Alþýðublaðið - 26.10.1962, Blaðsíða 3

OVÉTSKIPI LEYFT
FARA
- flutti ekki vopn,
12 breyta stefnu
New York, 25. okt.
(NTB-Reuter).
Bandaríski flotinn kallaði
upp og rannsakaði sovézkt olíuskip
sem var á leið til Kúbu, laust eft-
ir kl. 12,00 að ísl. tíma í dag. —
Skipið fékk að halda fcrð sinni
áfram, þegar gengið hafði verið
úr skugga um, að skipið flutti
ekki vopn. Skip þetta er hið
fyrsta, sem er stöðvað, síðan hafn
bannið gekk í gildi á miðvikudag.
Formælandi bandaríska land-
varnaráðuneytisins greindi frá
því, a.m.k. tólf sovézk skip, sem
voru á leið til Kúbu, hefðu breytt
um stefnu, sennilega vegna þess,
að þau eru hlaðin árásarvopnum.
Það var þingmaðurinn James
Van Zandt, sem fyrstur sagði frá
TAR STYÐJA
GIÐ USA
LONDON 25. október (NTM-
Reuter) Bretar lýstu yfir algarum
stuðningi við aðgerðir Bandaríkja-
manna gegn sovézku eldflauga-
stöðvunum á Kúbu. Þetta var skjrt
tekið fram í fyrstu yfirlýsingu Mac
millans um Kúbu-deiluna í naðri
málstofunni. Macmillan hclt því
fram, að Kennedy hefði ekki átt
neins annars úrkosta en að gera
það, sem hann gerði.
Macmillan sagði, að, aðgerðir
Kennedys hæfðu vel ástandi því,
sem skapazt hefði með flutningi
sovézkra vopna til Kúbu og ekkert
fordæmi væri fyrir í alþjóðamálum
Stjórnmálafréttaritarar í Lond-
on benda á, að í ræðunni hefði
verið gengið skrefi lengra en opin-
bert viðhorf Breta til Kúbu-aðgerð-
anna hefði náð. Á miðvikudag íor-
dæmdi brezka stjórnin sviksam-
legt framferði Rússa en minntist
ekki á aðgerðir Bandaríkjanna.
Macmillan hefur nú lýst yfir, að
ef aðstæður allar séu hafðar í huga
séu aðgerðir Bandaríkjamanna
réttlætanlegar.
Annað mikilvægt atriði í ræðu
Macmilians var það, að hann
studdi fyrirfram svar Kennedys
forseta við áskorun U Thant.s um,
að Rússar hætti vopnaflutningum,
ef Bandaríkin hætta að rannsaka
sovézk skip. Hér kvað Macmillan
menn standa enn einu sinni
frammi fyrir hinu flókna vanda-
máli um alþjóðlegt eftiriit, sem
um langt skeið hefði verið eitt
helzta vandamálið, sem við Iiefði
orðið að glíma í afvopnunarvið-
ræðunum.
Macmillan kvaðst ekki mundu
taka frumkvæðið í sína: hendur
að svo stöddu, en sty Tja bandarísku
ályktunartillöguna í Öryggisráff-
inu þar sem þess er krafízt að eld
flaugastöðvar á Kúbu veið'* • le'ðai'
niður undir eftirliti SÞ. Hann
kvaðst vera sammála því viðhorfi
Kennedys, að ástand það, er Rúss
ar liefðu skapað með ævintýra-
mennsku sinni og með pólitisk
markmið í huga, væri mjifg .'ttar.r
legt.
Margir ábyrgir stjórnmálafor-
ingjar á Vesturlöndum lýstu í dag j
yfir stuðningi við aðgerðir Kenne-
dys, en kommúnistaríki héldu á-
fram árásum sínum á Bandarikin
þessu, en hann hafði verið á fundi
með þingmönnum og fylkisstjórum
frá norðausturfylkjunum. Land-
varnarráðuneytið staðfesti fregn-
ina síðar. Utanríkiðráðuneytið
hélt fundinn.
Van Zandt sagði blaðamönnum,
eftir fundirm, að skipstjórinn á
sovézka skipinu hefði skýrr skip-
stjóranum á bandaríska herskip-
inu, sem kallaði það upp, að skip-
ið flytti steinolíu.
Formælandi landvarnaráðuneyt-
isins vildi ekki segja um, hvort far-
ið hefði verið um borð í sovézka
. olíuskipið, en skipstjórinn á banda
| ríska skipinu fullvissaði ráðunc-yf-
ið um, að skipið væri ekki hlaðið
j vöru, sem bannað er að flyt.ia skv.!
yfirlýsingu Kennedys forseta um j
hafnbannið.
Ekki er vitað um nöfn skipanna.
Skortur á nánari upplýsingum um
atburðinn stafar sennilega af því,
að Kennedy forseti hefur fyrirskip
að, að halda öllum hernaðar)egum
aðgerðum í sambandi við Kúbu-
málið eins leyndum og hægt er.
Bandaríska flotanum hefúr einn
ig verið skipað að fylgjast með
ferðum rússneskra kafbáta. Her-
skipin hafa m. a. fengið fyryírmæli
um að gefa fjögur eða fimm hljóð
merki er þau verða vör við kaf-
báta.
Formælandi landvarnaráðuneytis
ins sagði, að þar sem olía var ekki
talin með vöru, sem bannað væri
að flytja til Kúbu, í yfirlýsingu
Kennedys hefði því verið leyft
að halda ferð sinni áfram.
Formælandi utanríkisráðuneyt-
isins vildi ekki láta uppi hvort so-
vézku skipin hefðu siglt til Pa-
namaskurðarins.
Seinna var haft eftir góðum
heimildum, að ekki hefði verið far
ið um borð á sovézka skipið, þar
eð menn hefðu viljað sannfæra
Krústjov um, að bandarísku lier-
skipin sigldu ekki á Karíbahafi aí
því að þau vildu átök.
Kerskipið stöðvaði olíuskipið og
spurði hvaða farm það flytti og því
var svarað til, að farmurinn væri
olía eingöngu. Engar upplýsingar
liggja fyrir um það, hvort kjarn-
orkuvopn hafi áður verið flutt
mcð olíuskipi og þessi staðreynd og
einnig það, að skipið hafði látið
úr höfn, áður en skýrt var frá
hafnbanninu, gerði það að verkum,
að skipinu var leyft að halda á-
fram.
Sú staðreynd, að önnur sovézk
skip hafa breytt um stefnu, og að
olíuskipið fékk að halda áfram
ferð sinni til Kúbu, bendir til þess
að sterk öfl í SÞ eða af annarri
hálfu, reyni af fremsta megni að
finna málamiðlunarlausn á deii-
unni.

Innrás
í Kína
hótað
Hong Kong, 25. okt.
NTB-Reuter.
Chiang Kai Shek forseti
lýsti yfir því í dag, að þjóð-
ernissinnastjórnin hyggðist
gera innrás á meginland í
Kína á næstunni.
Hann sagði þetta í sambandí
við hátíðahöld á degi frelsun-
ar Formósu undan oki Japan
1945, að viðstöddum Kínverj
um, sem voru í heimsókn.
Chíang Kai Shek sagði, að
íbúar Formósu yrðu að auka
uppbygginguna á Formósu og
baráttuna fyrir endurheimt
meginlandsins.
Blaðið „Hong-Kong Times“
sem styður Chiang Kai Shek
skýrði frá því í dag, að skæru
liðasveitir hefðu gert strand-
högg í austast hluta Kuang-
tung og yfirvöldin í kínverksa
alþýðulýðveldinu hefðu sent
liðsauka til héraðsins.
GUNNAR JÖHANNSSON f.vlgdi
í gær úr hlaði á Alþingi tillögu
um skipun nefndar til að rann-
1 saka hin tíðu sjóslys, sem orðið
ihafa hér við land ó síðari árum.
I Ræddi hann um 33 skip, sem tap-
azt hafa á stuttum tíma, mörg
þeirra af vafasömum ástæðurn, en
hann taldi að gúmmíbátar hefðil
bjargað á þriðja hundrað manns-
lífum á þessum tíma. Tillaga
Gunnars var send til ailsherjar-
i nefndar til athugunar.
VERJAR M TAWA
TIR HARÐA RARDAG
Nýju Dehli, 25. okt.
NTB-Reuter.
Kínverskar hersveitir tóku
indversku stjórnarmiðstööina Ta-
wang í norðausturlandamærahér-
aðinu herskildi aðfaranótt fimmtu-
dagt, og náðu þar með yfirráðun-
um yfir efri hlutum Namjang-dals
ins, sem liggur gegnum Rliutan til
sléttusvæðanna í Indlandi.
Kínverjarnir höfðu sótt fram í
áttina til Tawang og hermenn lnd-
ver.ia hörfuðu eftir harða bardaga
í úthverfum bæjarins. Abótinn í
Tawang, nokkrir munkar og mikiil
hluti íbúanna í bænum voru fluttir
burtu.
Eftir fall Tawang hafa Kínverj-
ar komizt að akbraut, sem liggur
yfir Se La-fiallhrygginn til Iiinnar
miklu miðstöðvar Indverja í Bom-
di, sem er um 80 km. frá Tawang.
Vegurinn liggur áfram niður til
Bramaputra-dalsins við Tezpur.
Hermálasérfræðingar í Nýju
Delhi tel.ia, að hersveitir Indver.ia
muni koma upp varnarlínu með-
fram Se La-fjallkeðjunni, sem er,
í 4.300 metra hæð. Þelr muni fá
góða möguleika til að stöðva sókn
Kínverja þar.
í Nýju Delhi er talið, að Kín-
verjar muni gera hlé á sókninni
og reyna að fá Indverja til við-
ræðna, en indverska stjórnin held-
ur fast við* það sjónarmið, að akki
verði gengið til viðræðna fyrr en
Kínverjar hafi hörfað aftur til
stöðva, sem þeir höfðu áður en
síðustu bardagar skullu á.
Skýrt var fró því í dag, að gerð
ar hefðu verið nv.iar árásir á landa
mærastöðvar Indver.ia á norðaust-
ur-svæðinu og í Ladakh í Norður-
Kasmír. Kínverjar tóku Galvau-dal
í Ladakh, en urðu að láta undan
síga, er þeir gerðu árás á landa-
mærastöð nálægt Chushul, en þar
er flugvöllur.
Nehru forsætisráðherra skora'ffi
á indversku hióöina í dag að sasn-
einast um varnir gegn Kínvevjum
sem sent hefðu 30 þús. menn inn í
Indland. Hann kvað Indverja
ekki hafa haft augun opin fyrir|
staðreyndum, en enginn Indverji!
mundi nokkru sinni lúta í lægra
haldi fyrir árásarmönnunum. —
Þess vegna væri nauðsynlegt, að
landið brevtti iðnaðinum með til-
liti t'l stríðsástands.
Radhakrishnan forseti sagði, að
Indverjar mundu auka herbúnað
sinn og kaupa vopn frá öllum ríkj-
um. sem fús væru að selja.
Foringi kommúnista, A. K. Go-
palan, hefur enn fordæmt árás Kín
veria og kallar hana glæpsamlega.
Kínverjar kalla svar Indverja við
viðræðutilboðnm Kínverja neitun
og Times of India kallar tilboðið
gildru og seeir. að ef Indverjar
féllust á viðræður nú, svndu þeir
veikleikamerki sem Kínverjar
yrðu ekki lensi að færa sér í nyt.
Varaforsætisráðherra Kína og
yfirmað'ir h''rráðsins, Lo-Jlli-
Ching. sacði f Peking, að ef Tnd-
verjar vildu í raun og veru frið
við Kínveria. hefðu beir enga á-
stæðu til að hafna tillögum Kín-
verja um viðræður.
Málgagn kommúnistaflokksins í
Moskvu, Pravda, kallar vlðræðu-
tillögu Kínverja jákvæða. Ummæli
biaðsins hafa valdið vonhrigðum
meðal stiórnmálamanna í Indlandi,
en menn höfðu talið. að Rússar
væru hivnntir Indverfnm í landa-
mærastríðinu. Nú takí Parvda svo
aö segia sömu afstöðn í deilunni
og Kínverjar og telii hana »rf frá
tímum brezku nýlendnherranna.
Því er ve'tt effiríeU í Nviu
TTelhi. að bessi stnðnirirlir TiÚSSl
vifí Tfínveria gerist, smnfímis hví,
S&nl Vínrpi*iar stvSiia V’icaa f Kuliu
linllinini. SnndiTierra TÞiss.a í NýjU
TlpM! itnftir fiáð ,Vpíh"i ait Ind-
ver'ar ættu ekki að hiðio Vnstur-
veidin nm vonn. TTm TvaV nr rætt
hvnrt, f-llið vérði frá rr™ni||(rii|U
sem næsfnm hvf pr" f,.i 1 ii'.
nm Irami á sOvé'rknm wm.tQ flug
véinm. Tnvf nr haliiið frm nð ind-
versVi fhip-herinn hrfi e'r.’n.lHega
fenp-ið áipipa á hrpplr.. ;Ilg-
vélnnum. sem bnnn á*nr ."l'li síð-
ur en snvézku bntnrnar.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 26. október 1962 3