Breiðablik - 01.11.1913, Blaðsíða 13

B R E I Ð A R L I K
93
bárur heigulskaparins og ódrenglyndis-
ins“. Hún spyr :
„Hvers vegna felið þið eldinn fyrir
fólkinu — eld nýrra hugsana, eld andans,
— þið ykkar, sem vitið, a8 hann hefir
aldrei loga8 skærara í veröldinni en nú ?
.... Þi8 látiS alt af bera vatn í eldinn í
sálum ykkar — slökkva sannleiksástina
sjálfa....Og við og viS fer eins og í
dag. Sannleikanum afneitað, og öll ill
öfl látin fara me8 fólkið út í ódrengskap
og rangsleitni“.
GeSshræring prestskonunnar endar
með gráti. Hann sezt hjá henni og held-
ur fyririaks fagra varnarræðu yfir henni,
um vandann, sem lífsbaráttunni fylgi.
,,Mennirnir fjandskapast ekki jafn-ákaft
gegn neinu eins og sannleika, sem birt-
ist þeim í nýrri mynd. Og allur fjand-
skapur gefur illum öflum byr undir báða
vængi......Eg veit, að samkvæmt ein-
hverju dularfullu lögmáli tilverunnar,
verBa æfinlega einhverir menn þeim mun
verri, sem meira gott er unnið. Hugsa8u
ummigsem veikanvinþinná vegamótum,
breyskan og ráðþrota í myrkrinu“. Vörn
prestsins er vörn góðs, en veiklynds
manns, sem ekki þorir þvers fótar, því
hann sér vandann við hvert fótmál.
Skömmu síðar, er presturinn var frá
henni farinn og prestskonan er ein farin
aftur a8 hugsa, skilst henni, að kærleiks-
þráin og sannleiksástin hljóti að geta átt
samleiB. Og að finna leiðina verður
hlutverk hennar sjálfrar.
Drættirnir eru skýrir. Presturinn á
vegamótum milli hins gamla skilnings á
kristiridóminum og hins nýja. Hefir
sannfærst um sannleikann, sem hið nýja
hefir til brunns aS bera, en brestur kjark
og karlmensku. Hann vogar sér ekki út
í bylinn. Hann er í þann veginn a8
verða að engu. Sjálfum sér til kvalar,
konunni sinni og öllum sannleikselskum
mönnum til skapraunar. Ekkert annað
en skrípamynd af þeim sannleiksvotti,
sem hver prestur ætti að vera. Vi8 eig-
um marga slíka.
Prestskonan er fyrirtak. Við þurf-
um að eignast margar aðrar eins.
5-
Onnur sagan í safninu heitir M a r j a s.
Það er saga, sem fulltíða maður er látinn
§egja frá smáatburði einum úr æskulífi
sínu, er þá fekk mikið á hann og hann
hefir veriS mintur á. Hann hafði verið
narraður til þess aS yrkja rímu um vinnu-
mann og vinnukonu á heimilinu, þeim
eða einkum vinnumanninum til ni8runar.
Vinnumanni barst einhver orðrómur til
eyrna um rímuna, og ginti drenginn til
að þylja hana upp fyrir sér meS því að
lofast til að spila marjas við hann í tóm-
stundum sínum. En þessi spil var hann
nýlega búinn að læra og þótti geisilega
gaman að, því ekki hefir nú verið mikið
um skemtanir á bænum. En er vinnu-
maður hefir heyrt rímuna, verður hann
afar-reiður og hótar, að hann skuli sjá
svo um, að hann verði hýddur næsta
sunnudag, í stað þess aö sitja viö spil.
Nonni verst barsmíðum þegar úti í hlöö-
unni, þar sem hann hefir haft yflr rímuna,
aö eins með því að bera fyrir sig heynál-
ina. Um kveldið, er hann sat við tó-
vinnu hjá fóstra sínutn og fóstru, fanst
honum svo mikið til um þetta ódáöaverk,
sem hann hefði unnið, að hann óskaði
sér að vera dauður. Það batnaði ekki,
þegar þau Manga og Jónas komu inn úr
fjósinu. Manga kennir Grími það beint,
að hann hafi hjálpað þessum þokkapilti
til aö koma saman níði um sig. Jónas
vinnumaður bætir ekki um, þegar hann
segir, að Nonni litli hafi nú í kvöld ætlað
að reka heynálina í kviðinn á sér, í því
skyni að koma sér til helvítis. Þá fanst
Nonna, aö hann mundi vera verstur mað-
ur á allri jörðunni. En þá fanst fóstru
hans barninu nóg boðið. Kvaðst hún
ráða hýðingum hér á þessu heimili, skip-
ar Nonna að fara að hátta, strýkur um
kinnina á honum og lætur hann segja sér
alla sögu. Og endar Nonni söguna með
því, að hann segir grátandi: ,,Þetta er