Vísir - 19.05.1962, Blaðsíða 9

Laugardagur 19. maí 1962.
VÍSIR
9
Stærrí íbúBir en annarsstaðar
Á Laugavegi 18 rekur Arki-
tektafélag íslands fyrirtæki er
nefnist Byggingaþjónustan.
Hlutverk þessa fyrirtækis er að
veita alls kyns tæknilegar upp-
lýsingar þeim sem eru að
byggja. Fyrirtæki sem verzla
með byggingarvörur og heimil-
istæki geta leigt þar rúm til að
sýna vörur sínar og er þarna
hægt að sjá á einum stað helztu
byggingarvörur, sem eru á
markaðnum.
Fyrirtæki þetta var opnað
1959 og hefur Ólafur Jensson
veitt því forstöðu frá byrjun.
Um fimmtíu fyrirtæki sýna
þama vörur sínar. Auk þess
liggja þar frammi tímarit og
bækur um byggingarmál, sem
em mikið notuð. Biaðið átti ný-
lega viðtal við Ólaf um starf-
semina.
— Hvað kemur mikið af
fólki til ykkar á ári?
— Milli 20 og 30 þúsund.
— Hvað eru algengustu
spurningarnar?
— Einna mest er spurt um
einangrun og hitunarkerfi.
Þetta er þó talsvert árstíða-
bundið. Nú em margir að ljúka
íbúðum og því mikið spurt um
gólfflísar og annað efni í loka-
frágang.
Erfiðar spurningar.
— Fáið þið ekki stundum
spurningar sem erfitt er að
svara?
— Það er mikið um það.
Fólk spyr oft mjög barnalega,
en það er ekkert við það að 'at-
huga. Við erum hér til að fræða
það á því sem það ekki veit.
Það er líka mjög algengt að
fólk spyrji spurninga, sem eru
svo víðtækar að engin leið er
að svara þeim. Til dæmis fékk
ég nýlega bréf frá manni úti á
landi. Húsið hans hafði
skemmzt af eldi. Hann spurði
einfaldlega: „Hvernig á ég að
endurbyggja húsið?“
Þessu gat ég ekki svarað, þar
sem ekki fylgdi með hvers
kyns hús var um að ræða, né
hvernig aðrir staðhættir voru.
Það er efni í bók að svara
spurningu sem þessari. Það er
nokkuð algengt r.ð fólk spyrji
okkur hvað það kosti að byggja
hús, áður en það byrjar. Því
getum við að sjálfsögðu ekki
svarað, nema að sjá teikningar
og vita hvar húsið á að vera.
Jafnvel þá getum við ekki gert
fullnaðaráætlun, því að fólk
gerir oft svo miklar breytingar
meðan á byggingu stendur.
— Virðist þér fólk vera vand
látt með byggingarefni?
— Það hefur breytzt mjög
mikið á þeim stutta tíma sem
við höfum starfað hér. Fólk
spyr miklu meira og athugar
betur sinn gang, áður en það
kaupir, en það gerði fyrrum.
Yfirleitt kaupir fólk vandaðri
vörur en áður, jafnvei þó að
þær kunni að vera dýrari. Þetta
stafar meðal annars af auknu
frelsi í innflutningi. Vöruvalið
er nú miklu meira og vandaðra
en áður. Samt er það svo að
ýmsar vörur hafa lækkað, þó
að vörugæðin séu meiri. Þetta
stafar af hagkvæmari inn-
kaupum sem verða möguleg
við aukið frelsi
— Koma utanbæjarmenn
mikið til ykkar?
— Það rer vaxandi. Einn
kom til mín nýlega og sagði:
„Þetta segi ég að sé kjarabót
án verkfalla. Hér ^et ég komið
og séð á einum stað hvað fæst.
Síðan get ég farið beint á stað-
inn og keypt það sem mig
vantar. Þannig losna ég við
mikinn eltingaleik og snúninga.
ÞaJ er orðið langt síðan menn
sáu að þörf væri fyrir slíka
þjónustu. Að því er ég bezt
Ólafur Jensson
veit, var þessu fyrst hreyft í
Vísi fyrir 25 árum.
Helztu villur.
— Hvað eru helztu vitleysur
sem fólk gerir við byggingar?
— Tvímælalaust að hafa
ekki sérfræðinga sér til að-
stoðar, svo sem arkitekta og
verkfræðinga. Þetta hefur
fólki reynzt erfitt að skilja. Þó
er það margsannað að það sem
borga þarf sérfræðingi, borgar
sig margfaldlega. Til þessa má
rekja flestar vitleysurnar.
Eitt af því sem fólk spyr
mikið um er litaval. Það má
þekkja fólk úr sem hefur látið
arkitekta teikna húsin, því að
það spyr ekki um þetta. Arki-
tektarnir hafa lært þetta, en
fúskararnir ekki. Það er vafa-
samur sparnaður að vera með
vitlausa liti í húsum. Það er
margsannað mál að litir á heim-
ilum hafa mikið að segja fyrir
andlega vellíðan manna og þá
um leið líkamlega.
— Getur þú nefnt einhver
dæmi um mistök sem fólk ger-
ir?
— Eitt það algengasta er að
fólk notar ekki rétt efni saman.
Ef t ,d. gólfdúkur er límdur á
stein, með lími sem ekki þolir
raka, eru allar líkur á að hann
losni fljótlega upp. Þá er lím-
inu kennt um, þó að verið sé
að nota það í hluti, sem það
aldrei var ætlað til.
Stærstu vandmálin.
— Hvað er stærsta vanda-
málið í byggingaiðnaðinum hér?
— Höfuðgallinn er að okkur
vantar meiri rannsóknir á bygg
ingarefni og byggingaraðferð-
um. Atvinnudeild Háskólans
hefur að vísu framkvæmt slíkar
rannsóknir, en engan veginn í
nógu ríkum mæli. Það er til
dæmi. mikil þörf á frekari
rannsóknum á aðal byggingar-
efni okkar, steinsteypunni og
meiri fræðslu um notkun henn-
ar. Það er mjög algengt að ekki
sé rétt kornastærð í steypunni
og eins að of mikið vatn sé
notað, en þá flýtur sementið
upp. Einnig eru vibratorar not-
aðir óhóflega. Þegar þeir eru
notaðir of mikið til að færa
steypuna til í mótunum, að-
skilst hún um of og myndast
lekablettir.
— Er ekki byggingarkostn-
aður hærri hér en víða ann-
arsstaðar?
— I fyrra var gerð rannsókn
á þessu á vegum Atvinnudeild-
arinnar, með tækniaðstoð Sam
einuðu þjóðanna. Niðurstaðan
var sú að meðalkostnaður á
íbúð ' liér," nemur 5 meðalárs-
! -öi?. b inmrni
launum. Til samanburðar nem-
ur hann 2,5 meðalárslaunum í
Bandaríkjunum, 2,7 í Bretlandi,
3,4 í Svíþjóð og Noregi, 3,6 í
Danmörku og fjórum árslaun-
um í Finnlandi.
— Hvað veldur þessu?
— Ein af meginástæðunum
er sú að við erum fátækir að
byggingarefnum, svo sem
timbri. Erlendis er miklu meira
um fjöldaframleiðslu, bæði á
húsum og innréttingum. Hér
aftur á móti má helzt enginn
hlutur vera eins í tveim íbúð-
um. Ef keyptar væru eins eld-
húsinnréttingar í blokk með 40
íbúðum, mætti lækka verð
þeirra um nærri helming, en
þetta vill fólk ekki. Einnig eru
íbúðir stærri hér og minna um
stöðlun.
Stærri íbúðir.
— Hvernig er íbúðastærð
hér, miðað við önnur lönd?
— I fyrrnefndri skýrslu segir
frá því að af nýjum íbúðum á
íslandi eru 60 prósent fjögur
herbergi og eldhús, eða stærri.
í Danmörku ná aðeins 7% nýrra
íbúða þessari stærð, í Svíþjóð
29%, og 45% í Noregi. Gólf-
rými sem hverjum einstaklingi
er ætlað, á íslandi, er 24,5 fer-
metrar. Ef tekið er meðaltal af
24 vestrænum löndum, er hverj-
um einstaklingi þar ætlaðir 15,8
fermetrar. Við höfum rúmt um
okkur hér.
— Hvað er þessi stöðlun sem
þú nefndir?
— Stöðlun beinist að því að
takmarka fjölda tegunda, gerða
og stærða á byggingarhlutum.
Einnig að því að samræma gæði
og gæðakröfur, I þeim tilgangi
að lækka byggingarkostnað.
Þjóðverjar telja sig t.d hafa
lækkað byggingarkostnað um
40% með stöðlun. Samkvæmt
lögum er það hlutverk Iðnaðar-
málastofnunarinnar að vinna að
stöðlun á sem flestum sviðum.
Undanfarið hefur þó lítið verið
hægt að gera í því, vegna skorts
á verkfræðingum, sem stafar af
kjaradeilu þeirra.
— Þið hafið haft einhverja
fræðslu út á landi?
— Við höfum fengið sérfræð-
inga í ýmsum greinum bygging
ariðnaði og byggingarlist til að
flytja fyrirlcstra fyrir okkur úti
á landi. Hafa þegar verið farnar
sex slíkar ferðir auk fyrirlestra
sem fluttir eru hér. Þess má
einnig geta að það er orðinn
fastur liður í kennslu við Iðn-
skólann, að nemendur í bygging
ariðnaðinum heimsæki okkur í
fylgd með kennurum sínum.
— Viltu segja nokkuð sér-
stakt að lokum?
— Ég vil aðeins taka það
fram að þjónusta okkar er al-
gerlega ókeypis og öllum heim-
il. Það er einnig rétt að geta
þess að við getum ekki sagt
fólki hvað það á að gera. Við
getum frætt það svo að það eigi
hægara með að kveða sig sjálft.
æðratíagurinn er á morgun
Mæðradagurinn er á morgun. —
í gær ræddu um daginn við frétta-
menn af hálfu Mæðrastyrksnefndar
frú Jónína Guðmundsdóttir form.,
frú Svava Matthiesen og frú Guð-
finna Jóhannsdóttir.
Frú Jónína gerði fyrst grein fyr-
ir starfsemi nefndarinnar sem væri
þríþætt, rekstur skrifstofu til að-
stoðar mæðrum, en hún er opin
daglega og mæðrum veitt lögfræði-
leg aðstoð einu sinni í viku, í öðru
lagi væri sumarstarfsemin og svo
jólastarfsemin, þ. e. að létta undir
með einstæðum mseðrum og gleðja
þær um jólin. — Ágóðinn af sölu
mæðrablómsins, sem selt er á
Mæðradaginn, gengur til sumar-
starfseminnar, sem í því er fólgin
að láta þreyttum mæðrum með
ung börn í té tækifæri til að fara
út úr bænum með börn sín um tíma
á sumrin, og dveljast í mæðradval-
arheimili nefndarinnar, Hlaðgerðar
koti í Mosfellssveit, sem nefndin
reisti 1955, með aðstoð Reykjavík-
urborgar. Konunum, sem þar dvelj-
ast er skipt í hópa, vanalega þetta
12 í hóp með 30 — 33 börn til 6 — 7
ára aldurs I fyrrasumar voru þarna
4 hópar og dvalardagar mæðranna
588 og tala barnanna 1526. Þar að
auki voru gamlar konur dvalargest-
ir seinustu vikuna og alls voru dval
argestir 2269. Dvölin er mæðrun-
um að kostnaðarlausu. Undir þess-
ari starfsemi stendur sala merkj-
anna, gjafir og áheit. Hver móðir
fær að vera 16 — 17 daga með börn
sín á fyrrgreindum aldri. Þessi
starfsemi byrjar í júní og er fram
í september. — Að ájálfsögðu reyn
um við, sagði frú Jónína, að taka
þær mæður sem erfiðast eiga.
Frúin skýrði og svo frá, að
ekki hefði í upphafi verið hægt
að byggja dvalarheimilið eftir teikn
ingu — það hefði orðið að slá á
frest að byggja eina álmuna, og
væri það enn mark nefndarinnar að
koma henni upp, en upphaf bygg-
ingarsjóðs var, að nefndinni barst
10.000 kr. gjöf, og oft hafa henni
síðan borist gjafir, nýlega t.d. 18
þúsund króna gjöf, og oft smærri
gjafir, til þakklætis fyrir það, sem
nefndin hefur fyrir mæður gert.
Grunnflötur dvalarheimilisins eins
og það er nú er 400 ferm., og hef-
ur hver móðir sérherbergi. Allur
stuðningur við nefndina við þetta
áform sem önnur störf hennar er 1
þakksamlega þeginn. — Mæðra-
blóm seldust fyrir 126.000 kr. í
fyrra Úthlutað var 206.000 kr. um
jólin, auk fatnaðar og matgjafa. —
Mæðrablómin verða seld á götun-
um á morgun kl. 9:30 f.h. og kosta
10 kr. Börn fá sölulaun. Merkin
verða afhént á skrifstofu félags-
ins, Njálsgötu 3, KR-húsinu við
Kaplaskjólsveg og öllum barnaskól
unum og seld þar.
Reykvíkingar munu að vanda á
Mæðradaginn sýna góðan hug sinn
til Mæðrastyrksnefndarinnar fyrir
hennar mikla og góða starf og til
mæðranna — og barna þeirra, sem
í sumar, njóta þar góðs af, með því
að kaupa mæðrablómið og bera.
Sjálfstæðisféiag
Ólafsvíkur stofnað
Mánudaginn 14. maí kl. 8:30 e.h.
var setttur stofnfundur Sjálfstæðis-
félags fyrir Ólafsvík og nágrenni.
Var fundurin haldinn í Félags-
heimilinu . Ólafsvík. Á fundinum
mættu m.a formaður Sjálfstæðis-
flokksins Bjarni Benediktsson,
dómsmálaráðherra, Þorvaldur Garð
ar Kristjánsson, framkvæmdastjóri
flokkksins, Sigurður Ágústsson, al-
þingismaður « Ásgeir Pétursson
sýslumaður.
Sigurður Ágústsson setti fund-
inn og skýrði tildrög hans og til-
nefndi sem fundarstjóra séra
Magnús Guðmundsson, Ólafsvík og
fundarritari var Gunnar Hjartar-
son, kennari.
Þá flutti Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson ræðu um skipulag og starf
semi Sjálfstæðisflokksins með sér-
stöku tilliti til Vesturlandskjördæm
is og skýrði frumvarp að lögum
fyrir hið nýja félag.
Fundarstjóri las því næst upp
nöfn stofnenda félagsins, sem voru
74 að tölu. Lög voru samþykkt
fyrir félagið, og hlaut félagið nafn-
ið Sjálfstæðisfélag Ólafsvíkur og
nágrennis. I stjórn félagsins voru
kjörnir þeir Bjarni Ólafsson, sím-
stjóri, formaður, Ágúst Lárusson,
bóndi, Hörður Sigurvinsson, verzl-
unarmaður, Hinrik Konráðsson,
oddviti og Böðvar Bjarnason, húsa
Framh. á 10. síðu
^/VWWWVWWSA/W