Frækorn - 22.03.1909, Blaðsíða 3

þéir eru komnir á föst laun,
enda sjálfsagt að flestra dómi
vafasamt, hvort hagsmunir prest-
anna ættu að ganga fyrir skoð-
anafrelsi einstaklinganna.
Kirkjan mundi og lítið veikj-
ast, þótt þeir menn færi úr henni,
er að eins hanga þar nú, vegna
þess að þeir verða jafnt að borga
prests og kirkjugjöld, þótt þeir
segðu sig úr henni.
Enn fremur ber og að gæta
þess, að nú er eftirlit með fræðlu
barna komið í hendur fræðslu-
net'ndanna.
Pá ætti og trúarbragðakensla
að vera útilokuð úr öllum þeim
skólum, sem styrktir eru af al-
manna fé. Það er augljóst mis-
rétti, að þeir sem utan þjóð-
kirkju eru, skuli verða jafnt og
þjóðkirkjumennirnir að kosta hina
almennu skóla, og auk þess
verða þeir að sjá börnum sín-
um fyrir trúarbragðafræðslu utan
skólanna, sem börn þjóðkirkju-
nianna fá í hinum almennu skól-
um. Utan-þjóðkirkjumennirnir
verða að borga hlut af því fé,
er gengur til trúarbragðafræðslu
barna þjóðkirkjumanna, og jafn
framt að kaupa Lörnum sínum
Lrúarbragðakenslu utan skólanna.
Slíka löggjöf telur að minsta
kosti fjöldi manna á Bretlandi
vel samrýmanlega við þjóðkirkju-
fyrirkomulag.
t*á ryður og sú skoðun sér
stöðugt meira og meira til rúms,
ferming barna ætti sem fyrst
a hverfa úr sögunni. það er
1 augum fjölda manna — ekki
Slzt trúaðra — rnjög óviðkunn-
anlegt að vera að taka siík heit
af háhþroskuðum unglingum.
Fermingin er heldur ekki neitt
trúaratriði, heldur ávöxtur vand-
FRÆKORN
lætingarstefnu þeirrar, er fyrir
því nær 200 árum var ríkjandi
í Danmörku.
Pá má og í þessu sambandi
nefna hjónabandslöggjöfina. Nú
geta þeir einir fengið borgara-
lega vígslu, sem enginn prestur
er skyldur að vígja, og þó hef-
ir jafnvel sjálfur Lúther sagt, að
hjónabandið væri veraldlegt mál.
Margt fleira mætti til tína,
þótt nú hafi verið taldir helstu
agnúarnir.«
Grein þéssi er yfirleitt rituð
með góðum skilningi á mann-
réttindum þeim, sem ættu að
vera sjálfsögð öllum menskum
mönnum.
En nokkuð óljóst virðist mál-
ið að vera hinum háttvirta höf-
undi, að því er snertir fram-
kvæmd á þeim réttarbótum, sem
hér er u'ii að ræða.
Hann segir, að «það hefirver-
ið reynt að fá samþykki alþing-
is fyrir breytingu í þessu efni*
[að láta alla vera frjálsa að því,
hvort þeir vildu tilheyra einhverri
kirkju og leggja fram fé til henn-
ar eða ekkij, »en ekki tekist, víst
mest fyrir mótstöðu prestanna,
er óttuðust, að menn flyktust
þá úr þjóðkirkjunni, og brauðin
rírnuðu að mun, og mættu þó
ekki aumari vera.»
Enn fremur segir greinarhöf.:
»Nú geta prestarnir engan halla
beðið á þessari breytingu, þar
þéir eru komnir á föst laun.«
— — Réttlætið yrði ekki upp
á marga fiska, ef umbæturnaj
væru í því einu fólgnar, að af-
nema hin persónulegu gjöld,
Ijóstolla, lambsfóður, dagsverk
og hvað alt þetta 4aunakák«
héitir, — en láta prestana samt
35
sitja við allhá landsjóðslaun,
hvort sem söfnuðir þeirra yrði
smáir eða stórir.
Slíkra »umbóta« munu víst fá-
ir óska eftir, nema prestarnir,
sem þá fengu góða daga sumir
hverjir.
Allir sjá þó það, að slík laun
handa prestum einnar kirkju væru
himinhrópandi ranglæti gegn
hverjum borgara, sem ekki til-
heyrði þeirri kirkju, og ástandið
þá í rauninni enn verra en það
er nú. Landsjóður er sameign-
arsjóður allra landsmanna, og
það að hlynna að einni kirkju
á kostnað hinna, væri að ræna
frá þeim.
Hið eina rétta væri auðvitað
að gera öllum kirkjum og trúar-
brögðum jafnt undir höfói —
krefjast í íaganna nafni aðéins
eins af þeim: að þau ekki kæmu
bága við alment, viðurkent vel-
sæmi, en það að gera þeim
jafnt undir höfði þýðir heldur
ekki minna, þegar um fjárhags-
spursmálið er að ræða, en að
allar kirkjur ættu sjálfar að sjá
um laun handa prestum sínum.
Tiltökumál væri ef til vill, að
láta allar eignir kirjunnar renna
í einn sérstakan sjóð, og miðla
úr honum siðan til allra krist-
inna kirkna jafnt eftir méð-
limafjölda.
En að launa úr honum prest-
um lúthersku kirkjunnar aðeins,
nær engri átt. Því að talsvert
af eignum kirkjunnar mun vera
henni gefið að kaþólskum sið,
og auðvitað er, að lútherska
kirkjan á ekkert einka-tilkall til
þess.
— — Það, sem greinarhöf-
undur segir um trúarbragða-
kenslu i skólunum — að sú