Alþýðublaðið - 13.10.1965, Blaðsíða 7

ÖLD er liðin síðan danska
skáldið Sophus Claussen fæddist,
en hann var að margra dómi
slyngastur ljóðsmiður með þjóð
sinni í þrjá áratugi — frá alda-
mótum til dauðadags 1931. Slíkur
maður er harla frásagnarverður.
íslenzkir þýðendur hafa hins
vegar hvorki vaxið né minnkað
af þeim vanda að túlka skáldskap
hans. Sophus Claussen mun ó-
þekktur að kalla hér í útskerinu.
Eg kynntist ljóðurja hans á land-
spítalanum í Kaupmannahöfn
fyrir fimmtán árum og þakka
þeim ýmsar góðar stundir. Má
því ekki minna vera en ég láti
hans getið nokkrum orðum í til-
efni aldarafmælisins.
Sophus Claussen var tveimur
árum yngri en Viggo Stucken-
berg og ári eldri en Johannes
Jörgensen. Gerðist hann ungur
vinur þeirra og samherji, þó að
brátt skildi leiðir sem von var.
Claussen rann blóð til annarrar
skyldu en þeim. Rasmus faðir
hans barðist lengi og vel í fylk-
ingarbrjósti vinstri flokksins,
sem var djarfur og róttækur áður
en verkalýðshreyfingin kom til
sögunnar í dönskum stjórnmál-
um. Sophus Claussen var sveita-
maður að uppruna og festi í æsku
djúpar rætur á Langalandi og
Falstri. Hann sór sig í ætt við
fólkið þar og játaði Iöngum
fleiri skoðanir en fagurkerarnir
og draumóramennirnir í hópi
jafnaldranna. Veröldin opnaðist
honum á stúdentsárum, Sophus
Jlaussen gaf sýn og heyrn langt
suður í álfu, en jafnframt mundi
liann mætavel alla ævi heima-
slóðirnar og átthagana. Sú tví-
skipting varð honum samt eng-
an veginn andlegur fjötur. Þvert
á móti. Hann sigi'aði í glímunni
við andstæðurnar, gerðist heims-
borgari eins og Johannes Jörg-
ensen og þó sízt ódanskari en
Jeppe Aakjær og Johannes V.
Jensen, en spegill hans var
stærri, tilfinningin næmari og
túlkunin nýstárlegri. Listrænustu
kvæði lians virðast sprottin úr
kviku persónulegrar reynslu,
hvort sem hann varð sér úti um
örlagaseiðinn í ímyndun eða
veruleika.
Sophus Claussen var meistarl
táknsins í danskri ljóðagerð sam-
tíðar sinnar, enda lærði hann af
frönsku snillingunum Paul Ver-
laine, Stéphane Mallarmé og
Charles Baudelaire, en heim-
færði námið á sjálfan sig, land
og þjóð af frábærri íþrótt. Odd-
borgurunum fannst hann kveðja
sér hljóðs á skáldaþinginu í
hneykslanlegum gáska með túlk-
un þeirrar kenningar, að hundr-
að kossar af konumunni væm
lítils virði móti því að kyssa
hundrað stúlkur. Ástarkvæði
hans voru ófeimnar og einlægar
játningar, hann svipti til rekkju-
tjöldum í mörgu ljóði og var
ekki við eina fjölina felldur,
söng nautninni lof og dýrð og
trúði naumast á meyfæðinguna.
Allt var það honum þó leit feg-
urðar og listar, enda þótt sumar
konurnar í kvæðum hans séu
ekki spariklæddar gyðjur ný-
komnar úr mátulega heitu baði.
Konan var honum raunar vera af
lioldi og blóði, en hann gerði
liana líka að tákni eins og í ljóð-
inu ógleymanlega um rigning-
una, sem er hvort tveggja í senn
dropatal og stúlkumynd. Sophus
Claussen reis ekki öndverður
gegn raunsæisstefnu Brandesar
heldur hóf viðhorf hans í æðra
veldi margslungins skáldskapar.
Og hann lýsir kvensemi sinni,
ímyndaðri eða áskapaðri, svo
kurteislega, að orðin þurfa eng-
an að hneyksla á tímum hisp-
ursleysis og jafnréttis! Hitt gef-
ur að skilja, að þau hafi ekki
verið englamál í eyrum skin-
helgra og viðkvæmra fyrir og
eftir aldamót.
Snjallast hefur Sophus Claus-
sen sennilega lofsungið nautnina
í kvæðinu fræga I en frugthave:
flUGLER
Fiestar þykktir {yrirliggjandi
A og B gœðaflokkar
MARS TRADING CO. H.F.
KLAPPÁRSTIG 20 S I M I- 1 7 37 3
Starfsstúlkur óskast
Starfsstúlkur vantar í Vífilsstaðahæli. Upp-
lýsingar gefur forstöðukonan í síma 51855.
Reykjavík 11. okt. 1965
Skrifstofa ríkisspítalanna.-
Skrifstofustúlka óskast
Staða ritara í röntgendeild Landspítalans er
laus til umsóknar. Laun samkvæmt reglum
um laun opinberra starfsmanna. Umsóknir
með upplýsingum um aldur og fyrri störf
sendist til Skrifstofu ríkisspítalanna, Klapp-
arstíg 29, fyrir 23. okt. n.k.
Reykjavík 11. okt. 1965
Skrifstofa ríkisspítalanna.
Faldt der storm over solstille fTade?
Min sjæl flagred op som et lin;
og en lynflængt tordenkaskade
skylled regn over grönne blade.
Da det blev tyst, var du min.
Der er fugtigt i stikkelsbærgange
og dufter, nu det er tyst,
ira det dyngváde græs og de mange
kirsebærblomster, som prange
skært mod et lufthav s& lyst.
Lad mig vandre herind ved din side,
mörköjede jomfru fin;
dine liænder, de frugtblomst-hvide,
lad tæt mig om livet glide,
du min smidigrankende vin.
Og din kind, de æbleblomst-röde,
læn mod mig og kys min mund.
Dine læber er vellugtsöde.
Men de sarteste kærtegn glöde
Ira öjnenes mörkblanke grund.
Har din arm om min lials jeg trukken
og din barm mod mit hjerte tæt,
sá jeg hörer din sagteste sukken,
cia frýser jeg ikke i duggen,
da bæver jeg saligheds-let.
Mod solnedgangs-bláet höjne
frugtblomsterne deres pragt.
F’oran mig to undrende öjne,
foran mig din barm og din nögne
prm mig om nakken lagt.
Du er vád om din fod, du rene,
og krydret som frugthavens lugt.
Lad os kysses t.vst og alene!
vi er selv som to æblegrene,
skal blomstre og bære frugt.
En Sophus Claussen orti líka um ástina og lífið í tákni dauð-
ans af ríkri alvöru. Því til sönnunar er minningarkvæðið um
Ingeborg Stuckenberg, er hefst þessum orðum: :
Til dine öjnes Sndemusik
i skumringstimen vi lyttecl sörgmodig.
Din tavse mund stod smertelig modig
i drömmepagt med dit tungsinds blik.
Og svo kemur niðurlagið í sínum fínofnu blæbrigðum: r
. . . Det greb dig som skændsel, at dödens læ ?;
vil fælde hver dröm, som gögler og kogler,
og blotte de stakkels blufærdige knogler,
som kvinden skjulte med hvilelös vé. !r
NSr Mæsten vendte det brogade löv
til side fra træernes öde skelletter,
du huskedc mörke, forglemte nætter,
hvor dine blodfyldte savn blev til stöv.
Sá gik du bort. Men den livets drik,
du sögte, blev dig til bærme i munden.
‘ Vor ungdoms frimodige söster forsvunden
og tabt i tágen dit tungsindsblik!
Da dine hándtryk og spor forgik,
vi sá din stolthed, som aldrig har sveget.
Der fcliver fortvivlende lidt af sá meget:
kun ándemusik.
Þannig sló Sophus Claussen davíðshörpuna, og víst liefur- brá|
af mörgum við þá tónleika. |
Hfílgi Sæmundsson.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - \3. oKtóber 1965 7