Alþýðublaðið - 26.07.1961, Blaðsíða 14

m iðvikudagur
MjYSAVARÐSTOFAN er •*-
tn xllan aólarhrlng^nn. —
LæknavörSur fyrlr Titjanli
n á eama ataS kJL 18—8.
Bæjarbókasafnið er lokað
vegna sumarleyfa, og verður
opnað aftur 8. ágúst.
Listasafn Einars Jónssonar
er opið daglega frá kl. 1.30
til 3.30.
Bókasafn Dagsbrnnar
að Freyjugötu 27 er opi6
aem hér segir: Föstudaga kl.
8—10, laugardaga kl. 4—7 og
junnudaga kl. 4—7.
Árbæjarsafn
er opið daglega kl_ 2—6
e. h. nema mánudag
Tæknibókasafn IMSÍ: Útlán:
kl. 1—7 e. h. mánudaga til
föstudaga og kl. 1—3 e. h.
laugardaga. Lesstofa safns-
ins er opin á vanalegum
skrífstofutíma og útláns-
tLma.
Skipaútgerð
ríkisins:
Hekla er væntan-
leg til Rvk árd. í
dag frá Norðtir-
löndum. Esja fór
frá Akureyri í gær vesfur um
Iand til Rvk. Herjóifur fer
frá Rvk kl. 21,00 í kvöid til
Vestmannaeyja Þyrill er á
Austfjörðum. Skjaldbreið err'
á Skagafirði á vesturleið. —
Herðubreið er á Austfjörðum
á euðurleið.
Jöklar h.f.: L
Langjökull fer í kvöld frá
Hafnarfirði áleiðis til Rússl.
og Aabo. Vatnajökuli lestar
á Vestfjarðar- og Norður
lanáshöfnum.
Skipadeild S.Í.S.:
Hvassafell er í Onega. —
Arnarfell er í Archangelsk.
Jökulfell losar á Eyjafjarðar-
höfnum. Dísarfell fór 22. þ.
m. frá Siglufirði áleiðis til
Heisingfors, Aabo og Riga. —
Litiafell er í Rvk. Helgafell
fer væntanlega dag frá
Fekkefjord áleiðis til Seyðis-
fjarðar og Rvk Hamrafetl fór
22. þ. m. frá Rvk áleiðis til
Aruba.
Minningarspjöld 1 Minningar
sjóði dr Þorkels Jóhannes-
sonar fást ( dag kl. 1-5 '
bókasölu stúdenta i Háskói
anum. sfmi 15959 og á að-
alskrifstofu Happdrætti?
Háskóla tslands t Tjarnar
götu 4, símj 14365 og au*
bess kl 9-1 < Bókaverziun
Sigfúsar Eymundssonar 'r
hjá Menningarsjóðí Hw •
íJCÖti
Flugfélag
íslands h.f.:
Millilandaflug:
Gullfaxi fer til
Glasg. og Kmh
kl. 08,00 í dag.
Væntanleg aft-
ur til Rvk kl.
22,30 í kvöld.
Flugvélin fer
til Glasg. o% K-
mh kl. 03,00 í
fyrramálið. Hrímfaxi fer til
Oslo, Kmh. og Hamborgar kl.
08,30 í dag. Væntanleg aftur
til Rvk kl 23,55 í kvöld. —
Innanlandsflug: í dag er áætl
að að fljúga til Akureyrar (2
ferðir), Egilsstaða, Hellu, —
Hornafjarðar, Húsavíkur, ísa
fjarðar og Vestmannaeyja (2
ferðir). — Á morgun er áætl
að að fljúga til Akureyrar (3
ferðir). Egilsstaða, ísafjarðar,
Kópaskers, Vestmannaeyja (2
ferðir) og Þórshafnar.
Loftle'iðir h.f.:
Miðvikudag 26. júli er
Snorri Sturluson væntanleg-
ur fráNewYork kl. 06,30.—
Fer til Glasg. og Amsterdam
kl. 08,00. Kemur til balca frá
Amsterdam og Glasg. kl.
24,00 Heldur áfram til New
York kl. 01,30. Þorfinnur
Karlsefni er væntanlegur frá
New York kl. 06,30 Fer til
Stafangurs og Oslo kl. 08,00.
Minningarspjöld
Kirkjubyggingarsjóðs Lang
holtssóknar fást á eftirtöldum
stöðum: Goðheimum 3, Álf-
heimum 35. Efstasundi 69.
Langholtsvegi 163 og Bóka>
búð KRON. Bankastræti.
Minningarspjöld
Heilsuhælissjóðs Náttúru
lækningafélags íslands fást í
Hafnarfirði hjá Jóni Sigur-
geirssyni, Hverfisgötu 13B
sími 50433.
MiðVikudagur
26. júlí:
12,55 „Við vinn-
una“ tónleikar.
20,00 Tónleikar.
20,25 Á förnum
vegi í Rangár-
þingi: Jón R.
Hjálmarsson
skólastj. ræðir
við Pál Sveinss.
í Gunnarsholti
og Lýð Skúlas.
á Keldum 20,55
Einsöngur: E Zareska syngur
lög eftir Chopin. 21,20 Tækni
og vísindi;; IV Geimfarir og
gervitungl (Páll Theódórss.,
eðlisfræðingur). 21,40 Tón-
leikar: Strengjakvartett op. 8
eftir Paul Creston. — 22,10
Kvöldsagan: „Ósýnilegi mað-
urinn“ eftir H. G. Wells (Indr
iði G Þorste'nsson rithöfund-
ur), 22.30 „Stefnumót í Stokk
hólmi“. Norrænir skemmti-
kraftar flytja gömul óg ný
lög. 23,00 Dagskrárlok
Geng/ð í hús
Framhald af 7. síðu.
ig var Laura gift bróður Ei-
ríks rauða, sem býr þarna of-
ar í hlíðinni í dágóðum bæ.
EIRÍKUR RAUÐI.
Faðir Eiríks rauða, Ottó
Frederiksen, kom 1924 frá
Júlíönuvon og endurreisti
byggð í Brattahlíð. Fyrsta
barnið, sem fæddist á þessu
nýbýli, var s'kírt Eiríkur
rauði í höfuð norræna víkings
ins sem þarna bjó. Eiríkur
rauði á 300 fullorðnar ær,
450 lömb. Hann segir, að
hann fái 5 kr. danskar fyrir
kílóið af óþveginni ull, 1,45
fyrir kjötkílóið, að húsið 'hans
sé byggt 1952, en faðir hans
hafi dáið 1957. Eiríkur hefur
verið 3 mánuði í Danmörku
og skilur talsvert í dönáku, en
á þó ólíkt hægara með að tjá
sig á sínu eigin móðurmáli,
að því er virðist. Hann seg-
ir að þeir geri sér ýmislegt
til gamans í Brattahlíð, —
hlusti á íslenzka útvarpið á
vetrum, að hann eigi 3 ís-
lenzka hesta, sem hann beiti
fyrir plóginn á sumrin en
fyrir sleðann á vetrum, þegar
fjörðurinn er á ís. Eiríkur
S rauði á tvo drengi og fjórar
” stúlkur, mjög snoturl heimili
| og snolra, unga konu. Hann
j bauð karlmönnunum upp á
1 danskan bjór, og 'kvaddi okk
ur öll með virktum með þökk
fyrir komuna.
BÚSKAPARHÆTTIR.
Bratthlíðingar kunna lítið
til túnræktar. Það er varla
unnt að segja, að túnbleðill
sé við bæina, en aftur á móti
er dálítið afgirt akurlendi
með 'höfrum. Það er tilrauna
ræktun á vegum dönsku
stjórnarinnar. Einhvern veg-
inn finnst manni byrjað á öf-
ugum enda, — að það laegi
nær að kenna Grænlending
um túnrækt og slátt með við
unanlegu orfi en að kenna
þeim kornrækt í því landi,
þar sem *að vísu kjarrviður
vex upp eftir fjallahlíðun-
um, en snjórinn þekur fjalla-
toppana og ísjakar re'kast um
á fjörðum. Eyrarrós og blá-
gresi vex í brúskum hér og
þar, og þessar jurtir eru
gróskulegri en hér heima. í
Stokkanesi fær kjarrviðurinn
að lifa í friði, en þar sem
bændur hafa sezt að með bú-
stofn sinn, sauðfé, sem geng-
ur sjálfala árið um kring,
sést hvorki tangur né tetur
leftir af kjairrinu, seim var
þarna aðeins fyrir nökkrum
árum. Vegna þessarra búskap
arhálta sjást engin fjánhús í
Brattahlíð, kýrnar eru fáar
og heyannir — sem aðeins
eru fyrir þessar fáu kýr, ekki
bsf^ar. Bratthlíðingar geta
ekki haft harðan hastinn að
jafnaði, — enda sást enginn
taka hendi til nok'kurs verks.
VIÐTAL VIÐ KADEKET.
Barnakennarinn og djákninn,
sem sameinaðir eru í einni per
sónu, Lars Motzfeldt kadeket,
býður ferðafólkinu upp á
kaffi og kex. Alls staðar
þar sem við fengum kaffi hjá
Grænlendingum var danskt
kex borið fram. Eg fékk
Mortzfeldt til að spjalla við
mig nokkur orð frammi í eld
húsi, meðan ferðafólkið var
að drekka kaffi og borða kex.
— Hvað hafið þér verið
lengi kadeket hér?
— 34 ár.
— Hvað eruð þér gamall?
— 53.
— Hvað mörg börn voru í
skólanum hjá yður í vetur?
— 32 á aldrinum 7—14 ára,
héðan og úr nágrannafjörð-
unum.
— Hafið þér verið í Dan-
mörku?
— Nei, aldrei komið þang-
að.
— Hvar lærðuð þér þá til
starfsins?
— Á kennaraskóla í Godt
haab.
— Þér hafið líka bú?
— Já, 475 fjár.
— Og vetrarmann?
— Nei, bara dreng.
— Þér messið?
— Já, ég messa á hverjum
sunnudegi kl. 10.
— Er góð kirkjusókn?
— Já, það er góð kirkju-
sókn, — enda eru messurnar
eiginlega 'helztu skemmtisam
komur hér og við kirkju
gefst tæ'kifæri til að hitta
kunningjana. — Allir koma
sparibúnir til kirkjunnar.
— Hverjar eru aðrar helztu
hátíðir hér?
— Jólin, páskarnir.
— Þið hafið ekki sumar-
daginn fyrsta eins og við á
íslandi?
— 'Við höfum sólarhátíðis-
^ag 21. júní.
— Er fólkið trúað?
— Þeir eldri eru kristnari.
— Er messað á græn-
lenzku?
— Já, og líka sungið.
— Fáið þið blöð hér í
Brattahlíð?
— Já, við fáum blað hér.
Daninn, sem hlustar á tal
okkar, segir, að þetta blað sé
héraðsblað fyrir Júlíönuvon-
arhérað. Þar séu auglýsingar
og þar sé sagt frá helztu inn-
lendum atburðum svo sem
skipakomum og góðri veiði.
Dönsku blöðin eru oft orðin
tveggja mánaða gömul, þegar
þau komast til Brattahlíðar
og því lítilsvirði. Það getur
svo margt nýtt hafa gerzt úti
£ hinum stóra ’heimi á tveim
mánuðum.
— Fylgizt þið þá ekkert
með heimsfréttunum?
— Jú, við heyrum um þær
í útvarpinu, segir 'kadeket-
inn, en Daninn segir, að í
rauninni hlusti Grænlend-
ingar lítið eftir þeim. Heima-
mönnum í Brattahlíð er “nok
sama”, hvort þeir eru að
berja hvor á öðrum í Kína
eða í Afríku, — það sé helzt
gamla fólkið, sem sé hrætt
við þetta, sem það heyrir um,
en skilur ekki, hvað er.
Djákninn hefur nógu að
sinna, að sjá um, að allir fái
kaffi og danskt kex, að
hjálpa litlu konunni sinni
við kaffihitunina, gæta þess
að börnin 7 týnist ekki í fjöld
ann og loks að taka á móti
orfinu og ljánum, sem ís-
lendingar færðu Bratthlíðing
um að gjöf ásamt tveim ný-
móðins hrífum. Þessi gjöf
vakti mikla athygli og kæti í
Braltahlíð. — En -niðri 'hjá
Lauru sat gamla konan .kyrr
í selskinnsbuxunum sínum í
stígvélunum með hunds-
skinnsbryddingunum og rakti
upp rauða barnspeysu.
Mig langaði til að spyrja
hana um æs'ku hennar um allt
það, sem gerzt hefur á henn-
ar löngu ævi og um brevting
arnar, sem orðið hafa fyrir
augum hennar. Kannski man
hún þá tíð, þegar amma 'henn
ar var skilin eftir á ísnum? —
Eg veit ekki hvað hún man,
því að haf skildi okkur að, —
þótt við héldumst í hendur.
Amma gamla lalaði bara
eskimóamálið sitt.
(í síðari grein segir frá
heimsókn að Görðum, í eski-
móaþorp, átta klukkustunda
siglingu í rigningu og roki
um fjörðinn, þar sem ísjak-
arnir sveimuðu um eins og
hvítar borgir í rökkri nætur-
innar, o. fl.).
Ungir Skotar
f ramhaid af 16. síðu.
miður, var að ekki skyldu fleiri
ungik- íslendingar hafa unnið
með Skotunum en raun varð
á. Hann endurtók að þátttak
endur væru ánægðir með för
ina og sagði, að þeim hefði þótt
mikið til landslagsins koma og
þótt ánægjulegt að hitta ýmsa
presta og aðra kirkjunnar
menn að máli, ekki sfzt biskup
íslands, sem Skotarnir ræddu
við í gærmörgun.
Fréttamenn ræddu einnig
við nokkra þátttakendur far-
arinnar, sem eru úr öllum
stéttum og á aldr num 18—26
ára. Þetta eru kennarar,
ibændasynir o. s. frv. og hvað
anaeva að úr Skotlandi nema
Suður-Skotlandi. Mörg eru á
kveðin í að koma aftur til ís
'ands, en áður en þau fóru frá
Skotlandi voru þau vöruð við
að fara, því að ísland hlyti að
vera kalt land. Áður en þau
f'óru vssu þau lítið um ísland,
en á Vestfjörðum komust þau
að raun um, að landslagið þar
væri ekki ósvipað landslaginu
í Skotlandi.
14 • 26. júM 1961 — Alþýðublaðið