Alþýðublaðið - 23.11.1961, Blaðsíða 2

jðltstjórar: Gísii J. Áetþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi rlt
fctjómar: Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri: Björgvin GuÖmundsson. —
iBlmar: 14 900 — - ' 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906. — Aðsetur: Alþýðu-
fcúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðasus Hverfisgötu 8—10. — Áskriftargjald
|cr. 55.00 i mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eint. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. —
Framkvaemdastjóri Sverrir Kjartansson.
„Persónudýrkunirí'
ÞJÓÐVILJINN skýrir frá því í gær, að „leifar
persónudýrkunar“ verði einnig afmáðar í Tékkó-
sióvakíu. Segir blaðið, að kista hins látna flokks-
foringja Klements Gottvalds verði flutt úr graf-
hýs3 því í Prag, sem við hann er kennt og líkið
grafið í jörð. Þá segir Þjóðviljinn enn fremur í
umræddri grein, að framkvæmdanefnd kommún-
Lstaflokks Tékkóslóvakíu hafi ákveðið að breyta
öllum nöfnum á verksmiðjum, skólum og sam-
yrkjubúum, sem skírð hafa verið eftir lifandi
rnönnum. Og að lokum er skýrt frá því, að skipuð
hafi verið nefnd til þess að taka ákvörðun um það
hvað gera skuli v2ð styttuna af Stalin, sem stend-
ar í Prag. Er ekki að efa, að nefndin mun komast
að þeirri niðurstöðu, að koma verði styttunni I
ióg hið allra fyrsta.
Það sýnir vel hversu islenzkir kommúnisar eru
gersneyddir allri kímnigáfu, að blað þeirra skuli
liirta umrædda frétt athugasemdálaust. En frétt
Þjóðviljans um þetta' efni, sem birtist á forsíðu,
ír háalvarleg og er greinilega ætlað að vekja
fiokksmenn til umhugsunar um það hversu mik-
ið vandamál það sé í hinum ýmsu kommúnista-
ríkjum að ^,afmá persónudýrkunina“. Ja, þeir
mega svo sannarlega þakka fyrir það, þeir Einar
og Brynjólfur, að vera ofanjarðar, þar eð ella
hefðu þeir án efa verið grafnjr upp og fluttir á af-
yikinn stað í samræml við þær tilfæringar, er nú
eiga sér stað á jarðneskum leifum stalinista hinna
ýmsu kommúnistaríkja.
En meðal annarra orð,a: Hver er afstaða ís-
lenzkra kommúnista til ,,persónudýrkunarinnar“?
Er ekki kominn tími til að láta til skarar skríða
gegn stalinistunum í Alþýðubandalaginu? El'nn
þeirra orti eitt sinn kvæði til lofs bóndanum í
Kreml, annar birti mynd af Stalin í kommúnista
tímariti og undir henni stóð: Hin sanna fyrirmynd
allra menntamanna. Þeir eru nokkuð margir stal-
ínistarnir í Alþýðubandalaginu. Þeir hafa þar
reyndar tögl og hagldir, ráða lögum og lofum í
samtökum kommúnisa. Foringjar islenzkra komm
únista þeir Einar og Brynjólfur hafa alltaf verið
aðdáendur Stalins og þeir hafa reyndar ekkert
haft á móti svolítilli persónudýrkun. Hvað verður
gert við þá nú? Var það fyrsta skrefið að skipta
um formann í þingflokki Alþýðubandalagsins?
Fróðlegt væri að fá ofurlitla skýringu hjá Þjóð-
viljanum.
Varðarhúsið er rifið
Biírefössalan „BÍLLINN“ er flutt í HÖFÐATÚN 2.
Um leið og við þökkum viðskiptav inum góða samvinnu fyrr og síðar
viljum við benda á hagræði þess,að þeir ítreki hið fyrsta óskir sínar
um kaup eða sölu.
Við höfum að jafnaði alla þá bíla, sem á markanum eru. Þess vegna
koma kaupendurnir í HÖFÐATÚN 2, „B í L I N N “.
Með bættri aðstöðu og auknu starfsl.ði getum við boðið viðskiptavin-
um að annast kaup og sölu á
Fasteignum-B
Siminn
Höfum kaupendur að:
FORD eða CHEVROLET ‘56 — ’59,
úbborgun kr. 50.000.00.
V OLKSWAGEN 1959,
útfborgun kr. 50.000.00.
MEROEDES-BENZ vörubifreiðum.
FASTEiGNIR,
BIFREIÐAR,
SKIP og BÁTAR
Sími: 1S8 33.
ifreiðum-Skipum
er: 18833
Höfum til sölu:
DODGES ’55, sjálfsk., vökvastýri loft-
bremsur, útvarp, miðstöð.
Útborgun 35—40 þús.
OLDSMOBILE ’58, skiipti á minni bíl
koma til greina, milligjöf má greiðast með
■**allt að 10 ára fasteignatr. veðskuldabréfi.
EDSEL ’58 í úrvalslagi, sjálfsk., 8 cyl.
SENDIFERÐABÍLL INTERNATIONAL
’52 í mjög góðu lagi.
HANNES
Á HORNINU
Áskriftarsiminn er 14901
•fe Óréttlæti gagnvart
skáldum og rithöfund
um.
Skipulag, sem þarf að
breytast.
ýý Bókasöfnin, útlánin og
höfundarnir-
MÉR FINN.ST að í þeirri kaup
stre.tuhríð, sem geysað hefur
undanfarin ár, hafi rithöfundar
verið ákaflega þolinmóðir. Hags
munir þeirra hafa gleymzt. Fátt
hefur hækkað, sem talið er að
þeim beri, enda langt í land fyr-
ir þá því að ekki er langur tími
1 ðinn síðan þeir fengu ekkert
fyrir vérk sín og máttu þakka
fyrir að koma þeim út kaup-
laust. Þetta má raunar segja um
Tleiri listgre'nar. Ekkert hafa
tónskáldin fengið fyirr sín vcrk
en allir not ð. Nokkur breyting
hefur orðið á því, en alls ekki
fullnægjandi.
ÉG SEGI ÞETTA af gefnu til-
efni. Það er rétt, að rlthöfundar
og skáld fá meira fyrir verk síh
en áður var — og sumir sæmi-
legar greiðslur. Emnig njóta
listamenn launa af hálfu hins
I opinbera og án þess að ég vilji
vanþakka neltt, er óhætt að full
I yrða það, að þrátt fyrir hækk-
j anir að krónutölu, hefur verð-
, mæti þessara launa minnkað hin
síðustu ár. En það var ekki um
þetta sem ég ætlaði fyr'st og
fremst að skrifa.
RITHÖFUNDAR og skáld
hafa farið fram á, að hætt sé að
i veita almenningi ókeypis að-
; gang að verkum þeirra. Hér rík
j ir sú hefð, að bókasöfn kaupa
: strax og bók kemur út, allt að
' 30 eintökum og setja tafarlaust
í útlán. Veit ég mörg dæmi þess
að slíkar bækur eru í viöstöðu-
lausum útlánum árum sarnan og
alltaf biðl star hjá bókavörðum.
Vitanlega er ekkert nema gott
eitt um þetta að segja. En íyrir
■ þetta fær rithöfundurinn ekki
I grænan eyri, — og útgefandinn
ekki heldur nema það, sem renn
Ur til hans af hverju seldu ein-
taki.
EINS OG ÖLLUM hlýtur að
vera ljóst nær þetta ekki nokk-
urri átt. Bók, sem gengur frá
manni til manns árum saman,
gegnum söfnin verður að njóta
þess í einhverju, enda veldur
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
V
s
s1
s'
s
V
Ví
V
V
I
<í
S'
S'
S'
1
s
s
það því, að minna selzt af bók-
inni — útgefandinn fær rrinna
— og þar með sá sem samd. bók
ina. Á Norðurlöndum — og
víðar um heim, er lág-ður sér-
stakur skattur á hvert útlán og
sú upphæð rennur til höfundar.
Þegar um vinsælar bækur er aS
ræða, nemur þetta verulegunu
upphæðum,
HÉR E-R ÞETTA all; ekki
svona. Rithöfundurinn fær ekki
neitt. Sá, sem fær bælcur að
láni í söfnum fyrir svo Jítla upp
hæð, að það tekur því varla að
innhe'.mta hana, getur lesið all-
ar nýjar bækur fyrir svo að
segja ekki neitt. Þetta er rnng-
látt. Það verður að taka upp þaS
fyr rkomulag hér, að aukagjald
verði lagt á hvert útlán, og að
þetta aukagjald renni til höf-
undar, eða þá í sérstakan sjóð,
;sem síðan styðji höfunda.
ÞÁ ER ANNAÐ, Það virðist
ranglátt gagnvart útgefendum
! og höfundum í sameiningu að
j bókasöfn skuli geta keypt mörg
je ntök af bók um leið og hún
kemur út og lánað hana síðan
fyrir sama og ekki neitt. Fyrir
þessu þarf að setja takmarkan-
ir. Mér þykir hæfa, að engin bók:
megi fara í almenn útlán fyrr
en að minnsta kosti sex mánuð*
um eftir að hún er komin út.
BÓKASÖFN eru mikil nauð-
syn og þau ber að efla á allan
Framhald á II. síðu.
2-3. nóv. 1961 — Alþýðublaðið