Öldin - 01.11.1895, Síða 15

ÖLDIN.
175
eins og harðan þorsk á meðan hann gat og
þorði og brígslaði mér og foreldrum mín-
um í gröflnni um fátæktina og þurfalings-
skapinn. En þegar einn hundurinn flýg-
ur áaðkomuhvoipinn, svo fljúga allir hund-
ar, sem sjá það, á hann líka. Það má vera
að þessar eigur, sem taldar hafa verið
frænda mínum, láti nærri þeirri upphæð
sem hann hafði að geyma fyrir mig, en í
rentur er ekki um annað að tala cn þetta
daglcga uppeldi mitt og tveggja ára veru
móður minnar. En ég mun ei sakast um
það. Á næsta vori skal það verða opin-
bert hver Skarðsauðinn hefir átt og á, hvað
sem almannarómurinn segir.”
Ingvar ætlaði ekki að trúa því að hann
heyrði rétt, þcgar óg bað hann um sam-
þykki á ráðahag okkar Elínar. Hann
sagði að ég væri nú orðinn langríkastur
allra ungra manna hér í sýslu, síðan ég
hefði erft Skarðsauðinn. Sig hefði aldrei
dreymt það, að svona mikið lán lægi fyrir
dóttur sinni. Eg myndi víst enn þá eftir
því, þegar hún hefði sett ijósið í gluggann.
Elín fór suður með mér og var í
Hvammi um veturinn. Um vorið giftum
við okkur og hefir henni að hennar eigin
sögn liðið vel síðan.
Ég hlustaði með mestu ró og athygli
á sögu vinar míns, sem ég hafði mjög gam-
an af. Hann var mesti búhöldur og merk-
ismaður, greindur og skemtinn. Og kon-
an hans altað einu eins og hann. Og svo
lét ég ekki undan fyr en ég fékk hann til
að segja mér ágrip af fyrridaga æfisögu
sinni, og hvernig hann hafði kynst og eign-
ast þessa Ijómandi fallegu og góðu konu,
sem er of fágæt vera á mangarapöllum
lijónabandsstofnana heimsins.
Endir.
Ýmislegt,
Kvenfólk á öldum heiðninnar.
Áður en Hjálmar H. Boyesen lézt, í
haust er leið, hafði hann samið ýmsar rit-
gerðir, er síðan hafa komið út í ákvörðuð-
um tímaritum. Á meðal þeirra er ein í
Nóvemberliefti tímaritsins “Forum,” í Bost-
on, um róttindi og meðferð kvenna áður en
þjóðirnar tóku kiistna trú. Því er alment
haldið fram, að uppliefð og réttur kvenna
sé kristindóminum að þakka og því til sönn-
unar bent á, að þar sem siðfágun og menn-
ing sé skamt á veg komin, þar sé kvenfólk-
ið ánauðugt og hafi engan rétt, en að í
framfaramestu löndunum sé það frj&lst og
liafl fyllsta tækifæri til að vera sjálfstætt.
I þessari ritgerð ber Prof. Boyesen á móti
þvi, að kvenfólk eigi upphefð sína kristin-
dómnum að þakka. Hann heldur pvíþvert
á móti fram, að á hinum heiðnu öldum hafi
konan haft allan þann rett, er nútíðarkon-
urnar berjast fyrir að útvega sór og systr-
um sínum. Þetta segir hann með sérstöku
tilliti til norðurlandaþjóða og Germana.
Sem dæmi upp á það hve mikils konur
voru metnar hjá Þjóðverjum á meðan þeir
enn voru í hirðingjaástandi og andvígum
smáfiokkum, getur hann þess, að TacitUs*
segi afdráttaalaust, að á fundum flokks-
manna hafl ætíð með athygli verið hlustað
á ræður kvenna og að karlmcnnirnir hafi
aldrei forsmáð ráð þeirra. Fyrst um sinn
kveðst Boyesen hafa hneigst að þ\i áliti,
að Tacitus hefði af ásettu ráði lirósað ltin-
um norðlenzku barbarakonum um skör
fram, í því skyni, að við samanburðinn
sæist enn Ijósar léttúð og tildur ítalskra
kvenna. En eftir nákvæma rannsókn sög-
unnar, kveðst Boyesen hafa sannfærst um,
að sú skoðun sín hafi verið röng. Hann
segir efalaust, að heiðindómurinn á norður-
*) Caius Cornelius Tacitus, nafnfrægnr
rómvcvskur sr.gr.aritar;, uppi á 1, öltl c. Ií.