Alþýðublaðið - 18.10.1962, Blaðsíða 15

eftir
Vicky
21
Baum ,
ann. Dauðinn kemur um leið.
Þetta er langæskilegasta aðferð-
in.“
„Mjög athyglisvert," sagði
dómarinn og leið ekki alls kostar
vel. Hann missti smátt og smátt
alla löngun til að halda áfram
rannsókn í þessu óendanlega
máli, sem saksóknarinn hafði
lagt á hann. Ambrósíus fór ofan
að brúnni, þegar hann losnaði.
En hve þessi á var þolinmóð
Dag eftir dag rann hún þarna
áfram eftir sama farvegi. Það
var munur eða mennirnir, þeir
áttu þess kost, að breyta til.
Maðurinn gat breytzt úr þvi, sem
hann er, í pinulítið duft af et’n-
um. Menn létu brenna sig í
mjög hentugum líkbrennsluofn-
um og urðu að lítilsháttar 002
og H20, lítilsháttar vatni og kol-
sýru. Ambrósíus hló óhugnan-
lega. Honum gatst vel að hug-
myndinni, sem þó var dálítið for-
skrúfuð, séð frá bæjardyrum
sérfræðingsins.
Hann setti lítið eitt af hvítu
efni í glas, ofan af hillu tók
hann gríðarstóra flösku og helti
dálitlu úr henni í annað glas.
Hann litaðist um, tók þriðja
glasið, fleygði því í gólfið og
rispaði sig með einu brotinu á
vísifingri vinstri handar. Andar-
tak horfði hann þungbrýnn á
blóðdropann, sem myndaðist.
Heili hans var tómur, hann hugs
aði ekki. Svo hellti hann ögn af
vatni og vökvanum yfir hvíta
efriið. Dauf lykt eins og af
beiskum möndlum steig upp frá
glasiriu. Þetta var fjarska ein-
falt, það fljótvirkasta. Skjótt
eins og elding og alveg öruggt.
Hver getur kafað djúp manns-
sálarinnar til botns. Hver er fær
um að sjá alla sína eymd, sinni
broslega vesaldóm. Þarna stóð
Ambrósíus efnafræðingurinn
við endi lífs og hugsaði ekki um
neitt annað, en þurrka sjálfan
sig út úr tilverunni. Þarna stóð
glasið, þar sem blásýran mynd-
aðist, þar var fullkomið öryggi
dauðans. Ambrósíus lokaði dyr-
unum, þreif skammbyssu upp
úr bakvasanum, þá, sem hann
liafði skotið á málverkið, hann
bar hana án þess að hika upp
að hægri þunnvanganum og
hleypti af um leið.
— x —
Það var Hörselmann líkskurð-
armaðurinn, sem setti að lokum
endahnútinn á rannsóknina, en
liún hafði staðið á þriðju viku.
Hinn rólegi og greinagóði maður
gat á óv.éfeng.ianlegan hátt vitn
að, að Fritz Rainer læknanemi
hefði alltaf verið örvhentur og
framkvæmt allar innspýtingar
með vinstri hönd. Þetta skýrði
fullkomlega innspýtinguna í
hægri handlegg, slðan fór emb-
ættismaður nokkur til klefa
Helenu og las þar úrskurð rétt-
arins um, að vegna skorts á
sönnunum væri hún látin laus.
Það var engin sigurganga,
þegar hún fór. Hún snéri aftur
til þeirrar tilveru, sem nú hafði
skipt um svip, kvíðafull og hik-
andi, vegna þeirra atburða, sem
orðið höfðu. Frídel beið hennar
við fangelsisdymar með Aster-
blómavönd.
„Asterar?" spurði Helena for-
viða. Nú var haustfríið byrjað
og borgin var hljóðari en venju-
lega. Helena spurði hikandi
frétta og var svarað af gætni
og yfirvegun. Fridel sjálf hafði
breytzt mikið, hún var fölari,
grennri og þroskaðri og hin
brosmildu augu hennar báru
vott um meiri skilning en áður.
„Hvað segirðu af Marx?“ spurði
Helena strax. Það var allt í lagi
með hann. Hann hafði farið til
Göttingen og ætlaði að ljúka
þar doktorsprófi; það gat dreg-
ist um 2 eða jafnvel 3 ár. Fridel
ætlaði að bíða hans þar til allt
væri komið í lag. Þannig hafði
verið frá því gengið. Það
var ekki gert mikið veður út af
því kvenlega þrekvirki, sem
unnið hafði verið og bjargað
mannslífi. Þær klemmdu varirn-
ar fast saman og þögðu um
stund. Svo sagði Frídel:
„Eg er þér þakklát.“ — Það
var allt og sumt.
En Gullvör? Hún hafði náð
doktortitlinum og var farin til
Berlínar, þar sem hún áleit auð-
veldara að koma sér áfram, þá
ekki væri beint við fornleifa-
fræði, þá — En „blátt áfram
Maier“ hefði líka náð í doktors-
titilinn og verið svo heppinn að
fá þegar stöðu í Darmstad.
En Kranich?
Því miður var ekki hægt að
lieimsækja hann.
Það hafði orðið mjög slæm
breyting á honum, hann hafði
fengið blóðspýting eða fast að
því. Hann var aftur kominn á
spítalann, mátti ekki tala við
neinn, ekki sjá neinn og enginn
mátti trufla hann. Veslings lífs-
þyrsti Kronich. En það versta
og það sem Frídel gekk verst að
segja hinni beygðu Helenu, var
um Ambrósíus.
Ambrósíus.
Já, Ambrósíus, sem í þung-
lyndiskasti hafði skotið sig í
þunnvangann, hann sveif enn
milli heims og helju, og ef bezt
léti, mundi hann verða blindur
alla ævi.
Helena þakkaði með fáum orð
um fyrir blómin, fylgdina og
upplýsingamar og gekk upp til
kytru sinnar. Hún settist hugs-
andi á rúmstokkinn. Hún varð að
skapa sér nýja tilveru, einmana
og vinalaus eins og nú var kom
ið. Allt var svo nöturlega tóm-
legt. Ekkjan Grosmuche kom.og
afhenti henni uppsögn og blaða
úrklippur lagðar innan í. Hel-
ena las þær ekki, hún sat aðeins
og hlustaði eftir því, sem gerðist
innra með henni sjálfri og á það
líf, sem þar bærðist, og hvernig
hinir örsmáu línur báðu um yl
og ástríki.
Helena mannaði sig nú upp
til að gera nauðsynlegustu ráð-
stafanir. Hér í borg gat hún
ekki verið lengur, til þess vakti
hún of mikla athygli. Hvar sem
hún fór, fann hún hvíla á sér
starandi augu. Hún varð að
skipta um háskóla. Svo skrifaði
hún nokkur bréf, tók út banka
innstæðu sína, bjó dót sitt nið-
ur og gekk svo dag einn um haust
ið upp í hæðirnar þar sem hún
safnaði í eina sjónhending öllu
umhverfinu og því liðna: borg-
inni, ánni, brúnni, námunni, bar
áttunni og lífinu í heild, hún
var nú að kveðja það allt. Með
þögulli hlýju minntist hún Rain
ers, en Amrósíusar minntist hún
lengur og það olli henni óróleika.
Hún hafði tekið sér það mjög
nærri, að þetta bjarg, þessi mað
ur, gerður af anda og stáli, skyldi
brotna, út af svo lítilfjörlegu
efni, sem ástin var að öllu sam
anlögðu. Hún tíndi burkna,
klukkublóm og bromberja grein
ar skipti þeim í tvo vendi og
sendi þá í tvær sjúkrastofur, ann
ar var til Kranich hinn til Am-
brósíusar.
-0-
Kæri Kronich!— Nei þér meg
ið ekki hafa neinar áhyggjur mín
vegna. Þér eigið ag liggja alveg
rólegur á svölunum yðar og
verða frískur. Þér megið ekki
bjóða mér hjálp, það er ákveðið
mál. Álítið ekki, að það sé
heimskulegt stærilæti, þegar ég
segi, að ég geti séð um mig sjálf,
að ég verði og skuli gera það.
Ég verð að sannfæra sjálfa mig
um, að ég eigi krafta til að sjá
mér farborða og standa á eigin
fótum. Geti ég það ekki, á ég
ekki annað skilið en að troðast
undir. Hvað segir skáldið okk-
ar: Erfiðleikarnir skapa beztu
skilyrðin! Eftir því verðum við
bæði tvö að fara. Ég veit, að líf
ið er yður sannarlega ekki létt,
kæri Kronich, og ég sem nýlega
hljópst á brott frá dauðanum,
verð að sanna, að ég hafi hug-
rekki til að lifa. — Ekki meira
í dag. Ég hefi ekkert herbergi
ennþá og skrifa yður sitjandi á
bekk í enska garðinum. Það er
fegursta sumarveður og sól, þó
nú sé miður október. Snjór í
fjöllunum hjá ykkur?
Yðar einlæg Helena Willfuer.
-0—
Kæri Kronieh! — Ég vil gjarn
an segja yður allt um hagi mína
liér, og um leið á það að hjálpa
mér til að skilja sjálfa mig. Nú
er allt komið í lag. Ég hefi verið
innrituð hér, hlýði á nauðsyn-
lega fyrirlestra og vinn að efna
fræðirannsóknum. Prófessorinn
okkar leyndarráð Brokhaus, er
náttúrlega enginn Ambrósíus, en
hann er nú samt ekki svo slæm-
ur. Hann er fremur lítill og
snaggarlegur með hökutopp sem
sýnist úr tré og hoppar upp o'g
niður á mjög spaugilegan hátt,
þegar hann talar. Uppáhalds um
ræðuefni hans eru angandi kol-
efnasambönd, og hann vill helzt
halda fyrirlestra sína kl. 7 að
morgni, en af því eru stúdent-
arnir ekki sérlega hrifnir. Sjálf
bý ég töluvert langt í burtu. Spor
vagn hefi ég ekki efni á að nota
og verð því að fara á fætur kl.
5 því morgunleikfimi og baði get
ég ekki sleppt án þess að verða
linari til starfa. Að lokum verð-
ur það líka vani að fara snemma
á fætur. Það, sem verra er, er
ástand mitt. — Það fer að sjást
á mér, að ég á von á bami, þó að
kyrtillinn og frakinn minn skýli
nokkuð gildleika mínum. En sól-
arbirtan leiðir allt í ljós, og menn
vita nú þegar, hvað að mér er.
Kæri Kronick, þér þekkið stúd-
enta, svo þér vitið, að kvenstúd-
ent með bam er fjarstæða í
þeirra augum, svo þér getið í-
myndað yður, hvernig framkoma
þeirra er gagnvart mér, allt frá
vikapilti til prófessors. í því and-
rúmslofti verður maður ekki bein
línis mildari, en ég skal halda
það út, og það er aðalatriðíð. —
Það versta og það var mér þungt
áfall, var, að þurfa að byria á
nýrri doktorsritgerð: byrja alveg
að nýju. Eg vissi raunar, að það
mundi leiða af því að skipta um
háskóla; en samt hefur það orðið
mér eins og óvænt og þungt bögg.
í þetta sinn á hún að fjalla um
pýrasólefnasambönd og guð hjálp
ar mér, að eiga að byrja á henni.
Eg hefi sóað miklum tíma, dýr-
mætum tíma, sem aldrei vinnst
aftur, því ég er engin May Kold-
ing, sem geti dregið námið á lang
inn, eftir því sem mér sýnist. Eg
ber í brjósti þá fjarstæðukenndu
von, að ég geti með jámhörðum
vilja lokið doktorsritgerðinni, áð-
ur en ég fer á spítalann. En ég
mú ekki vera óþolinmóð, þá eyði-
legg ég allt. Þolinmæðin er
stærsta dyggð efnafræðingsins.
Eftir eina jilraun, sem hefur
heppnast, koma hundrað mis-
heppnaðar; þá þýðir ekki að
brjóta tilraunaglasið og þjóta á
kaffihús, eþis og andbýlingur
minn er vanur að gera. Óhugn-
anlegasti maðurinn í efnafræði-
stofnuninni er alltaf andbýlingur
minn. Hann heitir ekki Strehl, —
heldur Bedruin, en er alveg sams
konar manntegund. Við hliðina á
mér vinnur lítill, iðinn maður,
sem heitir Morgentau, niðurdreg-
inn, hæðnislegur með skemmdar
tennur, vingjamleg augu og allt
af órakaður. Hann tilheyrir Gyð-
ingasamtökum og ætlar til Haifa.
Hvað Haifa er, veit ég ekki, og
þori ekki að spyrja hann um það.
Hann ber traust til mín og ég til
hans, og stundum skiptumst við
á nokkmm orðum. Að öðm leyti
lifi ég eins og í eyðimörk, — án
samneytis við menn. Eg þarf ekki
heldur á þeim að halda.
Mér þótti svo vænt um að
heyra, að þér væruð betri. Vic?
tvö ætlum að vera hugrökk, kæri
Kronich, og við ætlum að vera
bæði úthaldsgóð og þolinmóð. —
Þér vitið, að rófan getur vaxið
aftur á froskinum. Það er eitt-
hvað af þessum mætti frosksins í
okkur, og við munum endumýja
okkur, að svo miklu leyti, sem
það er hægt. Nú verð ég að hátta;
augun em nð lokast.
Þín
Helena Willfiier.
— x —
Kæri Kronich !
En hvað þér eruð orðinn for-
vitinn í legurúmi yðar þarna hátt 1
uppi í sniónum og þunna loftinu.
Hvnr ég búi, hvar ég borði, —„og
hvernig fjárhagurinn sé? Já, —
ef það gæti stytt yður stundir,
vil ég segja yður frá því öllu.
Eins og þér getið ímyndað yð-
ur, bý ég elcki í neinni höll. Eg
bý úti í Sclnvabing, og það hjá
Dísa — mannstu að þú lofaðir að ná í nokkrar kartöflur út
í garð fyrir hádegismatinn?
)PIB
n6i

ALÞÝÐUBLADIÐ - 18. október 1962 15