Alþýðublaðið - 27.06.1962, Qupperneq 8

ÁNDLIT I STEINI:
Um haustið 1816 flutti faðir
Lincolns með fjölskylduna
yfir fylkið Indiana, og þar
dvaldist Abraham í æsku
sinni. Skömmu síðar dó móð-
ir hans úr skæðri farsótt er
geisaði. Ári síðar giftist fað-
ir hans aftur konu að nafni
Sara, og reyndist hún Abra-
ham og systkinum hans frá-
bærlega vel.
Skólaseta Abrahams Lin-
colns varð ekki löng. í skóla
lærði hann að lesa og skrifa,
undirstöðuatriðin í reikningi,
„Lincoln hugsi“ heitir þessi
höggmynd eftir bandaríska
listamanninn George Grey
Barnard. Þessi mikilfenglega
stytta var síðasta verk Bern-
ard. Upphaflega var því ætlað-
ur staður hjá Lincoln þjóð-
veginum í Gettysburg. en ein-
hverra hluta vegna var það
aldrei reist. Listamaðurirn
ímyndar sér hrukkurnar í
andliti forsetans sem endur-
speglun fjalla og vaila lands-
ins, og að þær beri með sér
rúnir harmleiks Þrælastríðs-
ins og áhrif þess á gervallt
mannkynið.
Abraham Lincoln, maður-
inn, sem veitti ánauðugum
börnum lands síns, frelsi, og
tryggði lýðræðið í landinu.
Þannig lýsir Thorolf Smith
þessum merka Bandaríkjafor-
seta í bók sinni um Abraham
ham Lincoln. Margir ritfær-
ir menn hafa skrifað bækur
um þetta mikilmenni banda-
rísku þjóðarinnar, þær hafa
verið þýddar á flest tungu-
mál, og enn aukið á frægð
forsetans.
En það eru fleiri en rit-
höfundarnir, sem hafa
minnst Lincolns í verkum sín-
um. Margar snilldarlegar
höggmyndir hafa verið gerð-
ar af honum, þar sem leitast
hefur verið við að sýna sem
flestar hliðar hans, skap-
gerðareinkenni og viljafestu.
Nokkrar af þessum myndum
sjáið þið í þessari opnu.
Abraham Lincoln er fædd-
ur 12. febrúar árið 1809 í
Kentucky, þar sem nú er #
Laruehreppur. Hann fæddist
í óhrjálegum bjálkakofa, með
moldargólfi og einum glugga
leðurhurð fyrir dyrum og
reykliáf gerðan úr grjóti og
leir.
Faðir hans hét Tom Lin-
coln. Hann var á flækingi 2
fyrstu áratugi ævinnar, en
lærði þó trésmíðar, þar á með
al húsgagnasmíði. Móðir
hans hét Nancy Hans: Þó að
hún væri ekki af þekktum
ættum, reyndist hún hafa til
að bera þau manngæði, sem
síðar gerði son hennar Abra-
ham að því, sem hann varð.
og síðan ekki meir. Öll hans
menntun var fengin með því
að hann las sjálfur allt milli
himins og jarðar, og er stund
ir liðu, kom svo að hann
varð ágætlega fróður og vel
menntaður.
Það er sagt að hann hafi
eitt sinn gengið 50 kilómetra
leið til þess eins að hlusta
á lögfræðing einn halda
ræðu.
Þegar hann var farinn úr
föðurgarði 22 ára gamall —
hneigðist hugur hans æ meir
að lögfræði, og las hann allt
sem hann náði í um þau
fræði. v
Hann var kjörinn þingmað-
ur Illionsfylkis árið 1834, og
síðan má segja að braut hans
hafi verið greið alla leið til
æðstu valda. Abraham Lin-
coln var mikill hugsuður auk
þess, sem hann var góður
ræðumaður og rithöfundur.
Honum hætti til þunglyndis,
menn héldu stundum að hann
væri „rola”. Hann þvoði smán
þrælahalds af ríki sínu og
gerði það að stórveldi. Þó var
hann myrtur af landa sínum.
Að vísu var það blindaður
ofstækismaður, sem það
gerði, en eigi að síður sýnir
það kaldhæðni örlaganna, að
þessi maður, sem svo miklu
hafði fórnað í þágu lands
síns, skyldi að lokum deyja
fyrir það starf, sem hann
hafði innt af hendi og þá
stöðu, sem hann var kom-
inn í. Abraham Lincoln fórn-
aði öllu, sem hann átti íii
í þágu lands síns.
Og árangurinn: Mesta stór-
veldi heimsins í dag.
Abraham Lincoln var djúp
vitur maður, aldrei yfirborðs
kenndur, hann hugsaði hvert
mál ofan í kjölinn. Þunglynd-
ið og treginn í sál hans kem-
ur skýrt fram á ljósmynd-
um af honum. Það er einnig
eitt helzta viðfangsefni þeirra
listamanna, sem gert hafa af
honum myndir.
. — — Hann var þunglynd-
ur, tregi í sál hans, fórn hans
fyrir föðurlandið er mikil, og
yfir honum hvílir dularfull-
t 3 27. júní 1962 - ALÞÝÐUBLA0IÐ