Vísir - 24.08.1961, Qupperneq 7

Fimmtudagur %4. ágúst 1961
VÍSIR
Þýzkir ferðamenn
hafa streymt hingað í stór-
hópum undanfarin sumSr og
aldrei verið fjölmennari en nú
í sumar. Þetta ætti að vera
öllum mikið gleðiefni, en því
miður er gleðin víða gaili
blandin. Raunin hefur orðið
hin sama hér og í flestum öðr-
um Evrópulöndum að þetta
fólk er misjafnlega þokkað,
vægast sagt. Við viljum svo
sannarlega fá túrista hingað,
viljum gera vel við þá og láta
þeim líða vel. Við viljum ekki
amast við neinum að ástæðu-
lausu. En þetta fólk er á góð-
um vegi að koma sér út úr húsi,
hér og annars staðar, með fram
komu sinni. Það er ástæðu-
laust að vera að telja upp all-
ar þær ávirðingar, sem bornar
eru á það af gestgjöfum, vedt-
ingamönnum, bílstjórum og
ýmsum öðrum, er hafa orðið
fyrir barðinu á því, en eitt
virðist þó einna leiðast í fari
þessa fólks. Það borðar á vdð
tvo, og ef nokkrar leifar eru
eftir á borðinu reynir það að
taka þær með sem nesti. Ekki
er þó hægt að sjá á holdafari
þess að það svelti heima.
Humor virðist heldur ekki til
í fari þess, oft er eins og slái
þögn á staði er það birtist.
Mig langar til að taka
aðeins eitt dæmi af minni
eigin reynslu af þessu fólki. Ég
var með hóp af útlendingum
að kaffidrykkju á veitingastað
austanfjalls. Við höfðum lokið
vdð að matast, sumir horfnir
frá borðinu, en eftir stóðu
ríkulegar leifar af kökum og
brauði. Þá kom inn hópur af
Þjóðverjum og ég heyrði að
veitingamaðurinn bað farar-
stjóra þeirra mjög kurtedslega
um að biðja þá að bíða í nokkr-
=r mínútur, því vegna annrík-
's væri maturinn ekki alveg
til. Fararstjórinn kom þessum
skilaboðum áleiðds og flestir
hurfu út til myndatöku, þvi
veður var gott. En einir 4—5
komu að borðinu, þar sem við
sátum yfir seinni bollanum
og tóku til ósþilltra málanna
að gæða sér á leifunum með
kjamsi og kokhljóðum. f fyrstu
var ég alveg orðlaus yfir þessu
framferði, en bað það svo
nokkuð ákveðið að hverfa frá,
hvað það gerði, en þó ekki án
þess að hramsa með sér svo-
lítið nesti.
Ég ætla mér ekki þá dul,
að mínar umvandanir komi
miklu til leiðar við þetta fólk,
en það er raun að því að það
skuli ekki reynast eins miklir
aufúsugestir og vonir stóðu til.
En við alla þá, sem þurfa
að greiða götu þessa fólks,
selja því gistingu, mat eða
annað, vil ég segja þetta: Sýn-
ið þessu fólki fulla kurtedsi og
gefið því góða fyrirgreiðslu.
En i öllum bænum komið fram
við það af fullri einurð og festu
og látið það ekkd vaða uppi.
Það er eina framkoman, sem
Þjóðverjar skilja og virða.
Á Hótel KEA á Akureyri
hefur orðið mikil breyting
til batnaðar og mun fyrst og
fremst að þakka því að nú er
loksdns komið þar vínveitinga-
leyfi. Þau tvö kvöld, sem ég
sat þar um síðustu helgi á
kvölddansleik var margt um
manninn og glatt á hjalla. En
'nú brá svo við að þar sást
enginn miður sín af áfengi og
var þó vín á flestum borðum.
Brennivínsflöskurnar voru
horfnar undan borðunum og
einnig lýðurinn, sem áður setti
svip sinn á þessi samkvæmi.
Þegar dansleiknum var lokið
kl. 1 tæmdust húsakynnin á
skammri stund, nú voru eng-
ar róstur og stympingar í göng-
um og stigum eins og oft bar
við áður. Hótelstjóri og yfir-
þjónn sögðu breytinguna ótrú-
lega mikla, nú væri loksins
kominn sá svipur á hótelið,
sem á því ætti að vera. Það er
enginn bar í hótelinu ennþá
og ég er á þeirri skoðun að
máske sé betra fyrir KEA að
hafa hann ekki. Ég vil einnig
geta þess að ég fékk sérstak-
lega góðan mat þai-na nú og
yfirleitt þótti mér dvölin þar
hin ánægjulegasta.
Víðförli.
Kekkonen skálar
við Föstbræður.
ÞANN 8. september mun
karlakórinn Fóstbræður
fljúga rakleitt frá Reykja-
vík til Helsingfors. Er það
fyrsti áfanginn í hinni miklu
söngför kórsins um Finnland
en þó aðallega um Sovétrík-
in. Sú ferð mun taka alls
þrjár vikur og verður ferðazt
víða í kommúnistalýðveld-
inu. Nýlega bárust kórnum
þær fregnir að Kekkonen
Finnlandsforseti byði kórn-
um heim til kokteildrykkju
meðan kórinn dvelst í Hels-
ingfors. Mun það þó ekki al-
siða þar í landi að söngkór-
um á ferðalagi sé boðið rak-
Ieitt heim í forsetahöll, en
Kekkonen er eins og allir
vita hinn mesti íslandsvinur
og sótti Island heim í á-
nægjulegri ferð fyrir nokkr-
um árum.
í Helsingfors mun kórinn
halda eina tónleika og vænt-
anlega einnig syngja í
finnska ríkisútvarpið.
Námsstyrkur.
TÉKKNESK stjórnarvöld hafa
boðið fram styrk handa íslend-
ingi til náms í Tékkóslóvakíu
skólaárið 1961—1962, og nem-
ur styrkurdnn 600 tékkneskum
krónum á mánuði. Skólagjöld
þarf ekki að greiða.
Styrkurinn veitist til hvers
konar náms sem unnt er að
stunda við háskóla í Tékkósló-
vakíu. Til inngöngu í listahá-
skóla þarf að þreyta dnngöngu-
próf.
Umsóknir um styrkinn send-
ist menntamálaráðuneytinu fyr
ir 15. sept. n.k., og fylgi stað-
fest afrit prófskírteina, svo og
meðmæli. Umsóknareyðublöð
fást í menntamálaráðuneytinu,
Stjórnarráðshúsinu vdð Lækjar
torg, og hjá sendiráðum íslands
erlendis.
I gær leyfði
sg t mér i að
draga í efa, að
báðir gætu
haft rétt fyr-
ir sér, próf.
Þórhallur
Vilmundar-
son og Árni
Óla ritstj. um tilkomu fyrstu,
útlærðu Ijósmóðurinnar í
bænum, því ártöl þau, sem
þeir nefndu, voru ekki þau
sömu. Próf. Þórhallur hefir nú
bent mér á, að ljósmóðir sú,
sem hann nefndi, Margarethe
Catherine, * gift Ben. Magnús-
syni, hafi verið nefnd sem
fyrsta ljósmóðir landsins, en
ekki bæjarins, því hún hafi bú-
ið úti á Seltjarnarnesi, en til
landsins hafi hún komið 1761.
Það er því líka rétt hjá Árna,
að fyrsta lærða ljósmóðirin
hafi sezt að í Reykjavík 1803.
Bið ég viðkomandi velvirðing-
ar um leið og ég færi hverjum
aftur sína Ijósmóður.
í fréttaauka, sem Stefán
Jónsson tók upp á sýningar-
déild Ríkisútvarpsins á Reykja
víkursýningunni, spurði hann
m. a. útvarpsstjóra að því,
hvort afmælisútvarpsstöðin
gæti orðið vísir að útvörpun
annarrar dagskrár á degi
hverjum. Útvarpsstjóri tók
ekki fyrir það, en benti þó á
erfiðleika á að fá efni í tvær
dagskrár.
Finnbogi Bernódusson í Bol-
ungarvík flutti frásöguþátt af
heljarmennum og fjallaði þar
mest um Jón nokkurn Friðriks-
son, en af honum kunni hann
margar sögur. Þáttur þessi var
hljóðritaður í sumar véstur í
Bolungarvík og ætti útvarpið
að gera meira af því að láta
taka upp slíka þætti, því fjöldi
Fölsuð skjöl notuð
sem áróðursvopn.
í CENTO-löndunum fran og
Pakistan hefur verið tilkynnt,
að það séu fölsuð skjöl, sem
Rússar hafa sagt frá í útvarpi
og sýnt erlendum blaðamönn-
um, og sanna eiga áform Cento
um kjarnorkuárás á Sovétrík-
in. Hin varnarbandalögin, Nato
og SEATO eru sökuð um sams
konar áform.
Rússar halda því fram, að ef
til ófriðar kæmi sé áformið að
leggja í auðn með kjarnorku-
sprengjum breitt belti innan
landamæra írans og Pakistans,
sem sovézkum her yrði ekki
kleift að fara yfir. í Ankara
var sagt, að hér væri verið að
beita gömlu áróðursbragði. í
London var sagt, að ekkert
væri um slík skjöl vitað, en
hitt væri kunnugt að fölsuð
skjöl hefðu verið 1 umferð mán
uðum saman.
í fréttafyrirlestri í London í
morgun var vikið að veilunum
í staðhæfingum Rússa. M. a.
væri sagt, að bandamenn hyggð
ust leggja í auðn belti innan
sinna eigin landamæra. Ef slík
árás væri fyrirhuguð væri eðli
legra að álykta, að hún væri
gerð á belti innan landamæra
fjandmanna en innan eigin
landamæra. Væri óskiljanlegt,
ef Vesturveldin stæðu að baki
árásum sem legðu í auðn land
fólks, sem þau vilja og þurfa
að halda sem vinum.
Taldi fyrirlesarinn þó víst,
að ásökunum í garð Vestur-
veldanna yrði útvarpað dag-
lega til landamærahéraða ír-
ans og Pakistan.
Myndi hér vera stílað upp
á að kosningar eru í báðum
þessum löndum í haust,
en auk þess kunni að hafa
verið gripið til áróðursins
sem vopn í Berlínafmál-
inu.
!manna kann frá mörgu furðu-
legu að segja.
Afmælisútvarpið var helgað
Reykjavíkurskáldunum í gær-
kvöldi. Ég heyrði hluta af upp-
lestri Þorsteins Ö., en hann las
bæjarlýsingu eftir Gest Páls-
son. Sigurður A. Magnússon
flutti síðan inngangserindi um
ung Reykjavíkurskáld og gat
hann þess helzt, að Reykjavík
ætti furðulega lítinn þátt í
skáldskap ungu skáldanna, sem
flest væru þó búsett í bænum.
Næst fengum við að heyra lítið
sýnishorn af þeim skáldskap
sem bundinn var blessaðri
borginni. Anna Stína Þórarins-
dóttir og Erlingur Gíslason lásu
fyrst ljóð eftir nokkur atóm-
skáld. Voru þetta furðuleg Ijóð,
en sem betur fer flest stutt.
Almúgi manna mun lítið hafa
botnað í framleiðslu Jóns Ósk-
ars, Sigfúsar Daðasonar, Einars
Braga og Stefáns Harðar
Grímssonar, og ekki auðvelt að
sjá, hvernig hægt var að telja
þessi ljóð beint fjalla um bæinn
eða vera helguð honum. Kvæði
Matthíasar Jóhannesen voru
heldur auðskildari, þótt skugg-
ar hyrfu þar inn í hvíta sól, og
mávar elskuðust með gulu
nefi.
Það, sem gaf þessari kynningu
á ungu skáldunum gildi, var
smásaga Ástu Sigurðardóttur,
„Gatan í rigningu“, sem var
ágætlega lesin af Önnu Stínu.
Þetta er mjög sérstæð saga úr
Reykjavíkurlífinu, og munu
ekki margar hafa verið ritaðar
af sama sjónarhól.
Auk þessa heyrðum við svo
Pál Theódórsson, eðlisfræðing
flytja enn eitt af sínum ágætu
erindum um tækni og vísindi,
en hann talaði um geislavirk
efni. f lok þáttarins talaði hann
lítillega yfir hausamótum
stjórnarvaldanna vegna skiln-
ingsleysis þeirra á rannsóknar-
starfsemi, sem hann sagði
að þyrfti að fimmfalda fjár-
framlög til, ef vel ætti að vera.
Einnig minntist hann á lélegan
aðbúnað og tækjaskort hjá
þeim vísindamönnum, sem
hér ynnu. Voru þetta allt
orð í tíma töluð.
Tónlistin var margbreytileg,
en fegursta verkið fannst mér
eftir Samuel Barber, flutt af
Eastman Rochester hljómsveit-
inni. Líka voru leikín lög
eftir íslenzka höfunda, og gæti
ég vel trúað, að það mætti
syngja eitthvað af atómkvæð-
unum áðurnefndu við skissurn-
ar fimm eftir Fjölni Stefánsson.
Að lokum var svo útvarpað frá
harmóníkutónleikum utan úr
heimi, og þykir mér líklegt, að
það hafi glatt einhvern upp til
sveita.
Þórir S. Gröndal.