Alþýðublaðið - 26.08.1961, Side 8

HANN Siggi Þorláks varð
70 ára í vetur — hvaða
Siggi Þorláks? — Spurðu
eldri Hafnfirðinga að því,
hvaða mann sé verið að
tala um og þeir munu
hlæja að þér, spurðu fé-
laga í karlakórnum Þrest-
ir hver Siggi Þorláks sé og
hann mun reka upp stór
augu.
Þegar afmælið hans var
í vetur, komu þrestirnir í
stórhópum og sungu fyrir
utan gluggann hans og í
þann hóp vantaði aðeins
einn, það er að segja af-
mælisbarnið, — og bá vant
affi mikið-
Ég fór af stað fullur
barnalegrar bjartsýni um
það að mér tækist að fá
Sigurð til að segja mér
eitthvað um sjálfan sig, en
hann væri þá ekki sá eini
og rétti Sigurður Þorláks
son, ef honum hefði ekki
tekizt að snúa talinu að
öðru í hvert sinn sem ég
sneri talinu að honum.
Ef ég hefði ekki þekkt
manninn. lengi og því vitað
ýmislegt smávegis um
hann, hefði ég farið allt
að því jafnnær frá honum
um hans eigin ævi.
Sigurður er fæddur í
Hafnarfirði árið 1891 og
hefur átt þar heima —
lengst af — að undantekn
um þremur árum, er hann
var vinnumaður í Herdís
arvík og árunum fyrir
VESTAN, það er að segja
vestur á Laugalandi á
Langadalsströnd. Þangað
fór hann 10 ára gamjill og
var réttan mánuð á leið-
inni á áfangastað, og þótti
ekkert sérstakt — þá.
Hann réðst þangað sem
smalastrákur til Kristjáns
bónda Ólafssonar og var
af sumarið eins og lög gera
ráð fyrir, en þegar leið að
hausti og heimför Sigurð-
ar, kom húsbónd'inn að
máli við hann og spurði
hann, hvort hann væri nú
ekki til með að vera vet-
xirjnn með, Snáð'inn lét
slag standa og — fór það
an ekki upp frá því fyrr
en að rúmum 10 árum liðn
Þegar Sigurður fór vest
ur, hafði hann verið einn
vetur í barnaskóla í Hafn
arfirði, svo að kunnáttan
var að sjálfsögðu ekki
margbrotin, en hann hafði
þó komizt það langt í reikn
ingi, að hann þóttist kunna
nokkur skil á eins konar
tölum, sem kallaðar eru,
og í v'istinni kom það hon
um að góðu haldi, eins og
nú skal greina:
Þarna vestur ú hjara
veraldar var auðvitað
ekki um neina barna-
kennslu að ræða, en presti
héraðsins þótti ekki duga
að Sigurður og félagi hans
á bæniun á líkum aldri
yrðu ekki bænabókarfærir
fyrir fermingu og ekk'i
þótti lionum síður nauðsyn
að þeir fengju einhverja
tilsögn í reikningslist'inni.
Hann lét því skila því til
bónda, húsbónda Sigurðar,
að hann yrði að útvega
kennara handa þeim strák
lingunum, hið fyrsta. Það
varð því, að til starfans
var ráðin stúlka með ein-
hverja menntun og skyldi
hún troða þú út af bók- og
tölustöfum án þess að allt
færi í graut. Ekki er ann-
ars getið en allt gengi vel
framan af og starfinn færi
stúlkukindinni vel úr
hendi, en þegar kom að
því furðulega fyrirbæri,
sem nefnt er deiling, brást
henni bogalistin og hún
stóð algerlega ráðþrota —
og þá var það að Sigurður
Þorláksson kom til skjal-
anna með sitt eins vetrar
nám og kenndi henni að-
ferðina, og allt féll í Ijúfa
löð á ný milli kennara og
nemenda.
— Jæja, segðu mér nú
eitthvað um sjálfan þig,
Sigurður.
— Um mig er ekkert að
segja.
— Ekki það, hvenær
fórstu að læra trésmíði?
— Það var árið 1917, ég
byrjaði j skipasmíði og var
við það í tvö ár, en lauk
ekki námi.
— Varstu orðinn svona
latur?
— Nei, ekki var það nú,
en skipasmiðurinn, sem
ég vann hjá, flosraði upp
og hætti skipasmíðum og
þá var sjáifhætt hjá mér.
— En þú hélzt áfram
trésmíðum?
— Já, það hef ég gert
síðan. en meistararéttindi
fékk ég ekki fyrri en eftir
1940 og þá í húsasmíði.
— Ymislegt hefur þú nú
annað gert um ævina en
smíðað.
— Hvað ætti það nú að
vera?
— Þú átt nú áhugamál,
ef ég þekki þig rétt.
— Jú, það væri þá helzt
sön.gurinn.
— Hvað hefur þú verið
lengi í karlakómum Þröst
um?
— Eg hef verið þar í 44
ár.
— Hefur nokkur verið
lengur?
— Nei, það er víst ekki
og elztur meðlimanna er
ég líka.
— Hvaða rödd hefur þú
sungið í kórnum?
— Ja, hvað á ég nú að
segja? Fyrst var ég í öðr
um tenór, svo var ég flutt
ur niður í annan bassa.
— Það er n,ú nokkuð
Stökk.
— O, já, en það er með
mannsröddina eins og
hljóðfærin, hún verður
dimmari með aldrinum,
það slaknar á raddböndun
um.
— Minnistu ekki ein-
hverra skemmtilegra at-
vika frá þínum kórdögum,
sem þú þorir að lofa mér
að heyra?
— Auðvitað væri hægt
að segja frá ýmsu spaugi-
legu, en ég held að ég geri
það nú samt ekki. — Og
þó — ég man enn eftir
einni.fyrstu skemmtiferð-
inni, sem Þrestir fóru sam
an út úr bænum á hest-
baki, það eru margir ára
tugir síðan. Við fórum ríð
andi að Kleifarvatni, en
þegar þangað var komið,
urðum við þess varir, að
tveir úr hópnum voru
horfnir, við gerðum að
þeim mikla leit, en urðum
einskis visari. En þegar
við vorum á heimíeið, rið-
um við fram á þá sofandi,.
hestarnir voru famir veg
allrar veraldar og fundust
ekki í það sinnið.
— Ertu ekki búirm að
drepa af þér marga söng-
stjóra þarna hjá kórnum?
— Ég man eftir 10, sem
verið hafa stjórnendur á
minni tíð
— Hvei'jir eru það?
— Fyrst er frægan að
telja Friðrik Bjamason
tónskáld, næstur var svo
'Sigurður Þórðarson, r.ú-
verandi söngstjóri Karia-
kórs Reykjavíkur og svo
hver af öðrum: Páll Hall-
dórsson, Hallgrímur Helga
son, Gísli Pálsson læknir,
Jón Isleifsson, sem nú er
tekinn aftur við stjóm,
Páll Kr. Páisson, Ragnar
Björnsson, Páll Pampihcl
er Pálsson og Jón Arna-
son.
— Og meira um Þresti.
— Nei, eigum við ekki
að láta þetta nægja. Ann-
ars get ég sagt þér það, að
kórinn hefur ekki alltaf
heitið Þrestir.
— Ha?
— Nei, hasnn var lagður
niður nokkur ár, en kring
um 1930 var hann endur
vakinn af verkalýðsféiag-
inu hér og þá nefndur
Fyrsti maí.
— Hvers vegna hélt
hann ekki því nafni?
— Það komu svo margar
beiðnir fram um það, að
kórinn fengi aftur sitt
fyrra og þekkta nafn og
við þeim óskum var orðið.
Viðtal við Sigurð Þorláksson
— Jæja, svo við snúum
okkur nú aftur að þér .. .
— Á ég ekki heldur að
lofa þér að heyra eftir-
mæli eftir kerlingu í Húr.a
vatnssýslu, sem orkt voru
að henni lifandi?
— Því ekki það, en hvað
an hefur þú þau?
— Pabbi sáiugi var fróð
ur um ýmsa gamla hluti
og hann var einstaklega
minnugur. Það er synd,
að ég sku’.i ekki hafa hald
ið saman ýmsu af ]
hann sagði mér, o,
ég orðinn svo min
að ég man ekkert
(Minnislaus, sag
urður, við fáum að
hér á efíir hve mi
óbrigðult enn.)
— Þetta var í li
1840, pabbi var þá
á Vatnsnesi í Húr
sýslu, þar eignaði:
góðan vin, þeir voi
vistum í sjóbúð, t
sinn á hvoru skipi.
þessi hét Agnar .
frá Illugastöðum á
HÉR ihvílir
bjó hún mö
brast ihana
Ölföngin hí
Engin lygi
að hún var
Lærði hún
letra ég eii
hún var sk
Margt hér
makafaus \
og aðfarad;
Höfuðdyggi
ég held ei ;
að öllum p:
aldrei spar;
oft þeim bí
þokkabætu:
Hversdagsl
en heimuri:
að ófín væi
Það kom h<
í þófinu Va
að hvilufori
Fimmtíu ui
fundust he:
hér þegar ]
hugði þá !bi
Hérna skal
— Við sku
0 26. ágúst 1961 — Alþýðublaðið