Breiðablik - 01.12.1906, Side 9

BREIÐABLIK.
109
skemstu, kemur skýrt franr í ljóöum
þessum, og jafnvel enn betur en fyr. En
framsetningin er nú að mestu Ijós og
skipuleg'. Sjálfsagt að viðurkenna, að
þunglyndi skipar öndvegi í ljóðum þess-
um. En það eru ekki lengur óeðlilegar
verur, heldur blátt áfram menn og konur,
sem sumir hverir eru álitnir „glerbrot á
haugi mannfélagsins“. Og- þeir, sem
annars skilja það, sem augum mætir í
heimi þessum, taka víst fæstir til þess, þó
virkileikinn skipi hærra sæti en gyllingar.
Eg fyrir mitt leyti skrifa óhikað undir
þessa setningu Magnúsar: ,,Þér op-
timistar, málið sjálfir svart, en segið alt í
heiminum sé bjart“.
Ljóðabók þessi heíir að verðleikum
mætt allgóðum viðtökum hér vestra,mest
þess vegna, að svo mörg af kvæðunum
eru lýsingar, blátt áfram sagðar og að
flestu leyti sannar. Og Magnús hefir
glögt auga, enda nær hann sér bezt
niðri, er hann lýsir atburðum. Hitt er
honum ósýnna um að kafadjúptsæ hugs-
ananna, enda reynir hann það sjaldan.
En fáum mun takast betur að benda á
samræmi í blæ hinnar ytri náttúru og
hugsanalífi einstaklingsins, enda virðast
mér kvæði eins og ,,Hún frænka mín í
skóginum“, bera þess ljósan vott,að hér
sé um engan viðvaning að ræða, er þýða
skal spjöld þau, er „Mother Nature“
kennir börnum sínum að stafa á.
Sá kvæðabálkur er eitt hið bezta sem
Magnús hefir ort.
En aðalverk Magnúsar er enn ótalið.
„Eiríkur Hansson“, skáldsaga í þremúr
þáttum, byrjaði aö koma út stuttu fyrir
aldamótin síðustu, og eru nú allir þætt-
irnir fyrir löngu orðnir almennings eign.
Fj'rsti þáttur ,,Eiríks Hanssonar“ er
hið bezta ritverk, er Magniis hefir fram-
leitt, enda engin vestur-íslenzk skáldsaga
myndarlegri. Framsetningin er blátt á-
fram og efnið hugðnæmt hverjum þeim,
sem skilur þrautir þær, er íslenzkir land-
nemar hér áttu við að etja. Prófarka-
lestur hefði getað verið skárri, að því
verki hefir höndunum verið kastað. Stíll
höfundarins er látlaus og lipur, þó lit af
því bregði á stundum. Er það helzt þeg-
ar Eiríkur lýsir sínum eigin hugsunum,
t. d. hvað hann aumkar alla skapaða
hluti. Tilfinningin er göfug. Þær máls-
greinar verða að ,,þreytandi þu|u“, þegar
sömu orðin eru marg-endurtekin. Verið
getur, að lærðir menn í Nýja Skotlandi
(Sbr. Braddon læknir) hafi viðhaft nokk-
ur latnesk orðatiltæki: ,,Mens sana
in corpore sano“, ,,De mortuis nil nisi
bene“, og fleira. En varla er eðlilegt,
að hann (Braddon) þylji sí og æ upp með-
alanöfn og sjúkdóma, og telji á fingrum
sér.
Þó er hitt enn meir óviðeigandi, að
margar persónur í sögunni hafa ýms hjá-
kátleg orðatiltæki. Margir m.enn temja
sér einhver orðati tæki sem svo verða
að vana, en varla stagast þeir á þeim svo
að segja í hverri setningu. Ber mest á
því hjá skozka kínverjanum Sing Song,
og göfugmenninu Sandford, myndarleg-
ustu persónu sögunnar.
Landslagslýsingar eru ágætar, og hið
sama má segja um ýmsa kafla bókarinnar,
t. d. lýsingu skólans hans Cracknell’s,
samdrætti Geirs og Rakelar, ferðalagið
vestur um hafið, vináttu Eiríks og Sand-
ford’s fjölskyldunnar, o.fi. En sérstak-
leg hugðnæmt virðist mér vera að lesa
endi sögunnar, þegar Eiríkur verður
skjól og skjöldur Löllu og barna hennar.
Enga slíka sögu minnist eg að hafa
lesið, þar sem hreinni lyndiseinkunnir sé
sýndar, nema ef vera skyldi Jean Valjean
í Les Miserables. Það er hressandi að
hugsa um jafngóðar manneskjur eins og
Sandfords hjónin og dóttur þeirra. Jafn-
vel Braddon læknir er góðmenni, og bros-
ir hið ytra,er hann grætur hið innra. Og
alt er það graskulaust spaug, sem ein-
kennir Harris og námsmennina í Sangiers.
Hinurn lakari persónum bókarinnar er
ófullkomnast lýst, enda sumum all-bjákát-