Alþýðublaðið - 16.07.1964, Blaðsíða 4

.. >.
*
?ií
i
i
1
-1
1
Anastas Mikojan liefur tekið
við fnrsetaerabœttinu af Leonid
Bresjnev og er hér um að ræða
kórónuna á feril hans. Mikojan
hefur lifað af allar hreinsanir
og breytingar í Rússlandi og er
eini gamli bolsévíkinn og sá
eini þeirra manna, sem tóku
við arfi Stalíns, sem enn er við
völd.
Þegar Mikojan var eitt sinn
að því spurður hvernig hann
hefði farið að þessu .sagði hann:
„Ég var heppinn". Þetta minnir
á ummæli Sieyes ábóta þegar
hann var inntur eftir því hvern
ig hcnum hefði farnast í
frönsku stjórnarbyltingunni:
„Ég Jifði af“.
Mikojan var vinur Leníns og
samstarfsmaður Trotzkys, sem
hann snérist og barðist gegn
síðar. Hann var við völd löngu
áður en Krústjov varð þekkt-
ur maður, og síðan Kxústjov
tók við völdunum hefur hann
verið helzti trúnaðarmaður
hans og samherji. Oftar en
einu sínní hefur hann komið
Krústjov til bjargar,
* VALÍJAMIKILL.
I*o i hann hækkaði smám *|
saman í tign hefur hann aldrei
stáðið í fremstu röð, en liann g
hcfu.i verið þeim mun valda-
meiri að tjaldabaki. En talið
er . ð hann muni breyta forseta
embœttmu, sem hingað til hef-
ur ve> 'ð lieiðursembætti. Tal-
:ð er, að Mikojan muni setja
sinn persónulega svip á forseta
embættið.
Mannaskiptin eru m .a. tal-
in tákna það, að Krústjov vilji
íryggja „ríki$erfirnár“ með því
að láta Mikojan verða fulltrúa
fyrir hinn sögulega þráð til
byltingarinnar 1917 og fortíð-
arinnar og láta Adsjúbei sem
talið er að verði utanríkisráð-
herra í stað Gromykos verða
tákn hinnar nýju 'kynslóðar og
ættarhefðarinnar. Krústjov er
nú sjötugur að aldri og ekki
víst hvað hann verður lengi við
völd ennþá.
í öðru lagi er talið að Krúst
jov vilji skipa í æðstu embætti
Sovétríkjanna menn, sem eru
raunsæir stjómmálamenn,
sveigjanlegir og slungnir sém
hann sjálfur og geti eflt stefnu
þá um samninga- og sáttaleið
og friðsamlega sambúð, sem
hann hefur markað.
Mikojan „hinn heppni‘‘ hef-
ur verið persónugervingur þess
arar stefnu. Hann fór í fyrstu
„könnunarferðirnar" til Vest-
urEvrópu og Bandaríkjanna og
hann hefur m. a. oft komið tii
Norðurlanda til viðræðna. Fyr-
ir nokkrum dögum kom liann
úr ferðalagi til Japan og Suð-
austur-Asíu, til þess að stappa
stálinu í kommúnista, sem
fylgja Bússum að málum í upp
gjörinu við Kínverja. Þetta úpp
gjör telur Mikojan að ekki sé
unnt að forðast, en hann vill
ekki að þetta uppgjör verði
knúið fram nú eða að Rússar
knýi það fram, .
Þess vegna bendir margt til
þess, að hann sé einn þeirra
ráðamanna í Moskvu, sem and-
vígir eru alþjóðlegri kommún-
istaráðstefnu, sem bráðlega
skuli staðfesta vinslitin í heimi
* ARMENÍUMAÐUR
Mikojan er aðeins tveim ár-
um yngri en Krústjov. Hann er
Armeníubúi, stundaði nám í
grísk-kaþólskum skóla, en gekk
í lið með bolsévíkum 1915.
Þrem árum síðar hafði hann
nær týnt lífi þegar þýzkar og
tyrkneskar hersveitir tóku
Baku á sitt vald, en Mikojan
stjói-naði sveitum rauðliða í
miSmm
MIKOYAN
bænum. Nafn hans var á lista
yfir 35 aðra bólsévíkaleiðtoga,
sem taka átti af lífi.
26 voru skotnir til bana, en
Mikojan komst undan. Hepþni
hans kom í fyrsta skipti í ljós.
Heppnin sveik hann heldur
ekki þegar hann ákvað að
styðja Stalín í uppgjöri hans
og Trotzkys. Þó geðjaðist Mik-
ojan persónulega betur að Trot
zky. Heppnin var einnig með
honum þegar Stalín fól hon-
um einhver erfiðustu verkefn-
in , m. a. að berjast gegn rúss-
négku stórbændunum, kúlöþ-
unum, þegar samyrkjubúskapn
um var komið á.
Upp frá þessu, allt frá árinu
J926 eða í heilan mannsaldur
var Mikojan sá maður, sem opn
aði dyrnar til umheimsins og
tryggði Rússum viðskipti, sem
voru þeim lífsnauðsynleg.
★ UPPGJÖRIÐ VIÐ STALÍX
Heppni hans eða stórkost-
legir hæfileikar raunsæs stjórn
málamanns, kom einnig að góð
um notum þegar hann studdi
Krústjov árið 1957 í uppgjör-
inu í forssétisnefnd flokksins,
en uppgjör þetta hefði auðveld
lega getað kostað bæði liann og
forsætisráðherrann lífið. Og
vert er að liafa það í huga, að
það var hann en ekki Krúst-
jov, sem hóf árásirnar á Stal-
ín og uppgjörið við stalínis-
mann á hinu kunna flokksþingi
1956.
Síðan hefur hann verið nán-
asti samstarfsmaður Krústjovs
og‘‘ ef til vill eini raunverulegi
trúnaðarmaður hans. Jafnframt
hefur hann ævinlega verið
skotspónn fyndni Krústjovs,
sem oft á tíðum er miskunar-
laus, en þetta hefur Mikojan
aldrei tekið nærri sér. Bak við
eilíft bros hans hefur mátt
merkja vissu um, að „höndin“
hafi verið Krústjovs en „rödd-
in“ Mikojans.
★ BRESJNEV
Enn er ekki vitað hvers
vegna Leonid Bresjnev, sem
til þessa hefur gegnt embætti
forseta eða formennsku í for-
sætisnefnd Æðstaráðsins eins
og embættið heitir opinberlega,
hverfur nú af sjónarsviðinu
eða hvað hann muni taka sér
fyrir hendur. •Bresjnev er þrett
án árum yngri en Krústjov.
Hugsanlegt er talið, að hin
opinbera óg ef til vill ráunveru
lega ástæða sé slæm heilsa. Af
þeirri ástæðu hvárf Frol Kozlov
sem talinn var sennilegásti eft
irmaður Krústjovs þar til fyrir
tveim árum,- Koslov þjáist af
Kozlov-fjölskyldunnar, og
heilasjúkdómi, en þó er ekki
talið útilokað, að fráför lians
kunni að hafa staðið í ein-
hverju sambandi við hin at-
hyglisverðu njósnaréttarhöld,
sem háttsettur sovézkur em-
bættismaður, Pen^'.ovsky, var
sögúhetjan í, og laúk með af-
töku hans.
Penkovsky var náinn vinur
Kozzlov-fjölskyldunnar, og
málaferlin virtust liður í upp-
gjöri í æðstu forystu Sovétríkj
anna.
★ HVERS VEGNA
HVERFUR HANN?
Ef til vill er nýtt uppgjör á-
stæðan fyrir breytingum þeim,
sem nú eiga sér stað.
Síðan Bresjnev var borgar-
stjóri í stálþséhum Dneprodzer
zhinsk í Úkraínu 1939 hefur
hann verið einn af nánustu
samstarfsmönnum Krústjovs.
Það var Krústjov sem gerði
hann að pólitískum kommisar
í Rauða hernum eftir árás Þjóð
verja á Sovétríkin. Það var
Krústjov sem kvaddi vin sinn
til Moskvu um 1950, þar sem
honum voru falin nokkur erf-
iðustu störfin í flokknum. Hon
um var m. a. falið að endur-
skipuleggja herinn og fram-
kvæma áætlunina um „nýju
landbúnaðarsvæðin í Kazza-
kkstan.
Frarnh. á bls. 13
75 ÁRA AFMÆLI NÁTT-
ÚRUFRÆÐIFÉLAGSINS
Reykjavík, 15. júlí. — HP.
Á MORGUN verður Hið íslenzka
náttúrufræðifélag 75 ára, en það
var stofnað í Reykjavík 16. júlí
1889, en helztu hvatamenn að
stofnun þess voru Stefán Stefáns-
son, síðar skólameistari á Akur-
eyri, sem áður hafði staðið að
stofnun náttúrufræðifélags meðal
íslendinga í Kaupmannahöfn á-
samt Birni Bjarnarsyni, síðar
sýslumanni í Dalasýslu, Benedikt
Gröndal, Þorvaldur Thoroddsen,
Björn Jensson og J. Jónassen, en
aðalstofnendurnir fimtn skipuðu
jafnframt fyrstu stjórn félagsins.
Framan af beindust störf félags
stjórnarinnar nær eingöngu að
vexti og vörzlu náttúrugripasafns
félagsins, sem raunar má einnig
teljast 75 ára á morgun. Einkum
vann Bjarni Sæmundsson mikið
og óeigingjarnt starf yið safnið
þau 35 ár, sem hann var formað-
ur félagsins. Hluta af safni sínu
hafði félagið íil sýnis fyrir al-
menning frá árinu 1905-1947, er
það afhenti ríkinu safnið til eign-
ar og umhyggju. Árið 1923 var
tekin upp sú nvbreytni í starfi fé-
lagsins að haida samkomur, þar
sem flutt voru erindi um nátt-
úrufræðileg efni og sumarið 1941
voru fyrstu fræðsluferðirnar farn-
ar á vegum félagsins. Þá liefur
félagið alla tíð haft með höndum
nokkra útgáfustarfsemi, gefið út
skýrslur um starfsemi sína, þar
sem jafnframt hafa birzt ritgerðir
um náttúrufræðileg efni, auk þess
sem félagið hefur árlega styrkt
timaritið Náttúrufræðinginn frá
því að hann hóf göngu sína
íVtWWVWWWWWHWWVWVWMWWWWWWWmWWWWMWMWWWWWV
4 Í6..JÚIÍ 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Deilt umsetu
Tshombe á fundi
Afríkuleiðtoga
Kairó, 15. júlí. (NTB-Reuter).
Hinn nýi forsætisráðherra Kon-
gó, Moise Tshombe, yar í dag til-
efni deilu, sem getur valdið ó-
samkomulagi á toppfundi, sem
eiuingarsamtök Afríku halda í
Kairó á morgun. Skoraö hefur ver
iÖ á Kasavubu forseta að senda
Tshombe ekki til ráöstefnunnar.
Tshombe, sem komst til valda
fyrir einni viku, hyggst vera í
forsæti sendinefndar Kongó á
ráðstefnunni, þar sem 34 Afríku-
ríki munu eiga fulltrúa, en marg-
ir hafa mptmælt fyrirhugaðri
þátttöku Tshombe.
Hann mótmælti afskiptum af
innanríkismálum Kongó og sagði,
að önnur riki virtust vita hvað
Kongó væri fyrir beztu.
Hassan konungur í Marokkó
sagði í dag, að hann mundi ekki
sækja ráðstefnuna ef Tshombe
mætti. Forseti Dahomey og sendi
nefnd Ghana hafa látið í ljós ó-
ánægju með þátttöku Tshombe.
Síðari fréttir herma, að Kon-
gó hafi ákveðið að senda ekki
fulltrúa til ráðstefnunnar vegna
hins fjandsamlega andrúmslofts
er ríki í Kairó.
1931, en tíu órum síðar keypti
félagið útgáfuréttinn að ritinu og
hefur síðan haldið því úti seni
sínu tímariti. 1945 hóf félagið út-
gáfu ritsins Acta Naturalla Is-
landiea, sem fjytur niðurstöður ís-
lenzkra náttúrufræðirannsókna á
einhverju heimsmálanna, en ritið
var afhent rí’unu um leið og
náttúrugripasafnið.
Á stofnfundi félagsins gerðust
58 manns félagar, og á fyrsta
starfsárinu fjölgaði þeim í 116. Á
25 ára afmæli þess voru þeir 168,
á 50 ára afmæli 172, á 60 ára af-
mælinu 276, á 70 ára afmælimi
694, og nú á 75 ára afmæli fé-
lagsins eru þeir 820, þar af þrír
heiðursféiagar.
Núverandi stjórn Hins íslenzka
náttúrufræðifélags er þannig skip
uð: Formaður er Eyþór Einarsson,
varaformaður Einar B. Pálsson,
ritari Þorleifur Einarsson, gjaldlc.
Gunnar Árnason og meðstjórnandi
Jakob Magnússon. Ritstjóri Nátt-
úrufræðingsins er Sigurður Pét-
ursson og afgreiðslumaður félags-
ins Stefán Stefánsson bóksali. —i
Nánar veröur sagt frá sögu félags-
ins í blaðinu á morgun.
MERKUR BÁTUR
Reykjavík, 15. júlí. — GO.
Á MORGUN kemur tU Sand-
geröis nýr bátur, sem liefur hlot-
ið nafnið Arnar. Honum var ný-
lega hleypt af stokkunum í Nor-
egi og er búinn mörgum og merki
legum nýjungum. M. a. er hann
með nýrri Elac fisksjá sem dreg-
ur 3600 metra, útbúnaöi til aS
kasta nótinni frá báðum víriuna
hulsu utan um skrúfuna, sem
kemur í veg fyrir að nótin fest-
ist í henni, ísvél og tæringa-
varnartækjum í báöum síöum.
Eigandi hins nýja báts er Ein-
ar Árnason útgerðarmaður, en
skipstjóri verður Hrólfur Gunn-
arsson, sem áður var með Árna
Magnússon.

síld
Reykjavík, 15. júlí, — GO.
Dauft var yfir síldveiðun-
um sl. sólarhring. 43 skip
fengu samtals 23950 mál og
tunnur og í dag hafa ekki
nema 3 skip fcngið afla. Veð-
ur mun vera sæmilegt á mið-
unum.
Einungis þnjú skip fengu
1000 mál og þar yfir sl. ,sól-
arhring, Sigurpáll 1400, Höfr
ungur III. 1200 og Vattar-
nes 1000. Skipin þrjú, sem
fengið hafa afla í dag eru
þessi: Bergur jGOO, Hamra-
vík 900 og Straumnes 400
mál og tunnur.
MWMWMMWMWWMWtWtW