Alþýðublaðið - 14.09.1961, Blaðsíða 3

Diefenbaker
fagnar forseta
OTTAWA, 12. isept. I ust í Quebec. Er forseti ís-
MIKIB er ritað í blöð hér lands kvaddi iandstjórann, —
um komu forseta íslands til færði hann honum að gjöx
Kanada. Einnig hefur verið bréfapressu úr silfri, sem
sjónvarpað frá komu forseta- Óskar Gíslason gullsmiður í
hjónanna til Quebec. Reykjavík hafði smíðað. Bréfa
. „ pressan er byggð, sem lítill
Ardegis í dag fóru forseta-. minnisvargi a silfurstöpli.
hjónin í skemmliferð út í eyju;öðrum megin er Upphleypt
í St. Lawrer.cefljóti, en síð- mýr<j af víkingaskipi á sigl-
an sátu þau hadegisverð Que ingu, en hinum megin greipt-
BARIZTIKATANGA
- TSJOMBE FL
becstjórnar. Forsetahjónin
bjuggu í kastala landsstjórans
í Kanada meðan þau dvöld-
8,
Washington, 13. sept.
RÚSSAR hafa sprengt
8. og 9. kjarnorkusprengj
una. Önnur var sprengd
í nánd við Semipalat-
insk í Mið—Asíu, þar
sein Rússar sprengdu 1.
kjarnorkusprengjuna
eftir að þeir hófu á ný
tilraunir með kjarnorku
vopn, en hin var sprengd
í nánd við eyna Novaja
Zemlja Kjarnorkumála-
nefnd Bandaríkjanna til
kynnti þetta í kvöld.
Báðar sprengjurnar
voru af míiðlungsstærð
og samsvara þúsundum
lesta af TNT. Þeim fylgir
liætta á geislavirku ryki
og gætír ryksinis
sprengjunni, sem
sprengd var hiá Novaja
Zmítja á |n<4rðul‘h\'eli
jarðar.
MIMMMMMMMVMUMtWMM
ur a.þingishátíðarpeningur-
inn með skjaldarmerki ís-
lands. Undir þessum tveim
myndum standa orðin Vín-
lard og ísland, en á göflum
myndsúlunnar eru greypt öðr
Um megin mynd af vínvið og
ártalið 1000 undir, en hinum
^ megin ísler.zkur fífill og ár-
talið 1961. Á hliðar stöpulsins
! sem myndirnar standa á eru
skráð upphleyptu letri nafn
landsstjóra Kanada annars
vegar og nafn gefanda hinum (
megin.
l Frá Quebec var flogið til
Ottawa með stj órnarflugvél.
1 Forsætisráðherrann, Diiefen-
.baker, tók á móti forsetahjón-
1 unum á flugvellinum. Fiutti
i hann ræðu við það tækifæri.
Minnti hann á r.áin tengsl
landanna jafnvel fyrir NATO.
Han sagði að frá upphafi
hefði verið mikil vinátta með
báðum þjóður.um. Hann sagði,
að íslenzkt landnám hefði ver
ið auðgandi fyrir Kanalla. —
Hefðu Islendingar í Kanada
reynzt frömuðir á sviði
menr.tamála og lögfræði. —
Hann drap á afrek 'Vilhjálms
Stefánssonar og kvaðst vilja
þakka framlag íslendinga til
. menningar Kar.ada. Hann
sagði, að meira en 24 þúsund
ir væru af íslenzkum stofni
í Kanada. Að lokum bauð
KANAVERAL-höfSi. J3. sept. -Difenbaker forsetahjónin hjart
(NTB—REUTER). — Amcrískt ^nlega velkomin. For,seti ís-
gervitungl fór eina ferð um-1 talaði einnig og var
hverfis jörfðina og lenti á At-! ræ®u hans sjónvarpað. Minnti
lantshafi ausfen Berroudacyjaxæðu isinni á sameigin
kl 6 (ísl. tíma) á þriðjudag. í lefíar lýðræðisvenjur þjóð-
gervitunglinu var gervimaður,
sem notaði súrefni og skildi kol
efnið frá eins og venjulegur
maður
Elizabethville og Satísbury,
13. sept. NTB-Reuter.
KATANGA-ríki Tsjombe
forseta féll úr sögunni í dag
eftír blóðuga bardaga sænskra
og indverskra SÞ sveita ann-
ars vegar og hersveita Tsjom
bes og Iögreglu Tsjombes hins
vegar. Um kvöldið gengu ó-
staðfestar fréttir um, að 40
hefðu falUð og enn fleiri særzt
í vopnaviðskiptum á götum
Elizabethvillie, en samband
Elizabethville og annarra
staða í Kongó eru undir
stjórn SÞ og óljósar fréttir
berast frá bænum.
Fréttirnar herma, að Tsjom
be forseti sé flúinn, svo og
innanríkisráðherra hans, Mun-
ongo. Hans er nú leitað af SÞ
sem' hafa á hinn bóginn ha«d
samað Jean Baptiste, fjármála
ráðherrann. Utanríkisráðherr-
ann Kimba hefur verið hand-
tekinn- Tsjombe hefur leitað
hælis í Rhodesíu, en Munongo
sem mun hafa verið varaður
við fyrir fram, flúði til Norður
Katanga.
Adoula, forsætisráðherra
miðstjórnar Kongó i Leopold-
ville, hefur sent sérlegan
sendimann stjórnarinnar til
i Katanga, en í dag kom til Leo
poldville Dag Hammarskjöld,
aðalritari SÞ.
Forsætisráðherra Rhodesíu
ríkjasambandsins, Sir Roy
Welersky, hefur veizt harð-
lega að Hammarskjöld og SÞ
sem hann segir, að hafi engan
rétt tU að steypa stjórn Tsjom
bes. Hann kvað stjórn sína
veita öllum flóttamönnum frá
Katanga hæll í Rhodesíu og
skýrði frá hernaðarlegum að-
gerðum hennar, vegna ástands
ins.
Eftir víðtæk vopnaviðskipti,
sem hófust kl. 4 um morgun-
Rusk ræðir við
utanríkisráðherra
anra. Forset; situr veiz'.u Dif-
enbakers í kvöld og heimsækir
þingið á morgun.
Jón Magnússon.
WASHINGTON, 13. sept. (NTB
—REUTER). Utanríkisráðherr-
ar. Breta, Frakka - og Vestur-
Þjóðverja komu í kvöld til
Washington, þar sem þeir munu
hafa þriggja daga viðræður við
Dean Rusk utanríkisráðherra.
Ráðherrarnir munu reyna að á-
kveða hvenær hefja skal við
ræður við Sovétríkin um Þvzka
iand og Berlín.
í Washington er talið víst, að
slíkar viðræður muni íara fram
Lifa 90% af kjarn-
orkustyrjöld
NEW YORK, 14. sept. (NTB—
REUTER) Dr. Edward Tell-
er, sem kallaður hefur verið
„faðir kjarnorkusprengjunn-
ar“, kveðst vera þeirrar skoð
unar, að rúmlega 90% banda-
rísku þjóðarinnar inundu lifa
af kjarnorkustyrjöld.
1 Bandaríkja
manna njóta verndar byrgja,
sem hlífa myndu þeim ef til
styrjaldar kæmi, en þriðjung
ar yrði á liættusv rði þótt
■ þriðjungur þessi liefði einnig
mikla möguleika á a? komast
lífs af ef hann gæti notfært
sér skýlin, sem að minnsta
kosti veita honum vernd gegn
geislaregni.
Dr. Tellur iætur í ljós á-
hyggjur sínar vegna þeirrar á-
kvörðunar Rússa að hefja að
nýhi kjarnorkutilraunir í gufu
hvolfinu, sem gætj bent t'l
þess, að Rússar hefðu gert til
raunir á laun neðanjarðar síð
astliðin tvö—þrjú ár og að
þeir vilji nú reyna vopnin í
gufuhvolfinu til þess að fá
svö- við einstókum visindalcg
um vandamálum
eftir þá yfirlýsingu Krústjovs
frá því á sunnudag að hann væri
fús til ópersónulegra við’-æðna
(businesslike talks). Bandaríska
utanríkisráðuneytið heíur svar
að því til, að því finnist viðræð
ur, sem átt er við, eigi vel við
Þess er vænzt, að fyrsta sam
bandið, sem austur og vestur
hafi sín í milli, verði fundur
Rusks og rússneska utanríkisráð
herrans Gromyko þegar Alls-
herjarþing SÞ kemur saman í
New York í næstu viku Þang-
að til kannar Moskvusendiherra
Bandaríkjanna Llewellyn
Thompson viðhorfin í Moskva.
Eftir fund sinn með Sukarno
Indónesíuforseta og Keita, for
seta Malisambandsins, sagði Ken
nedy forseti, að Rusk, utanríkis
ráðherra Bandaríkjanna, og
Gromyko, uta.-.ríkisráðherra Sov
étríkjanna, muni ræðast við í
næstu viku.
Er talið, að' Kennedy vilji v’ð
ræður við Krústjov um Berlm
og Þýzkaland, ef Rússar vilja al
varlega viðræður, sem ekki
yrðu notaðar í áróðursskyni
einu saman
ir.n tóku SÞ—hersveitir alla
hernaðarlega mikilvæga staði
í Elizabethville og þar með
völdin í Katanga í sínar hend
ur. SÞ lýstu yfir því, að skiln
aði Katanga frá öðrum lands-
hlutum Kongó væri lokið. —•
Tsjombe flúði og lýsti því yf-
ir, að SÞ hefðu tjáð honum,
að þrír ráðherra har.s yrðu
handteknir og þeir fluttir til
| Leopoldville.
Conor O’Brien, fulltrúi SÞ
í Katanga sagði, að aðgerðir
SÞ miðuðu að þvf að koma í
veg fyrir borgarastyrjöld, þar
eð ef ekki hefði verið skorizt
í leikinn hefði miðstjórniu
sent hersveitir í N—Katanga,
sem hefði orðið upphaf lang-
varandí borgarastyrjaldar. —•
Hann sagði, að Kimba yrði
framseldur miðstjórninni og
einn'g Mur.ongo þegar í hann
næðist.
Adoula, forsætisráðherra
miðstjórarinnar lýsti yfir um-
sátursástandi í iKatanga. Nýtt
þing yrði kosið í Katanga og
inrlimun Katangahers í Kon-
góher hæfist án tafar. Hann
lét í ljós von um að Tsjom-
be kæmi til Leopoldville að
ræða við sig ástandið og var-
aði er.end ríki að blanda sér
ekki í málin, sem væru alger
inranríkismál. Sendimaður
Katangastjórnarinnar er Boc-
heley Davidson, fyrrum full-
trúi miðstjórnarinnar hjá
Stanleyvillestjórn. Gizengas.
Fréttaritari Reuters skýrir
frá fjandskap Belga í Eliza-
bethville við SÞ-sveitir. Einn
ig skýrir hann frá því, að von
| ast hefði verið til að allt gengi
friðsam’ega, en í þess stað
urðu blóðugir göt.ubardagar
og mikið mannfall beggja að-
i^a Mannfallið er talið mun
meira en op’nb.lega hefur veiðr
skýrt frá, 2 SÞ-hermenn falln
ir og 6 særðir. Þeir sem féllu
voru sænskur maior og Gur-
1 kha hermaður. Elizabethville
| er eins og stríðshr jáður bær,
I en allt er þar-með kyrrum
1 kjörum nú.
I Um kvöld'ð tóku hersveitir
1 Rhodesíumanna sér stöðu með
fram landamærunum. S'ir Roy
J Welersky var ómyrkur í
máli í garð SÞ í ræðu sinni.
Hann líkti aðgerðum þeirra í
Katanga við fíl í postulínsverk
sm’ðju og veitlist einkum að
SÞ-fulltrúanum Conor O’Bri—
en, sem harn kvað b.afa kom
ið orðrómi af ýmsu tagi af
stað til þess að hræða Kasai
fólk í ElizabethvTle þannig,
að bað flúði vinnu sína og
leitaði hælis í flóttamannabúð
j um. Hann 1ét í liós ótta um
I að óróaseggir færu yfir larda
,mærin og kæmu vandræðum
I af stað í Rhodesíu.
Alþýðublaðið
14. sept. 1961 3