Skólablaðið - 01.11.1913, Blaðsíða 6

166
SKÖLABLAÐIÐ
með vafasöm mál, að veita þeini sem vildu nokkra aukakenslu í
dönsku. Væri henni, og þeim sem Dönum unna, þá gert sæmi-
lega hátt undir höfði.
Til ensku yrði aftur á móti að verja einum tíma á dag
gegnum alla bekki, nota enskar kenslubækur dálítið, hafa bóka-
safn með enskum fræðibókum og skáldskap, og seinast en ekki
síst, kenna á ensku ekki minna eri einar tvær námsgreinar t. d.
landafræði og mannkynssögu. Á sama hátt yrði að kenna á
dönsku í fyrsta bekk, einhverja námsgrein, meðan danska er kend,
til að nemendur geti sem fyrst skilið bókmálið, og að kensla í
því máli endi í þeim bekk.
Eg veit vel að ótal mótbárur verða færðar fram gegn því
að kenna á útlendu máli. Það á að spilla íslenskunni, vera þjóð-
níðingslegt, vera erfitt o. s. frv. En þeir sem svo mæla gleyma
því að fjöldi þeirra bóka, sem nú eru notaðar í skólum hér
eru á útlendu máli, dönsku. Og engmn ýkjamunur er á því,
þó talað væri í sumum kenslutímum á útlendu máll um það
efni sem annars hefur verið lesið um í útlendri bók. í öðru
lagi hefur allur þorri embættismanna og vísindamanna okkar Iært
sérnám sitt algerlega á útlendu máli, og flestir verið íslendingar
fyrir því. í þriðja lagi er þessi aðferð notuð af þjóðum, sem
standa fastara á mætti og megni en víð. Þjdðverjar unna hvorki
Englendingum né Frökkum hugástum, en telja þó sér sambcðið
í mörgum hinum bestu skólum að læra móðurmál þessara óvina-
þjóða, með því að nema á þeim. En þó að einhverjir agnúar
kunni að vera á slíkri aðferð, þá eru þeir lítilsvirði í sambandi
við þann gífurlega ávinning, að geta lesið algengt enskt bókmáF
En það er algerlega ómögulegt í alþýðuskólum okkar með nokkru
öðru móti.
Þegar hinir ungu kennarar hafa þannig lært ensku allvel
munu ætíð nokkrir af þeim áhugamestu leita sér frekari fræðslu
á Englandi, eins og jafnvel bólar nú á, þrátt fyrir ofurveldí
dönskunnar. Síðan mundu þeir fara alveg eins að í barna- og
unglingaskólum þar sem þeir kendu og áður mjög langt liði
yrði hinn bóklesandi hluti þjóðarinnar fær til að nota enskar
bókmentir. Vitaskuld er ekki nú þegar hægt að sanna, að þótt
kent væri að nokkru leyti í barna og unglingaskólum á ensku,