Vísir - 28.04.1962, Blaðsíða 4

4
V SIR
Laugardagurinn 28. apríl 1962
y
Málar öðru hverju
— fyrir sjálfan sig
Einar Markan söngvari hefir
opnað sína fyrstu málverkasýn-
ingu. Hún er í Myndasalnum að
Týsgötu 1, og þegar við skrupp-
um þar inn að skoða á dögun-
um, bar vel í veiði, að Einar
var sjálfur staddur þar, og við
tókum hann auðvitað tali á
augabragði.
— Er það fyrst á fullorðins-
árum, að ég ekki segi efri árum,
að þú tekur upp á þvf að mála?
— Hvað svo sem þvf líður
að ég mála myndir, þá er víst
um það, að mér hefir aldrei
dottið í hug að fara að halda á
þeim sýningu fyrir allan bæinn.
Hann Kristján hérna vinur
minn, sem hefir nýlega opnað
þennan sal, kom auga á nokkr-
ar nýlegar myndir hjá mér og
lét mig ekki í friði fyrr en ég
var búinn að afhenda honum
nóg á veggina til hanga þar
nokkra daga, ef einhver vildi,
lfta á þær. Hitt er svo sem satt,
að ég fór að mála fyrir löngu
af þeirri einföldu ástæðu, að ég
fann þörf fyrir það — fyrir
sjálfan mig. En ég hef aldrei
málað lengi í senn, alltaf hætt,
þegar ég fór að finna til þreytu.
Svo hafa liðið langir tímar milli
þess, sem ég snerti á pensli.
Hef ekki getað gengið að þessu
eins og hverju dagsverki. En
myndir mfnar hafa tekið breyt-
ingum eftir hin löngu hlé. Ann-
ars finnst mér eiginlega ó-
mögulegt að vera að tala um
mínar eigin myndir.
— Þú hefir svo sem ekki ver-
ið við eina fjölina felldur í list-
um, hefur þar að auki ort f ijóð-
um og lögum og gefið hvort-
tveggja út.
— Víst hef ég borið það við.
Ég var víst tíu ára, þegar ég
tók mig og samdi lag við vísu
eftir Egil, „Það mælti mín móð-
ir“. Seinna fann ég að ekki féll
nógu vel saman ijóð og lag og
þá samdi ég sjálfur texta við
lagið — á dönsku. Þó var það
víst ekki af neinni sérstakri
Danaást. Mörg lög hafa orðið til
síðan, meira að segja heil ópera,
en hún hefir aldrei komizt
lengra en á pappírinn. Nokkur
lög hef ég gefið út, og einhverj-
ar af þeim nótum eru víst enn
1 fáanlegar, en flest lögin eru enn
aðeins í handriti. Svo tók ég
upp á því fyrir meira en 20
árum að gefa út ljóðabók,
nefndi hana „Ég verð að
syngja“. Hún rauk út, seldist
upp á skömmum tíma, kostaði
10 krónur. Og eftir stuttan tfma
voru mér boðnar 500 krónur
fyrir eintak. Þetta var þá bara
orðinn svona fágætur gripur.
Aðra bók gaf ég út 1946, „Ljóð-
heimar“ heitir hún og fæst vfst
enn. Hún er víst ekki eins mikið
,,raritet“, enda kom hún út í
stærra upplagi.
— Allir vita um sönglistina
og ykkur systkini, og fleiri hafa
víst fengizt við músík af þínu
skyldfólki. En hafa einhverjir
frændur þínir orðið myndlistar-
menn?
Einar Markan.
— Það hafa nú fremur verið
frænkur mínar en frændur.
Systurdóttir mín Helga Weiss-
happel hefir þegar sýnt málverk
sfn opinberlega og fengið lof
bæði hér heima og erlendis.
Önnur frænka, sem varð ágætis
málari, en er nú löngu dáin, var
Sigríður Sæmundsen, sem til
eru myndir eftir hér og þar, m.
a. f Minjasafni Reykjavíkur.
Hún fór ung til Dánmerkur og
lifði þar lengst af sfðan, lærði
myndlist og reyndist mikil hæfi-
Ieikakona á þvf siði. Hún hélt
hús fyrir bróður sinn, sem var
búsettur lengi í Höfn, Sigurður
hét hann, auknefndur „séntil-
maður“, af því að hann var ætíð
svo ffnn f tauinu. Einu sinni
kom hann til íslands og hélt
til heima, ég var þá smástrákur
og hafði feikilega gaman af að
horfa á karlinn, þegar hann sat
fyrir framan spegilinn og var
að fína sig til, hlaða á sig djásn-
um. Hann vildi vera glæsi-
menni og átti til að hafa fata-
skipti oft á dag eins og brezkur
lord. Hann afgreiddi í búð og
það var frægt, að hann setti
upp hvfta hanska, þegar hann
afgreiddi grænsápu eða slíkt.
Margir litu upp til hans Og
héldu, að allir Jjekktu hann líka
f útlandinu. Bóndi einn héðan,
sem lenti í Kaupmannahöfn,
spurði fyrsta mann sem hann
hitti eftir að hann steig á land:
„Hvar býr Sigurður Sæmund-
sen?“ og varð hissa, að Hafnar-
búinn kannaðist ekki strax við
hann.
— Hvaða málara þótti þér
mest til koma á árum þínum
erlendis?
— Það voru margir ágætir
málarar sem voru í fullu fjöri,
og nokkrir afburða snillingar.
Er þar fyrstan .að^m^na
Christian Krohg, sem bar hofuð
og herðar yfir sína landa og I
listakollega. Hann var fyrsti «
málari, sem ég varð hrifinn af. |
Allir litu upp til hans, og |
kepptust um að sýna honum S
virðingu lifandi og látnum. |
Stúdentar í Osio fóru blysför I
þegar hann var borinn til graf- tó
ar. Annar mesti málari Noregs |í
var líklega Henrik Sörensen, I
hann var alveg stórkostlegur. |
Þá má ekki gleyma myndhöggv-
aranum Sinding. Þar er mynd
eftir hann við innganginn f
Glyptotekið í Kaupmannahöfn.
Hana ættu allir að sjá, enginn
gleymir henni. Annars er það
eftirtektarvert, hve listhæfi-
leikar skáldskapur og mennta-
afrek ganga mikið f ættir í
Noregi, og nægir að nefna ætt-
irnar Björnson, Ibsen og Grieg,
en þær eru flpiri. T. d. Krohg.
Per Krohg er' einn af fremstu
málurum Noregs, þó að ekki
slagi hann víst upp í föður sinn
Christian Krohg, en samt er
hann prófessor við listaháskól-
ann og hefir skreytt veggi í
byggingu Sameinuðu þjóðanna í
New York, hálærður maður í
listum.
— En þú gekkst sem sagt
ekki í listaháskólann f Oslo?
— Nei. Ég fór utan til að læra
að syngja fyrst og fremst, þó
að maður gengi svo svo ekki úr
vegi fyrir öðrum listum. Ég held
nefnilega, að listirnar séu allar
náskyldar og grfpi að meira eða
minna leyti hver inn í aðra, þó
að ýmsir vilji ekki vera þeirrar
skoðunar. En það er svo margt
sinnið sem skinnið, og þarf eng-
inn að búast við þvf, að allir
skilji eða skynji listaverk á
sama hátt. Annars er það að
skilja list annað en að skapa,
og bezt gæti ég trúað því, að
listamenn skilji verk sín oft
miklu ver en áhorfandinn, sem
skoðar þau af allri sinni ein-
lægni.
Sjálfstæðismenn ráða
Bolungarvík áfram
Frá fréttaritara Vísis,
Bolungarvík í gær.
Fram hefur komið aðeins einn
framboðslisti til sveitarstjómar-
kosninga í Bolungarvík — sameig-
inlegur listi Sjálfstæðismanna og
vinstri manna.
Voru það vinstri menn, er buðu
Sjálfstæðismönnum kosningasam-
vinnu, þannig að Sjálfstæðismenn
fengu fjóra af sjö hreppsnefndar-
mönnum og eru það sömu hlutföll
og verið hafa síðastliðið kjörtíma-
bil. Þótti Sjálfstæðismönnum á-
stæðulaust að hafna þessu tilboði,
þar sem þeim var tryggður áfram-
haldandi meirihluti, enda hefur það
jafnan verið ríkjandi sjónarmið í
Bolungarvík að hefjast þegar handa
um að vinna saman í sátt og sam-
lyndi að velferðarmálum byggðar-
lagsins strax að kosningahríðinni
lokinni, hvað sem liðið hefur mis-
munandi skoðunum á þjóðmálum.
Hinir sjálfkjörnu hreppsnefndar-
menn eru: Jónatan Einarsson verzl-
unarstjóri, Guðmundur Kristjáns-
son bókari, Guðmundur Magnús-
son bóndi, Elías H. Guðmundsson
símstjóri, Þorkell E. Jónsson bif-
reiðarstjóri, Guðmundur B. Jóns-
son vélsmíðameistari og Karvel
Pálmason verkamaður, allt traustir
og góðir menn.
Sjálfstæðismenn hafa mörg und-
anfarin ár verið í meirihluta f
hreppsnefnd og s.l. kjörtímabil hef-
ur Jónatan Einarsson verið odd-
viti og unnið mikið og giftudrjúgt
starf í þágu hreppsfélagsins í góðri
samvinnu við sveitarstjórann Þórð
Hjaltason.
Er samvinnutilboð vinstri manna
þar sem þeir bjóða Sjálfstæðis-
mönnum meirihluta aðstöðu
gleggstur vottur þess trausts, sem
Bolvikingar, hvar í fiokki sem þeir
standa, bera til forustu Sjálfstæðis-
manna í hreppsmálum og alveg
sérstök traustyfirlýsing til handa
Jónatani Einarssyni oddvita.
Finnur.
Aðalfundur Sjálfstæð-
isféfags Rangæinga
Aðalfundur Sjálfstæðisfélags
Rangæinga var haldinn í Hellubíó
laugardaginn 21. þ.m. Á fundinum
mættu Ingólfur Jónsson, landbún-
aðarráðherra og Þorvaldur Garðar
Kristjánsson, framkvæmdastjóri
Sjálfstæðisflokksins.
Guðmundur Erlendsson, Núpi for
maður félagsins setti fundinn. Fund
arstjóri var kjörinn Lárus Gísla-
son, Miðhúsum og fundarritari Páll
Björgvinsson, Efra-Hvoli. Jón Þor-
gilsson, Hellu rædtíi um verkefni
fundarins, því næst flutti Þorvald-
ur Garðar Kristjánsson erindi um
skipulagsmál Sjálfstæðisflokksins.
Guðmundur Erlendsson, sem verið
hefur formaður félagsins rúm 30
ár baðst undan endurkosningu. í
stjórn voru kjörnir: Lárus Gísla-
son, Miðhúsum, formaður, Grímur
Thorarensen, Hellu, Jón Hjörleifs-
son, Skarðshlíð, Magnús Sigurðs-
son, Eyrarlandi, Páll Björgvinsson,
Efra-Hvoli, Sigurður Haukdal, Berg
þórshvoli og Sigurjón Sigurðsson,
Raftholti. Varastjórn: Eyjólfur Á-
gústsson, Hvammi og Magnús Ein-
arsson, Kotmúla. Endurskoðendur:
Diðrik Sigurðsson, Kanastöðum og
Magnús Sigurjónsson, Hvammi. Þá
fór fram kosning fulltrúa í Full-
trúaráð og Kjördæmisráð.
Hinn nýkjörni formaður þakkaði
fráfarandi formanni Guðmundi Er-
lendssyni gifturíkt starf í þágu
Sjálfstæðisfélags Rangæinga, bar
formaður síðan fram tillögu ný-
kjörinnar stjórnar, þar sem lagt
„Sigió''- sild-
in komín
Reykvíkingum býðst nú ný ís-
lenzk vara, sem er komin á
markaðinn í fyrsta sinn.
Þetta er „Siglo“síld, en það er
frámleiðsla hinnar nýju verk-
smiðju síldverksmiðja ríkisins,
er leggur niður síld. Er síld
þessi í fernskonar sósu, vínsósu,
dillsósu, ávaxtasósu og lauk-
sósu, og dósirnar eru af þrenns-
konar stærð.
O. Johnson & Kaaber annast
heildsölu á síldinni fyrir síldar-
verksmiðjurnar.
var til að Guðmundur Erlendsson
yrði heiðursfélagi Sjálfstæðisfélags
Rangæinga. Fundarmenn sam-
þykktu tillögu formanns með kröft-
ugu lófataki.
Ingólfur Jónsson, ráðherra ræddi
um stjórnmálaviðhorfið. Ráðherran
ræddi ýtarlega um málefni land-
búnaðarins. Siðan voru almennar
umræður, til máls tóku: Sigurjón
Sigurðsson, Sigurður Haukdal,
Þórður Loftsson og Guðmundur Er-
lendsson. Þökkuðu ræðumenn Ing-
ólfi Jónssyni, ráðherra ötula for-
ustu í framfaramálum landbúnaðar-
ins. Að loknum fundi í Sjálfstæðis-
félagi Rangæinga var fundur í Full
trúaráði • Sjálfstæðisfélaganna i
Rangárvallasýslu. Þar voru kjörn-
ir fulltrúar í Kjördæmaráð Sjálf-
stæðisflokksins í Suðurlandskjör-
dæmi.
Stjórn Fulltrúaráðsins skipa: Sig
urður Haukdal, Bergþórshvoli,
form. Guðm. Jónsson, Tumastöðum
Jón Þorgilsson, Hellu, Lárus Gísla-
son, Miðhúsum, Magnús Sigurláks-
son, Eyrarlandi.
POOVER
DVOTT AVÉLIN
sýður, skolar, þvær
og þurrkar.
UÓS OG HITI
laugavegi 79