Alþýðublaðið - 18.12.1965, Blaðsíða 10

m
HANS PETERSENf
Bankastræti 4 - Sínii 20313
w
na
Framhalð úr opnn.
Igndi, hinn var landflótta. Sjolo-
kov einn er löggildur rithöfund-
ðr síns lands. Reynt hefur verið
a$ koma til hans mótmælaskjöl-
(Tm vegna tveggja rússneskra rit-
tíöfunda, sem nýbúið er að fang-
élsa fyrir ritstörf sín. Sjolokov
hefur neitað eindregið að taka
við slíkum skjölum. Hann ber
fyrir konung; hann er teinréttur,
höfuð hátt, þegar hann gengur
nánast sagt stífur. Hann stanzar
uppi á sviði meðan lófaklappið
dynur við eftir drykklanga stund
er eins og liálsvöðvarnir linist
aðeins; hann gerir þá allra-
minnstu höfuðhneigingu sem
komizt verður af með. Samstund-
is kemur á hann vandræðasvipur.
Kannske hefur hann með þessu
svikið einhverja dýrmæta hug-
sjón; ef til vill hefur það nú hent
pann, sem Sartre vildi forðast í
^yrra. Síðan hraðar hann sér til
stetis.
iÞjóðsöngur Svía er sunginn.
Athöfninni er lokið.
SJOLOKOV í UPPSÖLUM
Heyrzt hafði að, Sjolokov
mundi ekki heimsækja háskóla-
bæi á meðan á dvöl hans í Sví-
þjóð stæði, en slíkar heimsókn-
ir eru föst venja, nánast skylda
þeirra, er veita Nóbelsverðlaun-
unum viðtöku. Það vakti því at-
hygli þegar auglýstur var fyrir-
lestur á vegum „Utrikespolitiska
Föreningen” við Uppsalaháskóla,
þar sem Sjolokov skyldi ræða
aðstöðu rithöfunda í Sovétríkj-
unum um þessar mundir.
Svo margir flykktust að, að
flytja varð fyrirlesturinn úr upp-
runalegum kennslusal í hátíða-
sal háskólans. Formaður félags-
ins bauð Sjolokov velkominn til
Uppsala, en tilkynnti því næst,
að heiti fyrirlestrarins ætti ekki
lengur við. Sjolokov vildi ógjarn-
an ræða viðkvæm mál, þar sem
hann væri hér fulltrúi þjóðar
sinnar. Áhe.vrendur voru því
beðnir um að leggja ekki fyrir
Sjolokov persónulegar spurning-
ar um aðra rithöfunda í Sovét-
ríkjunum né ræða efni, sem gæti
orðið ágreiningur um. Að öðru
leyti væru allar spurningar meira
en velkomnar.
, Sjolokov hóf mál sitt með því
að segja, að hann væri ekki gef-
inn fyrir að halda fýrirlestra og
kysi heldur að rabba við stúd-
enta. Hann sagði að þróun bók-
mennta í Sovétríkjunum væri
eðlileg, margar nýjar bækur
kæmu út; í rithöfundasamtök-
unum væru 5000 meðlimir og því
ógjörningur að nefna nöfn. Rit-
höfundar í Sovétríkjunum hefðu
helzt áhuga á iðnvæðingu lands-
ins og nýræktun; þjóðfélagsleg
og efnahagsleg efni væru þeim
hugstæðust. Að vísu ættu þeir
einnig reiða, unga menn, en þeir
væru ekki svo reiðir, sem þeir
vildu vera láta, og tilraunir
þeirra til nýbreytni í bókmennt-
um skorti allar forsendur.
Hann var beðinn að skilgreina
hugtakið „inre emigrant,” en
þau orð hafði hann notað um
Pasternak, svo sem kunnugt er.
„Inre emigrant” er maður, sem
afneitar Sovétstjórninni, en nær-
ist á sovézku brauði og sovézkri
feiti, sagði Sjolokov. Siðan tók
hann Pasternak af dagskrá með
því að segja, að “hann væri nú
dauður og gæti ekki skrifað
meira hversu feginn sem hann,
þ.e.a.s. Pasternak, sjálfur vildi.
Vissulega gætu sovézkir rit-
höfundar gagnrýnt þjóðskipulag-
ið, sagði Sjolokov. Sjálfur hefði
hann einu sinni mótmælt opin-
berlega aukaskatti, sem lagður
var á bændur. Gagnrýni hans
hafði þau áhrif, að skatturinn
var afnuminn.
Hann var spurður um kven-
rithöfunda í Sovétríkjunum.
Sjolokov sagðist ekki vera hrif-
inn af kvenrithöfundum, hug-
verk þeirra ætti miklu fremur
að flokká undir handavinnu
kvenna en bókmenntir.
Hann var spurður, hvort hann
hefði heyrt Selmu Lagerlöf get-
ið.
Sjolokov svaraði játandi.
Hann var spurður, hvort hann
teldi verk hennar ekki til bók-
mennta, og hvort hann teldi, að
Nóbelsverðlaunaveitingin til
hennar hefðu verið mistök.
Það eru til undantekningar,
sagði Sjolokov, Selma Lagerlöf
var undantekning. Hann bætti
því við, að sænsk skáld hefðu
alltaf verið mikils metin í Sov-
étríkjunum.
Annars sagði hann, að menn
væru ekki á eitt sáttir um jafn-
rétti kvenna í Sovétríkjunum.
Sjálfur væri hann afturhalds-
samur í þessum efnum, og taldi
nauðsynlegt fyrir kvænta ménn
að hafa gott taumahld á konum
sínum.
Að lokum lagði liann áherzlu
á, að Rithöfundasambandið í
Sovétríkjunum væri mjög gegn
félagsskapur, m.a. ætti það nokk-
ur vinnuheimili fyrir ritliöfunda.
Þangað gætu þeir flúið til skrifta,
ef þeir hefðu orðið ósáttir við
konu sína heima fyrir. í rithöf-
undasambandinu ríkti ekkert
flokksvald. Meðlimir þess þyrftu
ekki að vera flokksbundnir, sjálf
ur formaðurinn væri t.d óflokks-
bundinn maður.
Að lokum kvaddi Sjolokov
stúdenta og lýsti því yfir, að
hann hefði haft af þessari sam-
verustund mikla ánægju.
Svava Jakobsdóttir ■
SMURT BRAUÐ
Snittur
Opið frá kl. 9—23,30.
Brauðstofan
Vesturgötu 25.
Síml 16012
SMORSTOÐIN
Sætúni 4 — Sími 16-2-27
Bfllinn er smurður fljótt og vel.
Seljum allar teguadir af smurolíu
BEZTI
SKERFURINN
TIL HEIMILISRÚKASAFNSINS
Hafið þérkynnt yQurhjörin?
RIMENNA BðKAFÉlAGIfl
10 18. des. 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
i