var frá
Guði og hann varð svo styrkur í þeim veikum, einmitt
af því að þeir fundu sjálfir til þess, að þeir störfuðu i
Guðs umboði.
Slíkur maður var Basilíus biskup og kirkjufaðir á
4. öld.
Hún er merkileg í kirkjusögunni 4. öldin. Hún er
siguröld kristindómsins út á við, baráttan við heiðnu
heimsvöidin er að mestu leyti til lykta leidd við trúhvarf
Konstantíns mikla, en baráttan hið innra meðal trúflokka
kristninnar geisaði þess ákafar. Aríusar-villan sem neit-
aði sönnum guðdómi Krists var að vísu yfirstigin á kirkju-
fundinum í Níkeu, en að því er til manna kemur, var
það alls eigi að þakka almennri sannfæringu biskupanna
austur frá, heldur stjórnvísi Konstantíns, sem þekkti skoð-
anir manna á Vesturiöndum í þeirri grein og vildi eigi
fá biskupana þar á móti sjer, og þó einkanlega andleg-
um yfirburðum litla djáknans og biskupsskrifarans frá Alex-
andríu, sem seinna sat þar að biskupsstóli framt að hálfri
öld, og er í kirkjusögunni nefndur »faðir rjetttrúnaðarins«.
Þar var Athanasíus, mesti maður kirkjunnar á 4. öldinni,
sem vann sigur rjetttrúnaðarins á kirkjufundinum.
Þessi sigur var of-fljótunninn, það var ekki sannfær-
k