Tölvumál - 01.06.1993, Blaðsíða 19

Júní 1993
orðnar að lögum í samræmi við
skilmála samningsins um Evr-
ópskt efnahagssvæði, hins vegar
að endurskoða löggjöfina í heild
með tilliti til þeirrar þróunar sem
á sér stað nú og ætla má að verði
ljós á næstu mánuðum varðandi
reglur um fjarskiptaþjónustu og
fjarskiptabúnað í Evrópulönd-
unum og annars staðar.
Tækniþróunin verður ekki um-
flúin og er mikilvægt að við
getum hagnýtt okkur það sem
nýjasta og fullkomnasta tækni
hefur að bjóða á sviði fjarskipta,
til hagsbóta fyrir almenning og
atvinnulíf. Um leið verðum við
að gæta fyllsta öryggis, jafnt
tæknilegs sem rekstrarlegs eðlis.
Því er mikilvægt að löggjöfin sé
við það miðuð, að hagnýta
megi nýtækni sem frekast er unnt
um leið og tryggt er öryggi fjar-
skiptakerfanna og þeirra sendinga
sem um þau fara. Stórt skref í
þessa átt er tekið með nýgerðri
lagabreytingu. Fleiri skref verða
stigin með síðari áfanga endur-
skoðunar löggjafarinnar, en einn-
ig er að vænta frumvarps um
stjórn og starfrækslu Póst- og
símamálastofnunar, sem á margan
hátt er forsenda þess að stofnunin
geti starfað í því gjörbreytta
umhverfi sem framundan er á
sviði fjarskipta í heiminum.
Fátt er "gefiö frjálst"
Þótt þannig sé tekið til orða, að
fjarskipti séu gefin frjáls í Evr-
ópubandalaginu, má þó ekki skilja
það svo, að engar hömlur séu þar
lengur á þeim sviðum. Það sem
kallað er frelsi er í reynd oft
heimild stjórnvalda í viðkomandi
landi til þess, að leyfa fleirum en
einum aðila, að annast tiltekna
fjarskiptaþjónustu, eða eiga og
reka fjarskiptanet. Eftir sem áður
geta stjórnvöld í sérstökum tilvik-
um takmarkað starfsleyfi við
einn aðila og viðhaldið eða tek-
ið upp ríkiseinokun og í öllum
Evrópubandalagslöndunum hefur
því fyrirkomulagi verið haldið
að veita sérstök réttindi eða
einkarétt til að setja upp og reka
fjarskiptanetið.
A það verður að leggja áherslu,
að sú fjarskiptaþjónusta, sem
með frumvarpinu er tekin undan
einkaleyfi ríkisins, er háð leyfum
samgönguráðherra og eftirliti
Fjarskiptaeftirlits ríkisins. Undan-
tekning frá þessu er virðisaukandi
þjónusta, en ekki þarf leyfi til að
veita hana að því tilskildu að
viðkomandi aðili uppfylli skil-
yrði staðla og reglugerða þar að
lútandi.
Einkarétti ríkisins er haldið á
talsímaþjónustu og rekstri hins
almennafjarskiptanets og er í sam-
ræmi við það sem almennt gerist
í Evrópu. Astæða þess er fyrst og
fremst sú áhersla sem lögð er á
öryggi þj ónustunnar gagnvart not-
endum og ríkinu sjálfu, þjóðinni.
I því sambandi er meðal annars
átt við rekstraröryggi netsins,
tæknilegt heildstæði þess og
verndun gagna. Með rekstrar-
öryggi netsins er í þessu sambandi
átt við að almenna netið sé ávallt
tiltækt í neyðartilvikum, með
tæknilegu heildstæði er átt við
að tryggð sé eðlileg virkni og
samtenging almennra neta hér og
í nálægum löndum á grundvelli
sameiginlegrar tæknilýsingar,
verndun gagna merkir ráðstafanir
gerðar til að tryggja fjarskipta-
leynd og verndun persónulegra
upplýsinga.
Póst- og símamálastofnun er falið
að annast framkvæmd þessa
einkaréttar. Með einkaréttinum
er stofnuninni tryggð fjárhagsleg
geta til að veita þjónustuna um
land allt. Gegn þessurn einkarétti
ber stofnuninni að sjá til þess að
almennur aðgangur sé að netinu
og talsímaþjónustunni hvarvetna
á landinu og að notendum sé ekki
mismunað.
Þessar áorðnu breytingar eru við-
leitni íslenskra stjórnavalda til
þess annars vegar að uppfylla
samninga um aðild Islands að
EES, hins vegar og ekki síður að
halda í við þá þróun sem almennt
er að gerast í heiminum og varðar
tækniframfarir og breytt rekstrar-
umhverfi fjarskiptafyrirtækja.
Segja má að þessi mál stefni í þá
átt í heiminum að skil milli fjar-
skiptakerfahverfi, einkaréttur víki
og æ fleiri samskipti milli manna
fari um fjarskiptanet. Enn er þessi
þróun tiltölulega skammt á veg
komin, aðeins í Bandaríkjunum
og Bretlandi er eitthvað sem kalla
mætti almennt frelsi, annarsstaðar
mismunandi kyrfilega niður
njörvuð einokun eða fákeppni.
Hvort breytingin verður alfarið í
þá átt að markaðurinn opnast
eða hvort þróunin stöðvast, jafn-
vel snýst við, verður tíminn að
leiða í ljós, en við hér á litla
landinu ætlum að reyna að vera
samkeppnisfær.
Punktar...
Fjalliö tók jóðsótt
og fæddist lítil
mús
Microsoft er að setja á
markaðinn nýja mús. Það
sem er athyglisvert við þessa
mús er að hönnunin tók tvö
ár og kostaði 10 milljónir
dollara.
19 - Tölvumál