Vísir - 13.01.1960, Blaðsíða 4

VÍSIR
Miðvikudaginn 13. janúar 1960
íslenzkum virkfræöingum
fer fjölgandi—erlendis.
Par eru öS§ star fsskilyrði
beftri eu laár.
Eins og kom fram í viðtali — í hverju liggur þá mats-
verklegra framfara. En hér hafa munur á launum verkfiæðing-
við stjórn Læknafélags Reykja
víkur í tilefni af afmæli félags-
ins í haust, hafa ískyggilega
margir íslenzkir læknar setzt
að til starfa erlendis.
Liggja að því ýmsar ástæður
og ekki sízt sú, að þeim bjóðast
þar betri kjör og aðstæður til
starfa en hér heima. Það barst
og í tal við sama tækifæri, að
sama væri raunin um fleiri ís-
lendinga með langa sérmenntun
að baki, svo sem verkfræðinga.
Því átti fréttamaður Vísis tal
við framkvæmdastjóra Verk-
fræðingafélags íslands, Hinrik
Guðmundsson, og spurðist fyrir
um, hvað hið sanna væri í þessu.
—- Það er rétt, að talsverður
hluti félagsmanna í Verkfræð-
ingafélagi íslands eða 21, er nú
búsgttur og starfandi erlendis
og má búast við brottflutningi
um 15 verkfræðinga í náinni
framtíð. uk þess koma sumir
verkfræðingar ekki heim að
námi loknu, heldur ílendast er-
lendis, þar gem verkfræðingum
eru yfirleitt boðin miklu betri
launakjör og starfsskilyrði en
hér tíðkast. Ekki er vitað með
vissu hversu stór hópur sá er,
en líkur benda til, að það séu
10 menn á ári eða fleiri. Eftir-
spurn eftir verkfræðingum er
mjög mikil í ýmsum löndum, t.
d. er talið, að Vestur-Þýzkaland
vanti yfir 40 þús. verkfræðinga.
t— Hvernig er þá samanburð-
ur á launakjörum verkfræðinga
hér .og t. d. í nágrannalöndun-
um?
— Launakjör íslenzkra verk-
fræðinga hafa undanfarna ára-
tugi verið lakari en til þekkist
meðal menningarþjóða, eða nán-
ast röskur helmingur af því,
sem tíðkast í nágrannalöndun-
um, þegar greiðsla fyrir um-
samda yfirvinnu er meðtalin.
Og afleiðingin er sú, að íslenzk-
ir verkfræðingar eru farnir að
segja upp störfum sínum og
flytjast utan í vaxandi mæli. í
haust hætti einn störfum hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur og
flutti alfarinn til Ameríku,
annar er nýlega hættur hjá
Landssíma íslands og mun ráð-
inn til erlends fyrirtækis og
fleiri mætti telja. Ungur ís-
lenzkur verkfræðingur var ný-
lega á ferð í Svíþjóð. Hann fékk
þar óumbeðið tilboð um starf.
Launakjörin voru
um til handa hér og annars-
staðar?
— Flestum menningarþjóð'-
um er orðið ljóst, að hin nátt-
úruvísindalega og tæknilega
þekking er undirstaða allra
verkfræðingar ekki átt miklum
skilningi að mæta. Eftir upp-
sögn starfs hjá ríki og Reykja-
víkurbæ 1954 voru fulltrúar
ekki til viðræðu fyrr en á sein-
asta degi uppsagnarfrestsins og
voru þá engin boð að gagni af
ríkisins hálfu, enda tókust
samningar ekki fyrr en eftir
hálft ár. Til samanburðar má
geta þess, að' dánska ríkisvaldið
samdi í bróðerni um allt að
21% launahækkun, og þuriti
þar hvorki uppsagnir né vinnu-
stöðvun.
— Hvaða launakröfur hafa
verkfræðingar sett fram?
— Stéttarfélag verkfræðinga
hefir nýlega sett fram kröfur.
Þar er lagt til, að byrjunarlaun
verði 9000 krónur á mánuði og
að þau hækki á 18 árum upp í
kr. 14.500 á mánuði. Þetta hlýt-
ur að teljast hóflegt, með tilliti
til þess, að kvæntur maður með
2 börn á framfæri og engar
eignir greiðir t. d. um 25% af
9 þúsund króna mánaðalaunum
í tekjuskatt og útsvar, en um
40% af kr. 14.500 mánaðar-
launum.
Þessar launakröfur eru í svip
uðu hlutfalli gagnvart launa-
kjörum almennings hér og laun
almennra verkfræðinga í ríkis-
þjónustu í Danmöi’ku og Nor-
egi eru gagnvart sömu stéttum
þar, en hins vegar allmiklu
lægri en í Svíþjóð.
Pinay og Debré deila.
Agregningur þeirra getur
valdið stjórnarkreppu.
Það var sagt frá því í fregn-
um í gærmorgun, að þegar De
Gaulle nú kæmi aftur til París-
ar, að lokinni jóla- og nýársdvöl
á sveitarsetri sínu, verði eitt
fyrsta viðfangsefni hans deila
stjórnarinnar. Ágreiningurinn
sem upp er kominn í
er milli Antoine Pinay fjár-
málaráðherra og Michel Debré
forsætisráðherra.
Það liggur jafnvcl við
borð, að Pinay biðjist lausn-
ar, °S yrði það alvarlegasta
kreppan, sem stjórn De
Gaulle liorfist í augu við.
í lok s.l. viku komu þeir
saman á fund Debré og Pinay,
og að þeim fundi loknum neit-
aði Pinay að láta í té nokkrar
upplýsingar, en áður hafði
hann gefið í skyn, að hann
kynni að biðjast lausnar. Hann
kvað þá svo að orði:
„Ef eg neyðist til þess að
hverfa frá stefnu minni og á-
formum, verður sú ákvörðun
mín óhagganleg, að taka ekki
þátt í stjórnmálastarfsemi fram-
vegis.“
Hafa ber í huga, að það er
einn af áhrifamestu stjórnmála-
mönnum Frakklands, sem svo
mælti.
Ekki sízt er honum efna-
hagsleg skipulagning, sem
Debré hefur til athugunar,
þyrnir í augum.
Breytingarnar
sem Debré, studdur af all-
mörgum ráðherrum, hefur í
huga, eru þess eðlis, að stjórn-
in fengi meiri yfirráð og hlut-
deild í ýmsum fjárhags og iðn-
aðarlegum fyrirtækjum, en
þetta er algerlega andstætt
þeirri stefnu, sem Pinay hefur
trúlega fylgt alla tíð, stefnu
hins frjálsa framtaks. Hann
kveðst vera algerlega mótfall-
inn því, að fulltrúar verka-
manna fengju sæti í stjórnum
einkafyrirtækja, sem hafa yfir
50 manns í þjónustu sinni.
Framh. á 9. síðu.
Fiqmlur lialdínn á vegnm Sþ.
Alþjóða vísindamenn ræða
auð hafdjúpanna.
Nýlega afstaðin fyrsta al-
þjóða haffræðiráðstefnan, sem
háð hefir verið', var haldin í
höfuðstöðvum Sameinuðu þjóð-
anna í New York, og sóttu hana
1100 vísindamenn frá 45 þjóð-
löndum. Meðal margra frólegra
verkefna hennar var að kanna,
á hvern hátt auðveldlegast
mætti takast að gera hinar
miklu auðlindir hafdjúpanna
sem arðvænlegastar fyrir bætta
afkomu og efnahag þjóðanna. í
erindi, sem dr. Columbus O’D.
Iselin, frá Harvard-háskólanum
og áður forstöðumaður Woods
Hole hafrannsóknastofnunar-
innar í Massachusetts, flutti,
lýsti hann því, hvernig hagnýta
mætti hinar lítt þekktu, en ó-
hemjumiklu matvælabirgðir
hafdjúpanna 1 þágu sífjölgandi
íbúa hnattarins. í stað núver-
andi ,,rányrkju“ fiskveiðiþjóða
myndi koma „ræktun“, sem
með öruggum varnartækjum
myndi viðhalda fiskstofninum
og auka hann. Þá lýsti dr. Iselin
fyrir ráðstefnunni, hvernig
takast mætti að útrýma skað-
legum tegundum úr þaragróðri
hafsins og dýralífi, en auka
jafnframt nytjagróður, fjöl-
breytni nytjafiska og annarra
verðmætra sjávardýra, hvernig
hafa mætti umsjón með vexti
og fjölgun dýrmætra fiskteg-
unda, auka þær og bæta með
viðeigandi frjóvgun og ræktun
í uppeldisstöðvum þeirra o. s.
frv.
A ráðstefnunnl var einnig
sýnt fram á gildi þess að gera
kort af farvegum svifsins um
höfin, þessai’a örsmáu jurta og
sævardýra, sem svífa um í sjón-
um og eru undirstöðufæða allra
hinna stærri fisktegunda. Með
slíkum kortum væri hægt að
staðsetja beztu fiskimiðin. Eitt-
slíkt kort hefir Skozka hafrann-
sóknastofnunin þegar látið
látið gera yfir Norðursjóinn, og,
eftir því hefir flutningur á
nytjafiski átt sér stað til betri
uppeldistöðva en áður. Ráð—
stefnan lagði eindregið með því,.
að gert yrði heimskort yfir
svifgöngur í sjónum, til að auð--
velda það verk að auka fisk-
magnið, en í hafinu eru stór
svæði, sem telja má með réttu.
reglulegar eyðimerkur, að því
er snertir lífsskilyrði nytsamra.
lagardýra.
(Fréttabréf um efnahagsmál
skv. The Unesco Courier, des-
ember 1959).
Siivæðingin og

##
Hr. ritstjóri!
Viðvíkjandi grein í „Þjóð-
viljanum“ 17. des. sl. um Sið-
væðingarhreyfinguna og ávarp
það, er hún sendi öllum heim-
ilum á íslandi, vill undirritað-
ur, sem staddur War í Reykja-
vík rétt fyrir jólin, gjarnan
segja þetta:
Það er ósatt, sem blaðið segir,
Ji
Mótfallinn
stefnu Debré.
Pinay kvaðst vera mótfallinn
ýmsum efnahagslegum , áform-
um 2500 um Debré. Hann er og óánægð-
sænskar krónur á mánuði, sem j ur með stjórnina að ýmsu öðru
svara eigi minna en 17000 ísi. | leyti. — Pinay hefur stutt De
kr. Það eru venjuleg launakjör Gaulle, en til árekstrá hefur þó
í Svíþjóð fyrir verkfræðinga oft komið þeirra milli, og
með um 8 ára starfsreynslu.
Jafngamall verkfræðingur á ís-
landi fær kr. 7,255:38 í fasta-
kaup á mánuði og að jafnaði kr.
1,234.51 fyrir umsamda yfir-
vinnu á mánuði. Þessi ungi |
verkfræðingur tók tilboðinu og
flytur til Svíþjóðar í næsta
mánuði.
—- Hve langt er verkfræði-
námið? j ;
— Það tekuri6-j-7 ár /hð loknu
gtúdentsprófi. \ ; /
óánægju sína hefur hann lát-
ið í ljós með því að vera oft
fjarverandi frá umræðum
um mikilv’æg mál á þingi og
oft eklii sótt stjórnarfundi.
Hann liefir margsinnis hótað
að bifjast lausnar á undan-
gengnum mánuðum vegna
efnahagslegra áforma, sem
hann telur þess eðlis, að með
framkvæmd þeirra væri ver-
ið „að stytta sér leið til
sosialisma.“
Richard Jensen, þjónn í Árósum, hefur safnað um 100,000 mið-
um af eldspýtustokkum, og á tvö eintök af um það bil helm-
ingnum. Vrerðmætasti miðinn er af norskum eldspýtustokki frá
1893, enda um 2000 d. kr. virði. Verðmætið stafar af 'því, að
eldspýturnar voru seldar á tvöföldu verði til að afla fjár handa
Grænlandsleiðangri Friðþjófs Nansens, og ritaði hann naf
sitt á hvern miða.
að ávarpið sé kostað af ame-
rísku fé. Það var eg, sem kost-
aði það, og það var prentað
í Kaupmannahöfn á met-
tíma, svo að það gæti komið
út á íslandi samtímis og í hin-
um norrænu löndunum. Og, ef
satt skal segja, þá er eg
kaupsýslumaður og aflaði pen-
inganna með því að selja ein-
býlishús mitt en flytja inn í
leiguíbúð í staðinn. Eg ver tíma
mínum og fé í þágu hugsjóna
Siðvæðingarinnar vegna þess,
að eg er sannfærður um, að þær
séu það sem heimurinn í austri.
og vestri þarfnast til að snúa
fólki frá efnishyggju og öllu
j illu. Og auðvitað læt eg mér
mest annt um sigur þessarra.
hugsjóna á Norðurlöndum, en
þær eiga engu að síður að sam-
eina allar manneskjur í öllum
löndum til baráttu fyrir bættum
siðum.
Eg átti lengri dvöl á íslandi
fyrir nokkrum árum, og síðan
gleymi eg aldrei því landi og
mér rennur til rifja það, sem
land mitt hefir gert íslenzku
þjóðinni rangt til. Okkur fjölg-
ar sífellt hér í Danmörk, sem
óskum þess heitt að bæta fyrir
það og vinna að því að ísland
heimti handritin heim.
Poul Sangill-Nielsen,
Strandvejen 32, D.
Köbenhavn Ö.
Þing Kýpurs kemur saman
19. febrúar. Athöfnin hefst
með því, að samveldisfáni
brezka lýðveldisins verður
dreginn niður og fáni Kýpur-
Iýðvcldisins dreginn -að
hún í hans stað.