Lögberg-Heimskringla - 31.01.1963, Blaðsíða 1

Högbera - l^eimsfmnala
Stofnað 14. ian., 1888
Stofnuð 9. sept., 1886
77. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 31. JANÚAR 1963
NÚMER 5
1888 - sjötíu og fimm ára afmæli Lögbergs - 1963
Dr. Tryggvi J. Oleson:
Ritstjórar Lögbergs
Eins og kunnugt er var Lög-
berg stofnað árið 1887 og kom
fyrsta blað þess út 14. jan.
1888. Átti það að vera nokk-
urskonar keppinautur Heims-
kringlu, sem hóf feril
1886. Vildu þeir, sem stóðu að
stofnun Lögbergs víst vanda
til ritstjóravals og voru þeir
svo heppnir að þá var staddur
í Winnipeg Einar Hjörleifs-
son. Hafði hann verið við
Heimskringlu stuttan tíma.
Tók hann nú að sér ritstjórn
nýja blaðsins og hélt þeirri
stöðu að heita má óslitið þar
til 28. febrúar 1895. Einar er
svo þjóðkunnur maður að
ekki þarf að fjölyrða um hann,
en geta má þess að hann setti
bókmenntalegan svip á blaðið,
sem hefur að miklu leyti ein-
kennt það síðan. Þó deildu
þeir mikið Einar og Jón skáld
Ólafsson, sem gerðist ritstjóri
Heimskringlu 1892 eftir að
hafa verið um stutt skeið að-
stoðar- og aðalritstjóri Lög-
bergs. Er sú deila síst falleg
og skal henni ekki lýst hér.
Þegar Einar hvarf frá Lög-
smn bergi gerðist Sigtryggur Jón-
asson ritstjóri og var við
blaðið þar til 18. júlí 1901.
Sigtryggur var einn helzti
stofnandi Nýja Islands og öll-
um kunnur. Hann hafði mik-
inn áhuga fyrir pólitík og
gætir þess mjög í Lögbergi á
ritstjórnarárum hans.
Þriðji ritstjóri blaðsins var
Magnús, sonur Páls Erlends-
Einar Hjörleifsson Kvaran
Við heimsókn í Jökuldal 1946
Ég kenni gerla þennan þunga nið
og þokuna, sem fyllir allan dalinn;
hún kveinkar sér, er kemur nætursvalinn —
á kvíðans vængjum þyrlast út á mið.
Sem viðkvæmt barn í kjöltu kemst ég við
er kveldsins eldar lýsa hamrasalinn.
I myrkrum gljúfrum byltist bálreið á
svo bakkinn titrar undir mínum fótum,
hún söng víst altaf eftir þessum nótum
um aldaraðir sköpun landsins frá.
En þó að ógni úðaskýin grá
hún á samt veg að mínum hjartarótum.
Ég finn mig heima eins og áður fyrr,
þó árum nokkuð fjölgað hafi að baki;
mér finnst sem ennlþá úti brosi og vaki
ein álfamær við hverjar bæjardyr;
þótt siglt ég hafi ei beggja skauta byr,
ég blíðu finn í auga og handartaki.
Ég finn það glöggt, að hér er heilög jörð,
að hér bjó traustur stofn um aldaraðir,
að lands vors Guð, hinn mikli, máttki faðir,
um mannsbarn hvert og dalinn heldur vörð.
Ég ber fram mína bæn og þakkargjörð,
er brosa við mér frændahópar glaðir.
Ég kem í Hofteig, kvöldið líður fljótt,
og konan strýkur tár af mínum hvarmi
og veit, að ég er brot úr heiðaharmi —
í hjartslátt Jöklu styrk frá æsku sótt.
Við vökum alsæl eina útinótt,
unz austrið fyllir nýrra morgna bjarmi.
Kveðjur og órnaðaróskir
Frá forseta íslands
Ég sendi „Lögbergi“ beztu þakkir og heillaóskir á
sjötíu og fimm ára afmælinu og minnist margra ágætra
manna sem þar hafa átt góðan þátt í að varðveita sögu
Vestur íslendinga og íslenzkan menningararf þeirra á
meðal.
Ég sendi og „Lögbergi-Heimskringlu“ sem ég jafnan
les af áhuga og aðdáun á góðri blaðstjórn, mínar beztu
árnaðaróskir.
ÁSGEIR ÁSGEIRSSON.
Bessastöðum.
Og litla kirkjan lýsir enn í dag, —
und leiðum hvílast sveitir ferðamóðar;
nú ganga að verki aðrar æskurjóðar
með annan svip og frjálsmannlegri brag.
Hér finnst mér eins og sérhvert ljóð og lag
sé lofsöngur í ævi frjálsrar þjóðar. — E.P.J
Einar Páll Jónsson
Þeir settu bókmenntasvip á blaðið." — T.J.O.
sonar og konur hans Guðrúnar
Magnúsdóttur, en þau hjón
bjuggu í Hörgárdal. Magnús
tók við ritstjórastarfinu í
nóvember 1901 og hélt því
fram á haustið 1905. Hann tók
mikinn þátt í félagslífi Winni-
peg Islendinga fram að and-
láti sínu 1923, þá 68 ára að
aldri.
Hinn 19. október 1905 gerð-
ist Stefán Björnsson cand.
theol. ritstjóri Lögbergs og
var við blaðið þar til í apríl
1914. Var hann sonur Björns
Stefánssonar, sem um skeið
var kaupmaður á Búðum, og
konu hans Margrétar Stefáns-
dóttur prests á Kolfreyjustað
Jónssonar. Stefán leitaðist við
að gera blaðið friðsamt og má
víst segja að honum hafi tek-
izt það, en frekar var það lit-
laust undir ritstjórn hans.
Stefán hvarf heim til íslands
1914 og gerðist þar prestur,
lengst á Eskifirði. Hann and-
aðist 1942.
Nú tók við blaðinu Sigurður
Júlíus Jóhannesson, skáld og
læknir, sem víst flestir Vestur-
íslendingar þekkja til. Sigurð-
ur var athafnamaður mesti,
mjög pennafær og ræðuskör-
ungur en tilfinningamaður
svo mikill að sumum þótti
hann fara út í öfgar. Foreldrar
hans voru Jóhannes Jónsson
og Guðlaug Hannesdóttir. Sig-
urður hafði fengizt við blaða-
mennsku heima á íslandi áður
en hann fluttist til þessa
lands 1899. Hér gaf hann út
blað, sem hét Dagskrá II, á
Frh. bls. 2.
Frá forsæiisráðherra Canada
I extend congratulations to the management and staff of
Lögberg and warm regards to all its readers on the 75th
anniversary of the founding of this newspaper.
Canadians of Icelandic origin have served Canada well
since the pioneering days in our country. Their courage and
skill of the early days are qualities still found in abundant
measure to this day.
Having provided valuable service for 75 years, I hope
that the Icelandic weekly, Lögberg-Heimskringla, will
continue its contribution for many years to come.
Prime Minister.
Frá sendiherra íslands
Á þessum merku tímamótum, er 75 ár eru liðin frá því að
Lögberg var stofnsett, er mér það mikil ánægja að votta stjórn
blaðsins og ritstjóra innilegt þakklæti fyrir hið mikla og
gagnmerka hlutverk blaðsins á öllum tímum þess langa ferils.
Lögberg hefur jafnan rækt hlutverk sitt með ágætum og hald-
ið lifandi og treyst tengslin milli íslendinga vestan hafs og
veitt okkur heima á Islandi tækifæri til að fylgjast með högum
ykkar hér vestra, störfum ykkar og afrekum. Það er öldungs-
ins víst, að hefði ekki Lögbergs notið við, hefðu mörg tengsl
fyrir löngu verið rofin, bæði hér vestan hafs og við landa
okkar heima á Fróni.
Það er einlæg ósk mín, að Lögberg, í hinu nýja og farsæla
samfélagi við Heimskringlu, megi eflast enn um fjölda mörg
ókomin ár, og hlutverk íslenzku blaðanna aldrei falla í
gleymsku og dá. Merki Lögbergs mun haldast á lofti meðan
íslenzk tunga lifir í Vesturheimi, og ætíð meðan hugsað er
hlýlega heim til Fjallkonunnar.
THOR THORS.
Frá Þióðræknisfélaqi íslendinqa í Reykjavík
Þjóðræknisfélag íslendinga sendir Lögberg-Heimskringlu
beztu óskir og minnist með virðingu og þökk 75 ára afmælis
Lögbergs.
Megi hinu nýja blaði auðnast að vera lengi enn traustur
tengiliður landa vorra vestan hafs í þjóðræknisviðleitni
þeirra.
Áfram svo í aldaráfangann.
SIGURÐUR SIGURGEIRSSON.
formaður.