Alþýðublaðið - 22.02.1961, Qupperneq 7

!
I
GANEY dómari sendi
sjö kaupsýslumenn í
fangelsi. Ákæran var
ínn Bandaríkjastjóm
Undirbúningur mála
'Sm
'
■
.
xekstursins kostaði að
minnsta kosti 100 000

dollara
Fremur lítið hefur sézt
í blöðum hér um niðurstöð-
urnar af réttarhöldunum í
Bandaríkjunum gegn all-
mörgum háttsettum mönn-
um í rafmagnsiðnaðinum
vegna brota á lögum þeim,
sem sett voru fyrir löngu
til höfuðs einokunar-hring
um. Við birtum hér, Iítil-
Iega stytta frásögn þá, sem
bandaríska vikuritið NeAvs
week birti fyrir helgina af
réttarhöldunum og dómun-
um.
,,Þetta er hroðaleg sakfell-
íng á stórum hluta efnahags-
kerfis okkar“, sagði J. Cullen
Caney, dómari, troðfullum
réttarsal í Fíladelfíu við lok
sögulegra málaferla í sl. viku
Jafnvel Kennedy, forseti,
minntist á réttarhöldin. „Ég
vona, að kaupsýslustéttin
muni sjálf taka til athugunar,
hvaða ráðstafanir hún getur
gert til að lyfta þessum skugga
af herðum sér“, sagði hann á
blaðamannafundi sínum.
Báðir þessir menn voru að
tala um stærstu málaferli
Bandaríkjastjórnar gegn ein-
okunar-hringjum um árabil,
— mál, sem tók 150 daga að
leggja fyrir kviðdóm, setti
100 menn í vitnastúkuna og
kostaði a. m. k. 100.000 dollara
að undirbúa. Sakargiftir voru:
Að stærstu rafmagnstækja-
fyrirtæki landsins — þar á
meðal General Eleetric, West-
inghouse og Allis Chalmers
— hefðu gert samsæri um að
ákveða verð og lagfæra mark-
aði fyrir þungar rafmagns-
vélar. Niðurstaðan: Hinir á-
kærðu kváðust annaðhvort
sekir eða þeir kváðust ekki
mundu bera fram neinar varn
ir (nolo contendere); 29 fyrir-
tæki og 44 háttsettir starfs
menn þeirra voru dæmd í sam-
tals 1,9 milljónir dollar i sekt
ir; 7 menn, þekktir í bæjar-
félögunum, sem þeir búa í,
JOHN M. COOK,
vara-forseti í Cutler-Hamm
er í Milwaukee. Hann byrj-
aði sem sölumaður hjá fyr-
irtækin, fékk þessa stöðu.
fyrir þreni árum.
EDWIN R. JUNG,
58, yfirmaður sölu hjá
Clark Controller í Cleve-
land. Hefur starfað hjá fyr
irtækinu í 33 ár. Verkfræð-
ingur að mennt.
WILUIAM S. GINN,
45, vara-forseti hjá Gen-
eral Electric, meðlimur í
þrem klúbbum, skólanefnd
armaður, bankaformaður í
Schenactady.
Þetta eru kaupsýslu-
meunirnir sem sendir
voru í fangelsi
og áhrifamiklir í fyrirtækj-
um sinum, voru dæmdir í 30
daga fangelsi.
í flestum ,,anti-trust“ mál
um er svo mikið af óljósum
tækniatriðum og flóknu mál-
fari, að venjulegu fólki Ieiðist
að fylgjast með þeim. En í
þessu máli voru atriði, sem
líktust helzt melódrama eftir
Graham Greene. Samsæris-
mennirnir skiptu með sér
mörkuðum fyrir hluti eins og
túrbínur, straumbreyta (trans
formatora) og fleira á undar-
legum stöðum, eins og veit-
ingastaðnum Dirty Helen í
Milwaukee. Verð var ákveðið
með símahringingum um miðj
ar nætur, þar sem ættarnöfn
voru aldrei nefnd á nafn.
„Samkeppnis“-tilboð, er
skiptu rnilljónum dollara voru
ákveðin „eftir gangi himin-
tungla“.
VANDI FYRIR-
TÆKJANNA
Fyrir mennina, sem dæmd-
JOHN H. CHILES.
57, vara-forseti hjá WTest-
inghouse, kirkjunefndiar-
maður og hefur unnið mik-
ið að fjársöfnun fyrir
lömuð börn.
LEWIS J. BURGER,
48, yfirmaður rannsóknar-
stofa GE í Fort Worth sí.
ár, í verzlunarráði, kom til
GE 1929.
GEORGE E. BUREN,
55, vara-forseti hjá GE.
kom þangað 1921. Hefur nú
sérstakt síjarf í New York.
Áður í Fíladelfíu.
C. I. MAUNTEL,
60, sölustjóri í einni a£
deildum Westinghouse.
Helzti túrbínu-sérfræðing-
ur fyrirtækisins. Mikill
námsframi í verkfræði-
námi.
ir voru í sl. viku var mála-
ferlunum lokið. En fyrir þau
29 fyrirtæki sem flækt
voru í málið, voru erfiðleik-
ai'nir aðeins að byrja. Nú var
viðskiptavinunum leiðin opin
— ríkisstjórninni, aragrúa af
borgum og ríkjum og svo til
öllum rafmagnsfyrirtækjum í
landinu — til að fara í skaða-
bótamál. í þeim tilfellum, þar
sem sakborningarnir höfðu
tjáð sig seka, þurfti ekki ann-
að fyrir ákærendur en sanna,
að þeir hefðu verið látnir
greiða of hátt verð.
Og málin koma. Robert F.
Kennedy, dómsmálaráðherra
Bandaríkjanna, tilkynnti, að
stjómin mundi fara í mál við
öll fyrirtækin. New York borg
var að gera rannsókn hjá öll-
um fyrirtækjum sínum til
þess að útbúa reikninginn.
Wisconsin-ríki hafði á prjón-
unum þrefalt skaðabótamál á
einum mánuði, og Chicago
hafði við orð að heimta allt
að 5 milljónum dollara til
baka. Borgarlögmaður San
Francisco kvað borgaryfir-
völdin vera að semja við fjög
ur rafmagnsvörufyrirtæki um
rúmlega 400.000 dollara endur
greiðslu, án málssóknar,
þar sem borgin hefur verið
látin greiða of hátt verð. Hann
talaði einnig um að fá um 180
bæjarfélög til að taka sig sam
an um- eitt meiriháttar mál.
Urn tuttugu vatns- og raf-
magnsveitur í Kaliforníu, þar
á meðal Los Angeles og Sac-
ramento, höfðu tekið höndum
saman við saksóknara ríkis-
ins um almenna árás á fjár-
sjóði rafmagnsvörufyrirtækj-
anna.
Enn sem komið er veit eng-
inn hvað þessi málaferli muni
kosta fyrirtækin, en það verð-
ur ekkert smáræði. Sala þess
varnings, sem um ræðir, nem-
ur um 1,8 milljörðum dollara
á ári. En ennþá er eftir að
skera úr um, hvað af verði
fyrirtækjanna var ,,smurning
ur ofan á“ og hvað lögleg á-
lagning. General Electric held
ur því fram, að ,,nákvæm end
urskoðun“ hjá sér hafi leitt í
Ijós, að viðskiptavinir þess
hafi fengið í hendur ,,réttmætt
verðmæti, eftir öllum lögleg-
um og skynsamlegum mæli-
kvarða.“ Flestir kaupendur
létu hjá líða að flýta sér að
taka ákvörðun. The Tennessee
Valley Authority (eitt stærsta
rafmagns- og vatnsmiðlunar-
fyrirtæki Bandaríkjanna, í
opinberri eigu) var farið að
athuga, áður en dómurinn var
upp kveðinn, hvort það skyldi
fara í mál, og var enn ekki
búið að taka ákvörðun í síð-
ustu viku.
En sumir viðskiptávinirnir
hafa aðrar áhyggjur. Þeir ótt
ast, að niðurstaða málsins
kunni að leiða til óhóflegrar
samkeppni, sem síðan muni
hafa þau áhrif að draga úr
eyðslu fyrirtækjanna í rann-
sóknir, — en það eru einmitt
þessar rannsóknir, sem gert
hafa bandaríska rafmagns-
iðnaðinn jafnágætan og hann
er.
HVAÐ VERÐUR UM
MENNINA?
En hvað um framkvæmda-
stjórana sjö, sem nú hafa
skipti á - vel sniðnum fötum
sínum og fangabúningnum?
Hvað um stöður þeirra, vini
og þá aðstöðu i þjóðfélaginu,
sem þeir hafa skapað sér?
Fyrir suma þeirra hafði
fyrstu spurningunni a. m. k.
verið svarað — þeir halda
stöðum sínum. Forseti West-
inghouse tilkynnti, að þótt
fyrirtækið samþykkti engan
veginn aðgerðir þeirra Chiles
og Mauntel og annarra, sem í
málið voru flæktir, ,,þá háfa
Framhald á 12. síðu.
MEÐLÍMÍR Hljómplötu
klúbbs Alþýðubiaðsins eru
beðnir að athuga, að í gær
fylgdi blaðímt ítarlegur
átta síðna hljómplötulisti.

Alþýðublaðið — 22. febr. 1961 J