Skólablaðið - 01.02.1913, Blaðsíða 5

_______________________SKÓLABLADIÐ_____________________ 21
mundi valda misski'n't gi hjá fullorðnum hvað þá hjá börnura.
Til dæmis skal eg benda á orðin spöiur, rönd og ögn sem öll
tákna stærðahlutföll í málinu áður, eu þó óákveðin.
í daglegu tali er spölur eins látinn tákna 100 faðma eins
og vegalengd sem er 10 stikur. Sama er að segja um orðið
rönd að með því er eins táknað 1 dm. eins og 1 mm. Þá
vita allir um ögn, hvað það orð hefur ákveðna merkingu í
málinu.
í móðurmálstímunum yrði að segja börnunum að spölur
táknaði óákveðna lengd eins og t. d. frá barnaskólanum í Reykja-
vík að dómkirkjunni og frá dómkirkjunni að Austurvelli, en i
reikningstímunum yrði að segja barninu að orðið spölur, sem
líka táknar vegalengd, sé nú nákvæmlega 10 stikur. Mundi nú
þessi afmarkaði spölur koma heim við reynslu barnanna? Mundi
ekki hin venjulega merking orðanna sitja i fyrirrúmi í huga
yngri og eldri? Er málinu ekki misboðið með því að gera
nýjar hugmyndir eða hugtök samnefnd öðrum hugtökum í því?
Væri því haldið áfram að ræna heitum af öðrum orðum í mál-
inu, mundi það brátt geta orðið óviðráðanlega flókið, er þörfin
fer sívaxandi, að mynda ný orð yfir ný hugtök og hluti. Verð-
ur ekki heldur að mynda ný orð eða nota útlend, séu þau tii.
Svo mikið er víst, að vog og mælir, við hvað sem hann á,
verða að hafa svo afmerkt heiti, að þau aldrei geti misskilistog
hafi alt af sína ákveðnu þýðingu eins og 5 aldrei geta táknað
annað en 5.
Við þessa stjórnarþýðingu er þetta þó ekki aðalgallinn,
heldur það, að með henni hverfur í orði og huga algerlega
samræmi alþjóða heitanna við talnakerfið eins og útlendu heitin
séu ekki við það tengd, hvorki í orði né merkingu.
Fyr eða síðar hlýtur að dauðadæma þessa þýðingu.
Það er einmitt það koslulegasta við alþjóða heitin, að þau
sjálf fela það í hverju heiti, í hvaða hlutfalli þau eru við önnur
heiti í tugamálsheitunurn, og hvaða, og hve mikið magn er
tengt við þau og er það fyrir það að stofnorðin eru tengd við
talnakerfið.
Þetta hverfur algerlega með stjórnarþýðingunni. í henni
er ekkert stofnheiti smækkað og stækkað fyrir hverja tegund