Skólablaðið - 01.09.1919, Síða 4
132
SKÓLABLAÐIÐ
og svo af því, að barnahópurinn er ekki valinn saman
eftir neinni skynsemi, heldur blindri tilviljun, sem sje
býlaskipun. Ofan á alt þetta hljóta þeir að verða eins dýr-
ir eða dýrari en fullkomnir skólar, þ. e. reglulegir heima-
vistaskólar í þar til gerðum húsakynnum. því fjárhags-
lega getur ekkert unnist, nema ef búandi kynni að taka
lægri húsaleigu en sem skólabyggingu svaraði. En það
tapast svo margfaldlega í illri notkun á kennaranum,
mcð lítinn nemcndahóp venjulega, en svo sundurleitan
að aldri og þroska, að bæði börnin og kennarinn eru miklu
ver farin en þó að nemendur væru hálfu fleiri og betur
saman valdir.
Um heimangönguskóla verður ekki að ræða í sveit-
um á íslandi, í slíku strjálbýli og veðráttufari sem hjer.
þ>að mun því reka að því, að skólarnir verða fastir heima-
vistaskólar, líklega með nokkurri farkenslu jafnframt,
fyrir yngstu börnin, heimilunum til hjálpar við lestrar-
kensluna.
í stórborgum og bæjum verða skólamir að hafa sig
alla við, að stöðva huga barnanna og fá þeim verkefni;
þar skortir kjölfestu í flugstreymi f jölmennisins. I íslensk-
um sveitum skortir hugina fremur hræringar nýrra vinda.
pað er næsta fráleitt að ætla, að nokkurra mánaða skólavist
á vetri mundi verða íslenskum sveitabörnum þvingun
eða ofraun. þvert á móti verður slik lilbreyting eins og
hátíð í fásinninu. En það verður að vanda vel til skól-
anna, svo að hverju barni sje þar borgið, ekki sist um
holla aðbúð fyrir heilsu og siðferði. Og skólarnir munu
eiga tvöfalt erindi í íslenskar sveitir, bæði það, að fræða,
og eigi síður hitt, og lífga og fjörga hið einmanalega
æskulíf um afdali og útkjálka landsins.