Skólablaðið - 01.02.1913, Blaðsíða 7
SKÓLABLAÐID
^,—33—
Þeir sem gert liafa hinar virðingarverðu tilraunir geta ekki
krafist þess með fullum rétti að þýðingar þeirra séu notaðar er
það er bersýnilegt að þær ná ekki frummálinu, eða valda mis-
skilningi á íslenskunni; þá er íslenskunni betra að vera laus
við þær, en hún hinsvegar ekkert lýtt ef ekki er ge.igið fram
hjá vel hæfum orðum, sem eru þeiin fyllilega samsvarandi.
Menn segja að útlendu heitin sé ekki hægt að nota fyrir
það að börn og alþýða skilji það eigi og benda á orðskrípi
sem myndast munu af þeim vegna framburðarins. Þó fundinn
væru nýyrði yfir þessi útlendu orð, þá væru þau háð þessu lög-
máli. Mun nokkurt skólabarn kannast við öll orðin f stjórnar
þýðingunni þó íslensk séu? — Fjöldinn af börnum skilur ekki
helftina af þeim, en eg skal játa að þau mundu þeim tungutámari
en það er ekki nóg tii þess að vinna á móti göllum þeirra.
Það er ekki nema eðlilegt þó útskýra þurfi orð fyrir börnum
því að í móðurmáli þeirra eru mörg orð þeim eins torskilin og
útlend væru og sé tekið í réttan enda, og fyrst kent að skilja
þýðingu stofnorðanua og svo tölu orðanna, ásatnt því að sýna
hlutinn sem stofnorðin eiga við og er þá engu meðalgreindu
barni það ofvaxið.
Eg tek þetta ekki fram af því að eg álfti ekki betra og í
alla staði skemtilegra væri góð þýðing fyrir hendi, en eg tek
það fratn til þess að sýna fram á að engin vandræði séu að
notast við útlendu heitin.
Séu útlendu orðin notuð, þarf að skilja sex útlend töluorð
og gengur það öllum tiltölulega fljótt að tengja saman hugtnyndir
þeirra við orðin af því þær eru svo ákveðnar og orðin stutt og hægt
að muna þau; þá festast hin fjögur orðin, stofnorðin,fljótt við hlutina
séu þeir sýndir. Þegar þessu er lokið er þrautin unnin, börn
hafa rneir að segja gaman af að tengja stofnorðin og töluorðin
saman, þeim finst t. d. svo eðlilegt að 10 metrar heiti dekametir
Að sjálfsögðu liggur á við þessa kenslu eins og alla kenslu að
kennarinn finni að hann sé með nemendurna á einhverri braut;
að stigið sé skref fyrir skref og við ekkert hætt fyr en það er
fuliæft, öll kensla alveg gagnslaus án þess.
Fróðlegt væri að fá skýrslu í Skólablaðinu um það hve
margir skólar noti útlendu orðin og hvaða þýðingar þeir nota