Vísir - 03.08.1962, Blaðsíða 7

Föstudagur 3. ágúst 1962.
7
VtSIR
1
Briissel
Á laugardaginn
Á laugardaginn flaug Édward
Heath ráðherra Breta skyndi-
lega heim frá Briissel. Hann
hafði byrjað viðræður við stjórn
Efnahagsbandalagsins á föstu-
dagsmorgun og stóðu þær iangt
fram á Iaugardagsmorgun. Það
hafði verið búizt við því að
þessar viðræður héldu áfram í
nokkra daga og nú yrði komið
að kjarna málsins. Margir hinir
bjartsýnustu bjuggust jafnvel
við, að innan fárra daga yrði á-
kveðin aðild Breta að EBE.
En á flugvellinum í London
safnaðist stór hópur frétta-
manna umhverfis ráðherrann og
iýsti hann þá yfir því við þá,
að því miður hefðu samningavið
ræður um inngöngu Breta
strandað. Snurða hefði hlaupið
á þráðinn í viðkvæmasta vanda-
málinu um verzlun með land-
búnaðarafurðir og markað
brezku samveldislandanna í
Evrópu.
Ted Heath, eins og hann er
kallaður, var þreytulegur að sjá
eftir hinn langa næturfund í
Brussel. Menn sern viðstaddir
voru fundinn segja, að fulltrú-
arnir hafi síðast verið komnir
í alger þrot, þar sem þeir endur
tóku síðustu rökin. Að lokum
hafði Heath endurtekið hvað eft
ir annað í bitrum vonbrigðatón
sömu setninguna: „Innganga
eða ekki innganga.“
Svæsnar árásir
Ráðherrann var nú kominn
heim til að skýra brezku stjó.rn
inni og síðan þinginu frá því
sem gerzt hafði.
Þeir sem hafa verið fjand-
samlegir aðild Breta að Efna-
þagsbandalaginu ef ýmsum til-
finningaástæðum, notuðu nú
auðvitað tækifærið til nýrra á-
rása á bandalagið. Eru það ýms
ir öfgamenn bæði úr íhalds-
flokknum og Verkamanna-
flokknum. Gerðist það t.d. nú
að 28 íhaldsþingmenn báru
fram ályktunartillögu um að
krefjast yrði skýlausra trygg-
inga af Efnahagsbandalaginu
um að réttur samveldisland-
anna yrði hvergi skertur, þó
Bretar gengu í bandalagið. En
fyrir fram er vitað að engin slík
trygging verður gefin út.
Og blaðið Daily Express, sem
hamast á hverjum degi gegn
Efnahagsbandalaginu komst nú
í feitt. Sagði það að síðustu við
burðir sýndu að hverju sexveld-
in stefndu:
— Frakkar ætla að hrifsa
hveitimarkaðinn frá Ástralíu,
sagði Daiiy Express, — Hollend
ingar ætla að auka sölu á mjólk
urafurðum á kostnað Ný-Sjá-
lendinga, -— Ítalía hyggst
hremma ávaxtamarkaðinn frá
samveldislöndunum, — og Þjóð
verjar, — þeir ætla að horfa
glottandi á meðan brezka sam-
veldið liðast í sundur.
Slíkar öfgar og æsingar, sem
Daily Express hefur haidið uppi
stuðla ekki að þvf að bæta að-
stöðu Breta í hinum viðkvæmu
samningum við Efnahagsbanda-
lagið. Þar er það auðvitað fyrir
öllu að fara með gát að öllu og
finna þá fræðilegu og tæknilegu
lausn, sem verður öllum ha§*»
kvæmust.
Varúð og þolinmæði
Þetta kom líka greinilega
fram í umnæðunum í brezka
þinginu. Auðvitað tóku þar til
máls nokkrir hinna harðvítugu
andstæðinga Efnahagsbandal.,
sem fóru æstum orðum um
það hve skelfiieg aðild að Efna-
hagsbandalaginu yrði. En Heath
ráðherra kvaðst enn gera sér
vonir um að hægt verði að leysa
vandann. Getur jafnvel komið
til mála, að Macmillan forsætis-
ráðherra óski eftir sérstökum
fundi með öllum æðstu mönn-
um sexveldanna þar á meðal de
Gaulle og Adenauer. Talsmenn
stjórnarandstöðunnar, svo sem
Gaitskell foringi Verkamanna-
flokksins vildu og bersýnilega
fara varlega að öllu.
Fram að þessu hefur verið lit
ið á það sem eðlilega þróun, að
Bretland gerist aðili að Efna-
hagsbandalaginu. En nú var
eins og sá möguleiki vofði í
fyrsta skipti yfir þinginu, að
samningaumleitanir gætu farið
endanlega út um þúfur. Þegar
menn stóðu nú augliti til aug-
iitis við þann möguleika, þá
varð þeim ljóst hvílík úrslita-
stund þetta er. Ef þessir samn
ingar fara út um þúfur, þýðir
það efnahagslega sundrungu
vestrænna landa og hættu á
hörðu viðskiptastriði, háum toll
múrum og takmörkunum á við-
skiptum.
Eigingirni Frakka
Það sem olli afturkippinum í
samningaviðræðunum í Briissel
var einfaldlega það að Frakkar
settu nú að nýju fram áætlun
sína um eflingu landbúnaðar
Evrópu með mjög háum vernd-
artollum. Það er hugmynd
þeirra, að verðlagi á landbúnað-
arvörum f Evrópu sé haldið
mjög háu, svo að það geti orðið
hvatning til evrópskra bænda,
að auka framleiðslu sína.
Þessi hugmynd hafði áður
verið kveðin niður fyrir það hve
eigingjörn hún væri af hálfu
Frakka, því að þeir myndu sjálf
ir græða mest á henni, þar sem
landbúnaður þeirra væri öflug-
astur og með mesta útþenslu-
möguleika, meðan aðrar þjóðir í
bandalaginu myndu borga brús-
ann í hinu hækkaða verði. Og
þessi tillaga er einmitt sérstak-
lega ósanngjörn gagnvart sam-
veldislöndunum, þar sem með
henni er beinlínis stefnt að því
að bola þeim út af Evrópumark-
aðnum.
Enn frernur er hún sérstakl.
ósanngjörn gagnvart Bretum,
sem flytja allra þjóða mest inn
af landbúnaðarvörum og myndu
því tapa stórfé á að hlíta henni.
Kæmi það þá strax fram í stór
hækkuðu verði matvæla í Bret-
landi, sem hefði í för með sér
lífskjaraskerðingu fyrir almenn-
ing.
Lokaður markaður
Menn héidu að þessi tillaga
Frakka væri því úr sögunni og
er það vissulega miður farið,
að þeir skyldu enn einu sinni
halda henni fram, eins ósann-
gjörn og hún er.
Það versta við þessa tillögu
sem Frakkar halda svo til
streitu er að hún stefnir að lok-
uðum markaði með háum toll-
múrum og takmörkunum. Og
það virðist ekki skemmtileg til-
hugsun, að háþróað iðnaðar-
svæði, sem stefnir að því að
þróa iðnað sinn enn meira
stefni um leið að því að gera
sig nóg í framleiðslu landbún-
aðarafurða jafnvel með tiltölu
lega óhagkvæmum aðferðum.
Það er í andstöðu við þá sér-
hæfingu f framleiðslu, sem átti
að stefna að því að bæta lífs-
kjörin í löndum Efnahagsbanda
lagsins.
Atburðurinn í Bríissel verður
þannig tákn þeirrar deilu sem
stendur nú aðallega milli Breta
og Frakka um það hvort Efna-
hagsbandalagið á að vera lokað
svæði girt háum tollmúr eða
hvort það á að vera opið og
verða til þess að örva alþjóða-
viðskipti samhliða vexti inn á
við. Það hefur vissulega mikla
þýðingu fyrir Norðurlöndin,
hvort Bretum verður gert kleift
að ganga í bandalagið og hafa
síðan sín áhrif á viðskiptastefnu
bandalagsins.
Skopmynd eftir hinn fræga teiknara Gummings, sem birtist í
Daily Express. De Gaulle í Iíki tollgæzlumannsins, sem stend-
ur Edward Heath að verki að smygla samveldislöndunum
inn í Evrópubandalagið. Takið eftir Evrópuuppdrættinum,
sem de Gaulle heldur á í hendinni.
Dönum bregður
í brún
Danir hafa nú fengið nokkurn
forsmekk af því, hve alvarleg á-
hrif það getur haft fyrir við-
skiptalönd Efnahagsbandalags-
ins að standa fyrir utan hina
nýju tollmúra. En nú um mán-
aðamótin gengu ákvæði Efna-
hagsbandalagsins um innflutn-
ing nokkurra landbúnaðaraf-
urða í gildi. Þessi fyrstu ákvæði
snerta einkum eggjasölur Dana
til Þýzkalands.
í þessum nýju ákvæðum er á
kveðið að leggja ísl. kr. 8,16 í
innflutningstoll á hvert kíló af
eggjum sem flutt er inn til Efna
hagsb.lagsins. Meðan Danir eru
ekki komnir í bandalagið þýðir
þetta þeinlínis að þeir geta ekki
selt egg til Þýzkalands en
höfðu áður selt þangað egg fyrir
um 600 miljónir ísl. kr. í stað
þeirrá koma franskir eggjafram
Ieiðendur og taka markaðinn frá
þeim því að þeir geta selt sín
egg í Frakklandi tollfrjálst fyrir
lágmarksverð um 22 ísl. kr. á
kíló.
Með því að enn er óráðið
hvort Danir gerast aðiljar að
Efnahagsbandalaginu, það er
undir afstöðu Breta komið og
varla að vænta úrslita fyrr en í
haust. Fór Jens Otto Krag utan-
ríkisráðherra Dana til Briissel
og fór þess á leit við stjórn
Efnahagsbandalagsins, að inn-
flutningstollurinn yrði felldur
niður gagnvart Dönum um
stundarsakir, til þess að þeir
misstu ekki eggjamarkað sinn
á þessu millibilsástandi.
Sendiherra
í skyndiferð
En Krag fékk skjót svör,
þvera neitun. Danir gera sér þó
vonir um að þessari hörðu af-
stöðu Efnahagsbandalagsins fá-
ist breýtt og hún sé aðeins tíma
bundin afleiðing deilunnar við
Breta. Strax eftir að Krag hafði
fengið þessa neitun, flaug hann
heim til Kaupmannahafnar og
sendi Frants Hvass sendiherra
í Bonn, sem þá var staddur í
Höfn skyndiferð til Bonn til að
sækja um tímabundna lækkun á
tollinum. Fara Danir fram á
það, að innflutningtollurinn
verði í nokkra mánuði lækkað-
ur í um 3 krónur á kíló, en það
myndi bjarga þeim yfir milli-
bilserfiðleikana.
Þorsteinn Thorarensen.
Eftir Þorstein Thorarensen