Breiðablik - 01.08.1908, Blaðsíða 10

42
BREIÐABLIK
um. En ef til vill verður þetta til að
hreinsa loftið, svo okkur gfangi betur að
ræða eiginleg ágreiningsatriði á eftir.
PRÉDIKARINN
OG BÖILSÝNI HANS.
ITGJÖRÐ um þetta efni birtist
í 1. hefti Skírnis þ. á. eftir
Harald Níelsson, cand. theol.,
manninn, er starfað hefir svo
rækilega og með dæmafárri
vandvirkni að þýðingu gamla testamentis-
ins undanfarin ár og nú loks lokið því
starfi, svo nú er biblían væntanleg á
komanda vetri fullprentuð í þeirri nýju
þýðingu. Hann hefir þar leyst af hendi
eitt þarfasta og göfugasta starf, sem
hægt er af hendi að inna fyrir nokkura
þjóð. Hver ný biblíuþýðing er stór við-
burður í andlegu lífi hverrar þjóðar.
Með tímanum, þegar alþýða manna heflr
áttað sig á nýju biblíunni, sem hún nú
bráðum fær, getur eigi hjá því farið að
fram komi gagngjör bylting í huga henn-
ar og skoðunum á hinum helgu ritum.
,,Breytingarnar eru ef til vill hvergi
eins hægfara og í trúarbrögðunum“ segir
höf., ,,og þó á þar við þetta, að bágt er
að standa í stað og ,mönnunum munar
annaðhvort aftur á bak, ellegar nokkuð á
leið‘. Gamla skoðanin, að ritningin sé
ein heild, öll spjaldanna á milli óskeikult
guftsorð,—hún styðst við vanþekkinguna
eina og forna trú á þetta ritsafn.
,,En vér eigum ekki að trúa á ritning-
una. Vér eigum að trúa á guð og trsysta
honum. En ritninguna eigum vér að
rannsaka og þekkja“.
Svo gjörir höf. í stuttu máli grein fyrir
skoðunum sínum á ritningunni og koma
þær nákvæmlega heim við það, sem eg
og aðrir hafa verið að halda fram um
langan tíma.
Prédikarinn hefir lengi þótt merkileg
bók fyrir margra hluta sakir. Það er
þar mikið af djúpsærri speki og glöggri
þekking á lífinu. En bölsýnið—að alt sé
aumasti hégómi, eða þetta jarðneska líf
með öðrum orðum sé eigi þess vert að
það sé lifað—er sú aðallífskoðan, sem
ritið heldur fram.
Gamla rétttrúnaðarstefnan stendur á
því fastara en fótunum, að Salómó sé
höfundur ritsins, af því það hefir lengi
verið eignað honum. Haraldur sýnir
fram á, að það sé fjarstæða, og færir
mörg rök, góð og gild, fyrir þeirri skoð-
an sinni. Til dæmis er talað um í Préd., að
margir konungar hafi ríkt í ísrael undan
þeirn, sem ritið er eignað. Á undan
Salómó höfðu að eins Sál og Davíð verið
konungar. Hörðum orðum og ómildum
er farið um konunginn o. s. frv. Það
úir og grúir af mótsögnum. Því sem
haldið er fram í einni setning, er neitað
í hinni. Þetta ernúkent innskotum seinni
tíðar manna, sem vænt þótti um ritið og
vildu láta það komast í hið helga ritsafn
gamla testamentisins,en koma skoðunum
sínum þar að um leið. Sadúkearnir, sem
orðið höfðu fyrir áhrifum grískra spek-
inga, lögðu til bjartsýnið. Einhverir úr
flokki Farísea fléttuðu þar inn í kenning-
una um réttláta heimsstjórnan, til að
styðja rétt-trúnaðinn. Spekin var höfð í
hávegum af þriðja flokki með Gyoingum
og því var skotið inn setningum henni til
dýrðar, þar sem frumhöf. taldi hana
hégóma eins og alt annað. Prófessor
Sigfried, þýzkur háskólakennari,sem bezt
hefir um þetta ritað, telur bókina frum-
samda um 200 f. Kr. en innskotunum
bætt smám saman við á 2. öld. En um
100 árum f. Kr. muni ritið hafa fengið þá
mynd, sem það nú hefir. Salómó ríkti í
ísrael frá 970—933 f. Kr. Það verða því
svo sem 800 ár á milli dagsetninganna og
munar býsna miklu. Jobsbók og Prédik-
arinn áttu einna erfiðast með að komast
inn í safnið allra bóka g. t. sökum lífs-
R
_SVvTC/-i_sVJT/-i
________:________I