Óðinn - 01.10.1928, Blaðsíða 7

Óðinn - 01.10.1928, Blaðsíða 7
Ó Ð I N N 79 ára dvöl á Dunki flutlust þeir feðgar að Syðri- Hraundal. Tvö árin af þessum tíma, sem jeg hef tileinkað verunni á Dunki, var Kristján þó aðallega ráðsmaður hjá ekkjunni Guðbjörgu Há- konardóttur, sem var tengdamóðir Kr. Einars sonar hans. Ettir 5 ára búskap í Syðri-Hraun- dal dó Kr. yngri. Pað var að vorlagi. Flutti gamli maðurinn þá til Jónasar, yngri sonar síns, er bjó í Straumfirði (1883); en Jónas dó 11. júlí 1890. Árið eftir (1891) var Kr. í sjáltsmensku í Straumfirði og hafði bústýru, er hjet Valgerður Ólafsdóttir. Árið þar eftir (1892) var hann í Knararnesi hjá Ásgeiri bónda Bjarnasyni. 1893 var hann hjá ekkju Jónasar sonar síns, Þuríði Bjarnadóttur, húsfrú í Straumfirði.1) — 1894 fluttist hann til Ásgeirs Eyþórssonar, kaupmanns í Koranesi, og var hjá honum í 4 ár. Árið 1898 fluttist hann að Gunnarsstöðum i Hörðudal og dó þar 17. febr. aldamótaárið 1900. — Gísli Konráðsson hefur rakið æltir Kristjáns og konu hans til stórmenna þessa lands, og er það kver nú í mínum höndum. Kristján mun hafa byrjað búskap með sárlitl- um efnum, hraktist frá einu býlinu til annars, svo hagur hans blómgaðist ekkert. Hrakaði mest hag hans þau ár sem hann bjó á Hróbjargar- stöðum, svo nærri lá við uppflosnun. En er hann gerðist ráðsmaður í Hitardal stórskifti um hag hans til batnaðar. Sýndi hann þá að hann var ágætur stjórnari og fór mannaforráð vel úr hendi, þótf hann næði illa tökum á einyrkja búskap. Er 18 ára ráðsmannsstarf hans í Hítar- dal að ágætum haft, og það væri heil bók, ef rita ætti nákvæma sögu Vestur-Mýra þau ár sem hann fór þar með hjeraðsstjórn. Síra Þorsteinn Hjálmarsen í Hitardal var Ijúf- menni hið mesta, en ekki sýnt um búskap; vildi enda ekki að honum koma. En Hítardalskirkja átti þá fjölda fasteigna og ítök mörg. Þurfti mikið fólkshald, fyrirhyggju og framkvæmd til að hagnýta öll gæði Hítai dalsins, og stjórna þeim stóreignum er undir staðinn lutu. Sjálfur Hítardalurinn var einnig mikil en mannfrek jöið. En brátt sýndi Kristján, að hann var vel þeim vanda vaxinn, sem ráðsmannsstarfinu fylgdi. Hann reyndist hinn fyrirhyggjusamasti, hagsýnn og strangreglusamur i öllum efnum. Hann hafði lag á að láta hlýða sjer i smáu sem stóru. Blómgaðist búið í Hítardal ár frá ári, svo innan fárra ára mátti það heita stórbú, og sjáltur færð- ist hann einnig í álnirnar. — Krislján ljet mikið til sin taka um sveitarmál í Hraunhreppi. Varð hann hreppsljóri eftir Helga »gamla« í Vogi og hjelt því starfi í mörg ár, uns hann flutti út úr sveitinni. Frumkvöðull var hann að ýmsum þörfum framkvæmdum, svo sem búnaðarfjelagi fyrir hreppinn o. fl. — Hann þótti hinn ötulasti og röggsamasti sveitarstjóri, en ráðríkur í meira lagi. Hollast var að leggja honum sem mest í sjálfsvald, eða selja honum sjálfdæmi, því hann var drenglyndur maður, hreinskiftínn og hrekk- laus og Ijet sjer oft farast stór-höfðinglega í við- skiftum, en stórgerður og óvæginn við þá er tróðu illsakir við hann. Fjöldi manna úr fleiri hreppum leituðu ráða til hans, og þóltu ráð hans gefast vel. Ýmsar ekkjur fengu hann fyrir róðamann sinn og stundum tók hann að sjer að færa mál. Drenglyndi hans, hreinskilni og hreinskifti báru fáir brigður á, en mikið var einnig talað um ráðríki og jafnvel harðdrægni á bak við tjöldin. Kristján var gleðimaður meðal góðvina. Skemt- inn og ræðinn og kunni frá mörgu að segja. Mesti hófsemdarmaður við vin, en þó fjærri því að vera vínhatari. Hann var gerfilegur inaður á velli, meir en meðalmaður á hæð, þrekinn um herðar, örlítið lotinn ofarlega um herðarnar, fremur stuttleitur og breiðleitur, augun skírleg. Hárið þykt, stýl't að neðan eftir þáverandi tísku, kragaskegg. Andlitið í heild sinni var ekki beint frítt, en það var tilkomumikið. Hann var talinn burðamaður i besta lagi, þegar hann beytti þvi. AHa æfi var hann bókhneigður maður, og á þroskaárum sínum betur orðinn að sjer en al- ment gerðist um óskólagengna menn. Hann skrif- aði mjög skýra hönd og furðulega stafrjetla. Vel fær í reikningi. Vel að sjer í almennri löggjöf og málarekstri. Má ætla að hann hafi numið bókleg fræði af prestinum, húsbónda sinum; en lög og það, sem laut að rekstri mála, er senni- legt að hann hafi numið af Magnúsi sýslumanni Gíslasyni, sem bjó á parti af Hítardal í 4 ár í ráðsmannstíð Kristjáns. — Kristján var yfir höf- uð skírleiksmaður, og hagur til munns og handa. Það er talsvert að vöxtum sem hann hefur rím- að, en misjafnt að gæðum; enda taldi hann sig ekki skáld og ætlaðist ekki til að visum sínum yrði á lofti haldið, en ljóðelskur var hann og 1) Hún dó 21. nóv. 1894.

x

Óðinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Óðinn
https://timarit.is/publication/205

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.