Alþýðublaðið - 21.02.1962, Blaðsíða 13

Útilegumennirnir.
Afmælissýning
1862 — 1962.
Listafélag Mennaskólans
og Framtíðin.
Skammt gerist nú stórra
högga á milli hjá þeim
Menntaskólanemum. Vart
er lokið fyrstu sýningum á
hinum dæilega skólaleik, En-
arusi Montanusi, er þeir
þeyta lúðurinn annað sinn
og nú svo djarflega, að vek-
ur alþjóðarumtal.
Þeir hafa á eftirminnileg-
an hátt heiðrað minningu
Matthíasar Jochumssonar
með sýningu á Útilegumönn-
um hans.
1 fljótu bragði skoðað virð-
ist það ekki þrekvirki um-
talsvert að efna til sýningar
á þessu vinsæla leikriti
skáldmæringsins, en sé bet-
ur að hugað, kemur ýmislegt
■ í ljós, sem veldur því, að
þessi sýning verðskuldar
fyllstu athygli og virðingu.
Þar er þá fyrst til að laka,
að Menntaskólánemar hafa
gerzl svo djarfir, að færa leik
inn upp í þeim búningi, sem
honum var upprunalega feng
inn eöa því sem næst.
1 öðru lagi verður að minn
ast þess, að Þjóðleikhúsið sýn
ir um sömu mundir Skugga-
Svein Matthíasar, við aðra og
belri aðstöðu, og með leik-
kröftum, sem ætla mætti að
stæðu hinum óreyndu skóla-
nemum verulega framar.
í þriðja lagi mætti nefna

LAUGAVEGI 90-Q2
Skqðið bílana!
Salan er örugg hjá okkur.
Bifreiðir við allra hæfi. —
Bifreiðir með afborgunum.
MWWWWWWHWWWMM
Kiergarður
it&ugaveg 59.
A.ll> «uu».» tirlmsnntfitul
ar. — AfgTeíðnn) föt efti
máll efttr naia«, «**
Btattcn, fvrtr»»r*
Vlltíma
þá miklu fórnfýsi og samhug
sem þessi sýning leiðir í ljós
og er Menntaskólanum til
hins mesta sóma, svo og þeim
félögum, sem að henni standa.
Hví skyldi það vera eitt-
hvað þrekvirki að setja Úti-
legumennina á svið í sinni
upprunalegu mynd?
Því er til að svara, að erfitt
mætti telja að ná þeim hug
blæ, sem Matthías hefur ætl-
að frumgerð sinni, því and-
rúmslofti og stemningu, sem
fellur að jafn frumstæðum
aðslæðum og leikurinn er
sýndur við. Ennfremur hefði
sv0 getað farið, að slíkt hefði
orðið mjög vanþakklátt verk,
leikhúsgestir eru aðrir, og
öðrum eigindum leikrita og
leikhúsa vanir en þeim, sem
þessi sýning býður upp á.
Þá er það ótalið, sem ætla
mælti, að hefði orðið hár
þröskuldur í götu óreyndra
leikara. Öll hlutverk eru í
höndum karlmanna, svo sem
upphaflega var og sú raun er
ósögð, sem slíkar aðstæður
hljóta að valda þeim, sem að
sianda.
Eg minntist á það, að Þjóð
leikhúsið sýnir Skugga-Svein
um þessar mundir, við ólíkar
aðstæður og betri þeim, sem
eru í Samkomuhúsi Háskól-
ans, og leiknum eru ætlaðar
af hendi höfundar.
Sú staðreynd gefur ósjálf-
rátt tilefni til samanburðar
og ælla mætti, að sá saman-
burður hlyti að verða hinu
unga fólki í óhag, og djarf-
legar tiltektir að bjóða fólki,
sem vant er íburði, glæsi-
► mennsku og þjálfuðu starfs-
liði upp á svo lítið augna
yndi, sem þetta, og ætlast til
annars en vanþakklætis fyrir.
Séu ‘ þessar tvær sýningar
bornar saman — sýning Þjóð
leikhússins og sýning Mennta
skólanema — kemur í ljós, að
sýning Þjóðleikhússins á
Skugga-Sveini verður manni
fyrst og fremst minnisstæð
fyrir áberandi glæsimennsku,
svo og fyrir tónlistina og söng
inn þjálfaðan til þrautar, en
sýning Menntaskólanema
verð.ur í minningunni verð-
mæt vegna allt annarra eig-
inda; látleysis, upprunaleika
leiks og umhverfis og djúp-
stæðra þjóðlegra einkenna.
Sýning Þjóðleikhússins er al-
þjóðleg að yfirbragði, þrátt
fyrir þjóðlegt baksvið. Sýn-
ina Menntaskólans er ramm
íslenzk.
Með þessum orðum er ég
ekki að fella neinn áfellis-
dóm á sýningu Þjóðleikhúss-
ins, ég mótmæli aðeins þeim
blæ. sem sýningunni hefur
verið gefinn, og gleðst um leið
innilega yfir því, að vita, að
Skugga-Sveinn og allt hans
fólk á formælendur slíka, að
hann skuli talinn þess virði
að ganga á vit fólksins upp-
runalegur °g íslenzkur.
Baldvin Halldórsson leik-
stjóri hefur þjálfað útilegu-
mennina og á fyrir það miklar
þakkir skildar. Eg tel, að Bald
vin hafi tekizt forkunnarvel,
að ná hinum réttu áhrifum í
leiksviðssetningu. Honum hef
ur tekizt, að samhæfa hinn
stóra hóp skólapilta og gera
úr þeim góðan hóp leikenda,
sem þykir vænt um hlutverk
sín og vinna þess vegna vel.
'Vera má, að finna megi að
því hversu lítt hefur verið
hirt um að uppræta ýmis sér-
kenni einstakra leikenda —
einkenni, sem teldust mikil
lýti á sviði þjálfaðs leikara,
en ég tel að Baldvin hafi far-
ið rétt að því að samstilla
ekki um of hiná mismunandi
strengi. Með þeirri aðferð,
sem hefur verið viðhöfð, verð-
ur hljómur þeirra uppruna-
legri og sannari, nær anda
verks og sviðsetningar.
Þá er að geta þess hóps
skólapilta, sem hefur hlutverk
á hendi. Nöfnin eru svo mörg
og margt, sem segja mætti, að
því verða engin fullnægjandi
skil gerð hér, þó skal allra
getið að nokkru.
Ólafur R. Grímsson leikur
Lárenzíus sýslumann. Ölafur
er myndarlegur á velli og
raddbeiting hans og hreyfing
ar allar á sviði með sl'kum
ágætum, að hann hefði sómt
sér á sviðinu, þó að skólapilt-
ar hefðu ekki verið svo hóg-
værir að taka það fram, að
um aldarafmæli væri að ræða
en ekki listaviðburð.
Ólafur Oddsson fer með
hlutverk Sigurðar lögrettu-
manns í Dal. Ólafur ber sig
vel á sviði og beitir röddinni
af smekkvísi.
Njáll Sigurðsson leikur Astu
í Dal. Njáll stóð sig með ágæt
um, að sjálfsögðu skortir
hann ýmislegt á tii þess að
mega teljast trúverðug ímynd
kvenmanns, en hann er hin
glæsilegasla „slúlka á sviði,‘‘
og hann vann verk sitt
snurðulaust og sjálfum sér
samkvæmur og án þess að
verða uppnæmur fyrir hlátr
um áhorfenda og kynlegum
aðstæðum á sviðinu.
Stúdentana frá Hólum
leika þeir Ólafur Davíðsson
og Magnús Jóhannsson. —
Gervi þeirra eru hin þokka-
legustu og hlutverkin þokka
lega með farin og þó hlut-
verk Gríms í stórum betri
höndum.
Bændaræflarnir tveir Geir
og Grani eru leiknir af Gunn-
ari Jónssyni og Þórði As—
geirssyni. Báðir gera þeir
þeim trúverðug skil, án stór
ágæta.
Galdra Héðinn er í hönd-
um Þórs Sigurbjörnssonar.
Héðinn er hin herlegasta per-
sóna í meðferð Þórs.
Jón sterki er leikinn af
Einari Bollasyni og var hann
ekki áberandi maður á sviði,
þó án lýta að marki.
Gvendur smali er leikinn af
Sverri Hólmarssyni. Sverrir
gerði margt ágæta vel og varð
góð skemmlun að, en ekki var
laust við að Bessi Bjarnason
væri nokkuð sterk bakgrunns
fígúra í leik hans.
Helgi Haraldsson leikur
Grasa-Guddu mjög mjög
Grasa-Guddu mjög elskulega
og skemmtlega og af fullu ör
yggi við erfiðar aðstæður.
Margrét þjónusta var í
höndum Þorbjörns Brodda-
sonar og varð ekki áberandi
persóna og tæplega nógu ör-
u«a«
Ögmundur útilegumaður
er leikinn af Gunnari Gunn-
arssyni. Gunnar gerði þessu
hlutverki mjög sæmileg skil,
en hlutverk Ögmundar er
alls ekki þægilegt né létt í
túlkun.
Kristján Ragnarsson leikur
Harald oft ágæta vel, en stund
um af of litlu öryggi.
Ketill skrækur, fíflið og fól
ið, er leikinn af Ólafi Gísla-
syni. Gervi hans var ágætt
og rödd hans góð, en féll um
of í skuggan fyrir Böðvari
Guðmundssyni, sem leikur
sjálfan höfuðpaurinn Skugga-
Svein.
Böðvar var oft stórkostleg-
ur í hlutverki Skugga. Rödd
in ógurleg og þrumandi. —
Hinn frumstæði og óþjálfaði
kraftur, sem Böðvar nýtti í
túlkun hlutverksins var afar
áhrifamikill og sannur.
Fjölmargir aðilar hafa unn
ið með Menntaskólanemum
að framgangi þessarar sýning
ar, þar á meðal bæði leik-
húsin í borginni og er þeim
það til mikils sóma.
Leiktjöld voru yfirleitt á-
gæt, innilega óekta og forn-
leg, sem og sviðsbúnaður all
ur. Leikhúsgestir hurfu 100
ár aftur í tímann og það var
skemmtileg og eflirminnileg
reynsla. H. E.
Ketill skrækur og Skugga-Sveinn.
Alþýðublaðið — 21. febr. 1962 |_3