Vísir - 22.01.1960, Blaðsíða 9

í'östudaginn 22. janúar 1960
VÍSIR
Svo skal böl bæta...
Félagsskapur sá er neínist Mér er tjáð af þeim mönnum,, verði það til skamms tíma að-
Sameinuðu þjóðirnar vartilþess er á útvarp hlýða, að í desem- eins. Ég á við það, að senndega
stofnaður og honum er til þess
við haldið að ryðja braut til-
teknum hugsjónum, og þá fyrst
og fremst þeirri, að efla ein-
ingu meðal þjóða heimsins,
keppa að því fagra takmarki
sem englarnir boðuðu endur
fyrir löngu: friði á jörðu. En
til þess að efla einingu meðal
fjarskyldra þjóða og á mishá-
um menningarstigum er það
höfuðskilyrði að greiða fyrir
gagnkvæmum kynnum og
menningarlegum samskiptum.
Og menning hverrar þjóðar
ber í vetur hafi einhverjir for- reynist okkur þá innan fárra
leggjaranna hafið upp rödd sína ára sá kosturinn vænztur að
og kært yfir þeim órétti, að af afnema hann sem fyrst — og
efni til bókagerðar yrðu þeir þá með lítilli virðingu. En ég
a5 gjalda toll, en erlendar bæk- hefi litla trú á að Alþingi taki
ur kæmu inn í landið án nokk- upp þessa pólitík að svo komnu.
urs slíks afgjalds. Og skömmu i En svo er það þessi röksemd
fyrir jólin las ég í einu biað-' forleggjaranna um misréttið og
anna ritgerðarkorn sama efnis ósanngjarna samkeppni. Hún
eftir forleggjara einn hér í er fyrir víst að mestu leyti
Reykjavík og raunar iðnrek- j markleysa. Eg ætla að sala ís-
anda í fleiri greinum. Mér vii'ð-; ienzkra bóka aukist bara alls
ist því greinilegt að á þessum ekkert þó að hækkað sé verðið
vettvangi eigi nú að hefja sókn á erlendum bókum. Erlendar og
að því takmai'ki, að á ný skuli innlendar bækur eru ekki
geymist um fram allt og endur- lagður innflutningstollur á er- keppinautar, a. m. k. ekki nema
speglast í bókmenntum hennar. lendar bækur. I þá að alveg liverfandi litlu leyti.
Hverri þeirri þjóð, sem nokkurn Ég verð að telja þetta óvitur- Þetta ætti raunar hver maður
Var ekki einn þeirra, sem nú
vill tolla danskar og norskar
Biblíur, á meðal þeirra, sem
tóku að sér hlutverkið? Hvað
hefir þéssi nefnd afrekað nú
ár eftir ár? Fleiri en ég mundu
gjai'na vilja heyra svar við
þeirri spurningu. Því að á inn-
lendum sorpritum er enn eng-
in þurrð.
Ætli við ættum ekki að hækka
svolítið tollinn á sígarettum áð-
ur en við ráðumst á bækur?
Ekki væru þar með bannaðar
reykingar, því tóbakspípur sé
ég hér í bókagluggum.
Sn. J.
Lög um skoðuif
flugfarangurs.
Bandarískur þingmaðtóffg
John O’Hara, vill lögleiða skodh
un farangnrs flugfarþega. j
Hefur hann lagt fram fruní*
varp á þingi í því skyni. Ho
gert ráð fyrir, að flugfélögiBj
láti framkvæma skoðun. j
greinargerð segir O’Hara, aí!
90 manns hafi látið líifð svo a<5
vitað sé, af völdum sprengingai
í farþegaflugvélum, — spreng*
inga, sem orsökuðust ai
sprengjum í farangri fai'þega. j
Sælir eru einfaldir.
Það gisti drukkinn Kani af
metnað hefir, er það eðlileea legt i'áð, fjarska óviturlegt, og að Seta sagt sér sjálfur, ef hann Keflavíkui'flugvelli Litla-Hraun
talsvert kappsmál að kynna því tek ég nú til máls um það. nennir að hugleiða málið. Um á nýársnótt, og Vísi varð á að
menningu sína utan sinna eiem Hvað sem menn annars kunna afnam tolla á efni til bókagei'ð- . birta um þetta dálítið bi'engl-
landamæra, og henni er það að segja eða ætla urn hæfileika ar> ætla eS að ræða, en síð- aða fi'étt í ársbyi-jun, en Timinn
viðkvæmt mál að viðleitni minn til að ræða það, vona ég astur manna skal ég leggja á át hina misheppnuðu frétt upp
hennar í því efni sé ekki hindr- þó að allir vilji viðui'kenna að m°ti því afnámi — ef það telst daginn eftir og gei’ði úr mikla
uð. Við íslendingar munum sæmilega óhlutdrægur ætti ég mögulegt. Ég heyri úr öllum j „sensasjón" á áberandi stað í
hafa flestum þjóðum minni að geta verið. Ég er sjálfur ácrum hrópað um afnám tolla, blaðinu.
þjóðarmetnað (en honum má fyrir löngu hættur bókakaup- Þvt a® Pétur vill afnema toll á
ekki í'ugla saman við þjóðar- um, enda mun svo um þorra £>essu °g Páll á hinu, unz allt er
rembing, sem er allt annar manna á mínu aldursreki, og ég
handleggur), og líklega er það hefi í mörg ár hvorki verið for-
af þeirri ástæðu að okkur hefir leggjari né bóksali. En sú var
stundum veizt dálítið tx-egt að tíð að éS var hvorttveggja, þó
skilja sjónai'mið annari'a þjóða að í hvorugri greininni færi
á þessu sviði, og af sömu á- mikið fyi'ir mér, og ég fékk
stæðu höfum við allt til þessa nokkurn veginn smjörþefinn af
nálega ekkert gert til þess að því, hvei-nig bókatolli okkar
kynna tungu okkar og bók- var á sínum tima tekið ei'lendis.
íxxenntir erlendis. Það kann að Mér er víst alveg óhætt að stað-
ox’ðið tollfi-jálst. Þá mundi loks
upp renna þúsundáraríkið.
Almenningxu' býsnast yfir
háu verði á íslenzkum bókum.
En á hvei'ju er nú ekki hátt
vei'ð í þvísa landi? Mér virðist
verð á bókum jafnvel hafa
hækkað minna en á svo ákaf-
lega mörgu öðru.
Ekki neita ég því, að inn í
landið kemur bóka- og blaða-
Þar sem
fréttaritara
vera að nú grilli loks í einhver hæfa afdráttarlaust að þá hafði
straumhvarfamerki í þessu efni ég stórum víðtækari sambönd í'usl, sem ég kysi helzt að unnt
hjá Menningar$jóði (eða, bet- erlendis en nokkur annar bók- væri að hífa upp í svo hátt vei’ð
ur orðað, hjá stjórn hans), og sali Kérlendur, og mér þykir lík- að ókaupandi yrði; en ég segi
sé þetta annað en missýning þá
er af því góðs að vænta.
legt að bréfaskipti mín við út- líka nákvæmlega það sama um
lönd hafi í þá tið verið ekki rusl íslenzkra bóka og blaða,
Af því sem hér var sagt í önd-
verðu er sú staðreynd runnin að
Sameinuðu þjóðunum, eða
menningarstofnun þeirra, hefir
verið það hið mesta kappsmál
að hvarvetna yrði innflutning-
ur bóka tollfrjáls. Hefir í því
efni mikið áunnizí, enda þótt
enn sé ekki takmarkinu náð.
Nú er það svo, að við teljumst
til Sameinuðu þjóðanna, og
nxunum við þó að svo komnu
fremur hafa verið þiggjendur
en veitendur í þeim félagsskap.
Þegar við á sinum tíma tókum
upp það óheillaráð að tolla inn-
fluttar bækur (við sem eðlilega
erum nálega hverri þjóð háðari
slíkum innflutningi til þess að
geta fylgzt með í framvindu al-
þjóðlegrar menningar) vakti
það tiltæki að vonum nokkx-a
athygli víðsvegar úti um heim,
meiri athygli en flest annað,
sem við höfðum til þess tíma tek
ið okkur fyrir hendur. Og það
vakti fleira en bara athyglina:
það vakti undrun og jafnvel
andúð. Um það efni mundi ut-
anríkisþjónusta okkar geta sagt
sitt af hvei'ju. En sú seigla var
í okkur að við þraukuðum
xiokkuð lengi með þetta toll-
merki á enninu, án þess að hafa
af því nokkra sæmd, þó að vel
megi vera að tekjuauki ríkis-
sjóðs hafi vegið sæmilega upp
á nxóti sæmdarskortinum. Ég
veit ekki hvernig þessi tvö lóð
fara á metaskálunum. Loks kom •
þó sá dagur að tollúrinn var
niður felldur í mikilli skynd-
ingu, hvað sem til kom. En á-
minni en allra anxxai'ra bóksala
íslenzkra samantalinna. Hitt má
vera að öll þessi reynsla mín
megi nú skoðast einskisvirði.
sem aðeins er til tjóns og van-
sæmdar. En það vei’ð ég að eft-
irláta öðrum að finna ráðin til
þessa, því ekki finn ég þau. —
En sé nokkuð að marka hana, Hvei’nig er það, var ekki eitt
þykir mér ekki ólíklegt að verði
á ný tekinn upp bókatollur, þá
sinn skipuð nefnd til þess að
uppræta hér útgáfu sorprita?
fréttin var eignuð
Vísis á Selfossi
komst eg ekki hjá því að gera
rangfæi'slunum rækilega skil
og birtist sú greinargerð í blað-
inu 9. janúar og rakti eg þá at-
burðinn og mótmælti slíkum
vinnubrögðum þeirra fyrir
sunnan. Eg geri ekki ráð fyrir
að öllu í'ækilegi'i leiðrétting
hafi sést í ísl. dagblaði um langt
skeið og eg skal fúslega játa,
að það er ánægjulegra að vinna
fyrir þetta ágæta blað eftir að
svo drengilega var brugðist við
leiðréttingunni.
Greinarkorn mitt vakti at-
hygli austan fjalls og þótti mér
vænt um það af ástæðum sem
hér er þai'flaust að rekja.
Og nú hefst þáttur skósmiðs
ins á Selfossi, sem er talinn
Þessi vél er til sýnis á uppfinningarvörusýningu í Nurnberg
um þessar mundir. Hún á að geta lagað 500 bolla af kaffi á
stæðuna hlýtur ríkisstjóinin að klukkustund. Rafeindaáhald inni í vélinni fylgist með gæðum
kaffisins og fjölda kaffibollanna.
vita.
bezti karl, vitmaður rétt í með-
allagi en hreint og beint „van-
fær“ hvað ritmennsku snertir,
en hann er fréttai'itai'i Alþýðu-
blaðsins á staðnum og, til allrar
bölvunar fyi'ir blaðið og hann,
atoi'kumaður í því aukastarfi.
Að vísu á hann til að vei'a dá-
lítið frumlegur. Til dæmis má í
því sambandi nefna að það mun
einsdæmi í fréttaþjónustu að
; gert sé gys að slysförum manna.
Forheimskanin ríður þar ekki
við einteyming.
Hinn 15. janúar, eða tæpi'i
jviku eftir að leiðrétting mín
birtist kemur svo „leiðrétting“
Alþýðublaðsfréttaritarans við
: hinni upphaflegu vandræðafi’étt
eins og um enga ýtarlega leið-
réttingu hafi verið að i'æða og'
af illkvittni, senx Guðmundi
skósmið hefði að óreyndu ekki
verið trúandi til, en ritsnilldin
leyndi sér aftur á móti ekki.
Það var Guðmuridarstíllinn ó-
mengaður.. Nú hellir hann úr
skálum sinnar uppdubbuðu
reiði, yfir fréttaritara Vísis á
Selfossi, yfir blaðið, yfir Pétur
og Pál. Og svo vel notar nú
þessi mislukkaði ritsnillingur
dálka blaðsins að það má jafn-
vel lesa á milli línanna óhi'óður
um hina uppdiktuðu andstæð-
inga, sem saklaus blaðalesandi
hlýtur að álykta að hafi fyrir
hi'einustu mistök látið hjá líða
að hnýta stórlega í Guðmund
skósmið og fréttaritara á Sel-
fossi.
Hin ýtai'lega leiðrétting birt*
ist í Vísi 9. janúar en vegna ná«
býlis við lögregluna á staðnunH
hafði Guðmundur hvað beztap,
ástæður til þess a& vita sann*
leikann 1 þessu ómei’kilega
fréttamáli, áður en leiðréttinginj
birtist í Vísi, en hin upphaflega
vandræðafrétt birtist aðeins I
nokkrum hluta upplags blaðg*
ins.
Grein Guðmundar, sem I>ep
yfirskriftina „Strokufangi eða
hvað“, mun líklega skrifuð áðuxf
en leiðrétting kemur í Vísi og
Guðmundi og Alþýðublaðintl
finnst hún slikt snilldarverk að
þeir hafa ekki ráð á því a?S
kasta henni í bréfakörfuna og
birta viku eftir leiðréttingu,
Það er ekki á meðfæri Guó*
mundar Jónssonar skósnxiðs og
fréttai’itara á Selfossi að þekkja
sín eigin takmöi'k og Alþýðu*
blaðið er þá ekki bætandi I
þessum efnum.
Sjálfsheimskunni verðu®
hver sárreiðastur og ef að lík*
um lætur mun Guðmunduí
treina sér þetta fréttaefni enn
um stund. Mun eg láta honuríl
það eftir og vona að hann uni
glaður við sitt.
Sendi eg svo að lokum kun.i-
ingja mínum Guðmundi Jóns-
syni alúðar kveðjur og eg skal
ekki neita því að mér þykir E
aðra röndina leitt að hafa neyðst
til að taka hann svo rækilega
til bæna, en hjá því varð ekki
komist.
Stefán Þorsteinsson.
Sovétleiðtogar í
Bandaríkjaför.
Forsætisráðherrar fimm sor-
ét-Iýðvelda og hátt settir leiö-
togar úr 10 öðrum lýðveldum í
Sovétríkjasambandinu em
væntanlegir til Bandarikjanna
29. janúar.
Ambassador Sovétríkjanna i
Washington, Mikhail A. Menshi
kov hefur nýbirt tilkynning'
urn þetta. Leiðtogar þessir ferg-
ast um Bandaríkin í 3 vikur
Þess er minnst, að í fyrra fór:.
15 ríkisstjórar í Bandaríkjui'-
um í heimsókn til Sovétrík -
anna. Höfuðleiðtogi í heimsókr.
Rússanna verður Demitri Poly-
anski forsætisráðherra Hvita-
Rússlands. Komið vei'ður í öil
þau 15 ríki, sem heimsækjend-
urnir frá Bandaríkjunum eru.
ríkisstjórar í.