Tölvumál - 01.01.1988, Page 11

Vilhjálmur Sigurjónsson:
Tölvuorðasöfn
Ekki er langt síðan íslensk málnefnd gaf út
aðra útgáfu Tölvuorðasafnsins sem Orðanefnd
Skýrslutæknifélagsins tók saman. Þetta er
endurskoðuð útgáfa safnsins sem Bókmennta-
félagið gaf út 1983. Varla er þó hægt að segja
annað en þetta sé nýtt safn, slíkar eru breyt-
ingarnar á umfangi og frágangi, eldra safnið var
með um 700 flettiorðum, nýja útgáfan hefur um
2600.
Tölvuorðasafnið er íðorðasafn og er því bæði með þeim göllum og
kostum sem slíku safni fylgja.
íðorðasöfn eru um margt ólík venjulegum orðabókum1. Eins og orðið
sjálft ber með sér er orðaforðinn takmarkaður við eitthvert fag eða
sérgrein (íð- er skylt orðunum iðn og iðja, sbr. handíð). Þar að auki
er annað sjónarmið ráðandi við gerð íðorðasafna en við venjulega
orðabókargerð.
Þegar íðorðasafn er gert er fyrsta skrefið það að sviðið sem safnið á
að ná til er skilgreint. Höfundurinn (orðanefndin) kappkostar síðan
að ná fullri yfirsýn yfir öll þau hugtök sem sviðinu tilheyra,
skilgreina yfirhugtök og undirhugtök þeirra í heildarsamhengi. Að
því loknu er hverju hugtaki fengið nafn. (M.ö.o. fyrst er safnið
dregið í dilka og síðan markað.) Meginsjónarmið íðorðasafns er það
sem kalla má aðgreiningarsiónarmið. Engin hugtök mega skarast og
ekki má nota sama orðið yfir tvö eða fleiri hugtök. Hér er hið
faglega sjónarmið ráðandi, ef orð er nefnt á ekki að vera minnsti
vafi á því um hvað er verið að tala. Tölvuorðasafnið fylgir staðli um
slíka orðalista (ISO 2382), þar sem hvert orð á sér nákvæma
samsvörun í öðrum málum.
Venjulegar orðabækur hafa hins vegar það hlutverk að geyma þau
orð sem eru til (ritstjórar venjulegra orðabóka sitja ekki við að búa
orðin til, þeir safna) og segja hvernig þau eru notuð, hvað þau
merkja og stundum hvernig þau eru sköpuð.
JMeð orðunum veniuleg orðabók er hér átt við eins máls orðabók.
11