Skólablaðið - 01.09.1919, Blaðsíða 3

SKÓLABLAÐIÐ
13*
og fyrir Reykjavík og sjóþorpin, en að þeir eigi ekkert
erindi eða ilt eitt út um sveitir þessa lands.
Nýlega var spurst fyrir út um alt land um það meðal
annars, hversu mörg heimili mundu vera fær um að
kenna börnum það, sem ætlast er til að þau kunni nú
14 ára, en þær fræðslukröfur geta ekki strangar talist.
Mörg hundruð svör bárust og eru % af svörunum á þá
leið, að meira en helmingur heimila, flest eða öll lieimili
sjeu ófær til að veita börnum þessa fræðslu, en i ýj
svaranna er kveðið nokkru vægar að orði. Svörin eru frá
málsmetandi mönnum i hjeraði hverju, skólanefndum
og fræðslunefndum, sem barist hafa i þessum málum,
prestum, kennurum, prófdómendum og ýmsum einstök-
um mönnum öðrum.
Sje nú svo — og um það atriði tekur varla að deila
— að mikill fjöldi sveitaheimila þurfi einhverrar lijálpar
við, til að veita börnum nauðsynlegustu fræðslu, liver
hjálpin er þá rækilegust og svarar best kostnaði?
Sumir hyggja, að eftirlitskensla mundi nægja og gef-
ast best; það er trú þeirra manna, sem taka kákið fram
yfir rækilegar aðgerðir. Með því lagi eru vanræktu
börnin algerlega ofurseld vanrækslunni, og þeir, sem mest
þurfa hjálpar, fara hennar því mest á mis.
Farskólaskipunin hjá okkur er nú komin í slikt öng-
þveiti víða hvar, að ómögulegt er að fá húsaskjól fyrir
kennara og fáein börn. Og út af þeim hrakningum hefir
fjöldi kcnnara flæmst frá starfi sínu eða kensla lagst nið-
ur. Farskólarnir geta ekki blessast, meðan húsakynnum
er svo háttað sem nú er, og ætti farkenslan að koma að
verulegu haldi, verður sú skipun langdýrust að tiltölu.
pví hvernig er flestum eða öllum farskólum hjer á
landi varið? peir eru hlátt áfram heimavistaskólar, sem
að eins fá börn geta notið i einu, standa skamma stund,
búa við ill húsakynni og óhentug víðast hvar, og jafnvel
heilsuspillandi; öll kensla verður i molum, bæði af þessu,