Alþýðublaðið - 29.08.1962, Blaðsíða 4

í FRÉTTUM frá Alþ.ióðasam-
bafidi verkalýðsfélaga (ICFTU)
segir, að lögreglan í Perú hafi
sfrangar gætur á verkalýðsleiðtog-
•Om, verkalýðsfélög í Líbanon
•^refjist þess, að sýrlenzkum verka-
•fýðsleiðtogum verði sleppt úr
fláldi, og þýzkir verkalýðsleiðtogar
fordæmi ómannúðlegt athæfi aust-
<ir-þýzkif lögreglunnar.
Ký „verkalýðsbók" hefur verið
gefin út í Austur-Þýzkalandi. Hér
•fara á eftir þessar fregnir frá
Í.C.F.T.U. og ennfremur segir frá
liúsnæðismálum í Sovétríkjflnum.
PERÚ: Lögreglan í Peru hefur
Btrangar gætur á heimili aðalritara
verkalýðssambandsins 'í Peru
(CTP), Arturo Sabroso Mnntoya,
4þrátt fyrir það loforð herstjórnar-
-4nnar, sem nýlega brauzt til valda
• 4 landinu, að verkalýðssamtökin
Verði ekki ofsótt. Lögreglan hefur
ennfremur gát á öðrum verkalýðs-
feíðtogum.
CtP hefur fært ICFTU og öðrum
verkalýðssamtökum þakkir sínar
fyrir stuðning á erfiðum tímu
Segir CTP, að afskipti samtaka
þessara hafi án efa gert það að
Verkum, að verkalýðsfélögin héldu
réttindum sínum er herinn gerði
stjórnarbyltingu.
LÍBANON: Verkalýðssamtökin í
Líbanon hafa hvatt forsætisráð-
herrann í Sýrlandi til þess að
sleppa úr haldi verkalýðsleiðtog-
um, er handteknir voru í júlí
1962, og tryggja það, að réttindi
verkalýðsfélaga í Sýrlandi verði
ekki skert. Áður hafði ICFTU
einnig látið sömu ósk í ljós og
ejnnfremur, að hinir handteknu
verkalýðsleiðtogar fengju að mæta
fyrir rétti.
AUSTUR-ÞÝZKALAND: Ný
„Verkalýðs- og alþýðutrygginga-
bók“, verður gefin út til lianda
öllum verkalýð sovézka hernáms-
svæðisins í Þýzkalandi í stað nú-
verandi bókar, sem notuð hefur
verið í Sovétríkjunum um árabil
og notuð var einnig á tímum
nazistastjórnarinfar í Þýzkalandi.
Hér er raunverulega um að ræða
átvinnuskrá og er þar að finna
upplýsingar um verðlaun eða að-
varanir er viðkomandi verkamað-
ur hefur fengið, loforð um aukin
frama hans eða afköst, lækkun í
tign, „sjáIfboðaliðsvi|nnu“ og fyrri
"störf. Allt stendur þetta í nánu
sambandi við stjórnmálaskoðanir
hans og gerir lögreglunni kleift,
að fylgjast með því hvort verka-
maðurinn verður við kröfum
stjórnarinnar um eftirvinnu eða
hvort ha)in er afskiptalaus og
áhugalaus eða hugsanlegur and-
stæðingur.
SÓVÉTRÍKIN: Á það er lögð
áherzla í tilskipun um húsnæðis-
mál í Sovétríkjunum, er gefin var
út 7. ágúst, að stjórnin muni að-
stoða byggingasamvinnufélög á
þanh hátt, að veita þeim hagstæð
kjör við veitingu lána. Samvinnu
félögin mundu geta fengið að láni
60% alls býggingarkóstnaðar Og
greiða peningana aftur á 10—-15
13 s'iða
WINNIPEG, 18. ágúst. Skrýmslið í Manitobavatni sást tvis-
var í þessari viku. Fiskimenn á vatninu kváðust hafa séð það
tveim dögum áður en það var ljósmyndað af bandarískum sjón-
varpsstarfsmanni. Manitoba er nú greinilega komið í fyrsta
sæti í skrýmslakeppni þjóðanna.
Skrýmsli þetta hefur sézt annað veifið síðan um aldamót og
er kallað gælunafninu Manipogo. Manitobavatn er gífurlega
stórt, næstum tvö hundrað kílómetrar á lengd. Landslag þar
minnir að mögu leyti á norðurliéruð Skandínavíu, víðáttumikl
ár auðnir og hátíðieg þögn yfir sterkum útlínum fjalla. Allt
er morandi í tjörnum þar, sem garg anda og gæsa rífur þögn-
ina annað veifið. Slíkt landslag virðist krefjast skrýmslis í
vötn og Manipogo er hluti af arfsögnum íslenzkra landnema
á bökkum Manitobavatns.
Vísindamenn eru ekki eins tortryggnir gagnvart þessu
skrýmsli og flestir blaðamenn. Fyrir tveimur árum sást Mani-
pogo tuttugu sinnum yfir sumarið og lét þá yfirmaður dýra-
fræðideildar Manitobaháskóla í ljós þá skoðun, að cf til vill
væri þarna í vatninu eitthvert forsögulegt dýr er minnti á ýmsa
fiska, sein taldir höfðu verið útdauðir ármilljónum saman en
hafa samt fuhdizt lifandi á síðustu árum. Er hann sá Ijósmynd
af skrýmslinu sagði hann: „Ef þetta er ekki skrýmsli, þá veit
ég ekki hvað þetta er“.
22. ágúst síðastlið-
inn voru hundrað ár
liðin frá fæðingu
'franska tónskáldsins
Claude Debussy. Hann
er einn af meiri hátt-
ar tónmeisturum síð-
ari tíma, nýskapandi í
Iistinni. Hér fer á eft-
ir útdráttur úr grein
eftir Alf Due um De-
bussy.
Á ÁRUNUM kringum 1870
hófst ný stefna í ljóðlist og mynd-
list Frakka. Þessi nýja stefna rak
listamennina úr vinnustofum
sínum og frá skrifborðunum. Út
í náttúrunni áttu þeir að íinna
ti^ótív sín, bæði í sveit og bæ.
Augnabliksmyndin var talin fyr-
ir öllu. Þetta kom greinilegast
fram í málaralistinni. Þar var
hætt að mála með nákvæmum út-
lítium og vandlega gerðum pens-
ildráttum, heldur var stemning,
fegurð augnabliksins gripin og
fest á léreftið. Menn áttu að
mála þannig, að eins væri og
eCj menn líta snöggvast út um
jglugga og sjá í sjónhendingu
h^nin, gras og regn. Nafnið á
þessari stefnu var Impressio-
nismi. Málarar impressionismans
mála glampandi sólskSn, þoku
sudda, ský á himni, og þeir upp-
götvuðu að grasið hefur fleiri
en einn grænan lit. Frcmstu
fulltrúar þessarar stefnu voru
Pisarro, Manet og Renoir.
Tónlistin fylgdi á eftir. Þar
voru teknir upp nýir og áður
bannaðir hljómar. Tónarnir leiða
hlusta,ndann inn í tilfinninga-
heim, sem er alls ólíkur þeirri
rómantík, sem átti sína fremstu
fulltrúa í Massenet og Wagner.
Forgöngumaður impressionism-
ans í tónlist var Claude Debussy.
Æska Debussy var erfið, for-
eldrar hans voru bláfátækir og
hann varð að þræla frá unga
aldri. Hann ætlaði um sinn að
fara til sjós og um eiginlega
skólagöngu var ekki að ræða.
Um þrítugt gat hB>m skrifað
rétta frönsku. En snemma kom
í Ijós, að drengurinn var hneigð-
ur til tónlistar og foreldrarnir
lögðu hart að sér til þess að
hann gæti lært á píanó, og ein-
hvern veginn tókst þeim að út-
vega honum hljóðfæri til að æfa
sig á. Ellefu ára að aldri var
hann tekinn í tónlistaskólann í
París. Þar vakti hánn þegar at-
hygli félaga sinna fyrir að koma
með nýja og bannaða samhljóma.
Ilann sagði í gríni, að það gerði
hann til þess að eyðileggja eyru
vina sinna.
Hann gætti síh þó að styggja
í engu kennara sína og lauk
námi með prýði. Bizet, höfundur
hinnar ódauðlegu Carmen, eign-
aðist hann sem vin og læriföður,
sem hafði mikið álit á hæfileik-
um hans.
C. Debussy
18 ára að aldri tók frú Nadesja
von Meck, hinn mikli velgerðar-
maður Tjakovskis, hann að sér
og með henni dvaldist hann þrjú
ár á Ítálíu og lék mikið á píanó.
Hann var svo ósvífinn að biðja
um hönd hinnar 16 ára dóttur
frúarinnar, en auðvitað kom
ekki til mála, að hinn bláfátæki
listamaður væri talinn hæfur
eiginmaður hinnar auðugu, rúss-
nesku aðalsmeyjar.
En Úebussy komst aftur til
Ítalíu. Hann vann styrlc tónlista-
skólans í París, sem gaf honum
tækifæri til þess að dveljast í
þrjú ár í borginni eilífu. Honum
leiddist þó í Róm og þráði París,
heimaborg sína. Hann sneri heim
leiðis og settist við að „kompó-
nera“, en líkaði lífið illa og
fannst hugur sinn fullur af
„hlægilegum hugmyndum“.
Sannleikurinn var sá, að hann
hafði ekki fundið sjálf?>n sig.
f París vann hann fyrir sér
sem píanókennari og rétt dró
fram lifið. En sem betur fór
komst hann smórn saman í kynni
við skáld og listamenn, sem
höfðu mikil áhrif á þróun hans.
Um þessar mundir voru Masse-
net og Wagner helzt í tízku í
París, og jafnvel Debussy var um
hríð gripinn aðdáun á hinni
hörkulegu list og fór tvivegis á
hátíðaleikana í Bayruth. En síðar
lospaði hann við áhrifin frá hin-
um ..sykursætu" tónverkum Mas-
senet og hetjudýrkun Wagners
og finnur eigin stíl.
Fyrstu tónverk hans í persónu-
legum stíl voru lítil svíta fyrir
píanó, verk með auðskiljanlegum
stemningi. E,'n fólk skyldi í fyrstu
ekki hina óvenjulegu tónsetn-
ingu.
Auk von Meck voru þrjár kon-
ur í lífi Debussy. Á yngri árum
var það söngkonan madame
Vasnier. Hún var einnig mjög
Ijóðelsk og lauk upp fyrir hon-
um fjársjóðum fra,nskrar nútíma-
ljóðlistar og fyrstu sönglög sín
skrifaði Debussy við Ijóð Ver-
laine.
1889 kvæntist hann ungri fag-
urri saumakonu, Lily Texier. í
fyrstu vav hjónaband þeirra mjög
hamingjusamt, en Lily var ekki
fær um að fylgjast með hinni
öru þróun manns síns. Hann
kynntist líka menntaðri og auð-
ugri söngkonu, madame Emma
Bardac. Þau urðu ástfangin hvort
í öðru og skildi Emma við mann
sinn og fór að tiúa með Debussy.
Lily reyndi að fremja sjálfsmorð
og úr þessu varð eitt allsherjar-
hneyksli. Margir vinir hans sneru
við honum bakinu og ásökuðu
hann um að hafa „selt sig ríkri
konu‘‘. Þau giftust síðar og De-
i
4 29. ágúst 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
* ■ - '* .ící'ýa: