Skólablaðið - 01.09.1919, Blaðsíða 11

SKÓI.ABLAÐIÐ
139
Kennarinn er því alt af með öndina í hálsinum, að reyna tii
aS troSa í börnin sem allra mestu af þessu, sem þau eiga aS
læra, og því nær enginn tími vinst til neins annars. Nú er þö
til önnur hliö á uppeldinu, en þekkingar- eSa fræSsluhliÖin, sú
hliöin, sem jeg álít í raun rjettri miklu þýSingarmeiri, og sem
skólarnir með engu móti mega leiða hjá sjer, það er siöferðis-
lega uppeldið. Vitanlega hlýtur hver kennari aö hafa einhver
slík áhrif á nemendur sína, hvort hann vill eSa ekki, mefi
persónu sinni og allri framgöngu, en jafnvel þó aö allir kenn-
arar væru göfugmenni, þá eru þau áhrif ekki nóg. Þaö er
meira um þaS vert, aS barnið verSi a8 g ó 8 u m manni, sem
þekkir og framfylgir skyldum sínum viS aSra menn og viö
þjóðfjelagiS, heldur en þó aö þaS sje svo og svo vel að sjer
í ýmsum námsgreinum, þó jeg vilji alls ekki gera lítið úr
slíkri þekkingu. SiSferSisuppeldiö á þess vegna aS vera einn
aðalþáttur skólalífsins, og til þess verSur aS vinnast tími;
markmiS skólans þarf því aS nokkru aS breytast. Af þeim
ástæSum, sem hjer hafa veriS taldar, hefi jeg fyrir löngu
komist aS þeirri niSurstöSu, aS skólaskyldan, aS minsta kosti
í kaupstöSum, yrSi aS færast niSur, aS börnin yrSu aS koma
þaS ung í skólann, aS skólinn tæki aS sjer þá undirbúnings-
fræSslu, sem margreynt er orSiS, aS heimilin veita ekki. Þetta
er þá einnig í samræmi viS fyrirkomulag þaS, sem tíSkast
meSal þeirra þjóSa, sem mest hafa hugsaS um skólamál sín,
því aS hjá þeim byrjar skólaskyldan, þegar barniS er 7 ára
gamalt. En hjer kernur fleira til greina, og skal jeg taka þaS
fram, aS jeg á þar alls ekki viS kostnaSarhliSina, því þaS er
skoSun mín, aS sú þjóS, sem ekki hefir efni á því, aS koma
fræSslu- og mentamálum sínum í viSunanlegt horf, hafi alls
ekki efni á því, aS láta telja sig meSal siSaSra þjóSa. En
þaS er reynsla kennara, þar sem jeg þekki til, og fjölda marga
foreldra hefi jeg heyrt segja þaS sama, aS börnin eru viljugust
viS lærdóminn fyrsta skólaáriS, en eftir því sem þau eru
lengur viS lærdóminn fá þau meiri óbeit á honum. Frá þessu