Tölvumál - 01.02.1995, Blaðsíða 16

Febrúar 1995
að hvetja en letja til sem
frjálsastrar þróunar á þessum nýja
neytendamarkaði. Mennta- og
rannsóknastofnanir þurfa einnig
áframhaldandi velvilja og skilning
stjórnvalda í uppbyggingu á
netþjónustu fyrir nemendur,
kennara, vísindamenn og aðra sem
sinna rannsóknum og þróun. Ekki
dugir að leggja ljósleiðara
hringinn í kringum landið. Slíkar
lagnir þarf í nánast hvert hús.
Óraunhæft er að búast við
lagningu Ijósleiðara eingöngu
fyrir Internet. Það sem þarf er
sameiginlegt veitukerfi fyrir
sjónvarp, tölvunet og síma í hvert
hús. Fæst fjármagn til þess? Tekst
að samhæfa aðgerðir og vilja
þessara þriggja aðila og stofnana
eða fyrirtækja sem þeim tengjast?
Og er pólitískur vilji fyrir hendi?
Hér er um grundvallarspurningar
að ræða, sem þurfa umræðu á
næstunni.
Mikilvægi netsins -
eitt dæmi
Sá sem þetta ritar starfar á
Vatnamælingum Orkustofnunar,
m.a. við gerð rennslislíkana sem
mikið eru notuð við virkjana-
áætlanir. Það er nærtækt að lokum
að nefna eitt dæmi um mikilvægi
netsins í tengslum við rannsóknir
á þeim vettvangi.
Árið 1989 settu vatnafræði-
stofnanir á Norðurlöndum fram
víðtæka áætlun um rannsókn á
afleiðingum veðurfarsbreytinga
fyrir hringrás vatnsins á Norður-
löndum, með fjárhagsáætlun upp
á hálfan milljarð króna. Á þeim
tíma virtust veðurfarslíkön vera að
komast á það stig, að hægt væri
að líkja eftir afleiðingum aukinna
gróðurhúsaáhrifa með sæmilegum
árangri. Þá væri einnig hægt að
líkja eftir rennsli og orkufram-
leiðslu í líkönum sem byggðu á
þeim upplýsingum.
Sótt var um stuðning hjá Noit-
ænu ráðherranefndinni. Þar fór
umsóknin hringferð um kerfi sam-
ráðsnefnda milli fagráðuneyta á
Norðurlöndum. Öllum fannst
verkefnið gott, en það í heild ekki
á neinu þröngu fagráðherrasviði.
Leit helst út fyrir að örlög þess
yrðu að falla milli margra stóla.
Tæpri viku fyrir lok nýs um-
sóknarfrests, í apríl 1990, komu
boð um að tekið yrði jákvætt í vel
endurunna umsókn um efnið á
sviði orkumála. Hér var tíma-
skortur orðinn erfiður Þrándur í
Götu, því meðal skilyrða fyrir
styrk frá hinum norrænu sjóðum
er, að minnst tvær þjóðir standi að
umsókn.
Svo vel vildi til, að norski verk-
efnisstjórinn var með tengingu við
Internet, og Orkustofnun sömu-
leiðis. Með aðstoð netsins vai' hægt
að hafa skoðanaskipti og senda
nauðsynlega textabúta á milli
Noregs og íslands og ritstýra þeim
fram og aftur á tölvutæku formi,
þannig að sameiginleg umsókn lá
fyrir í tæka tíð. Mikilvægt non'ænt
verkefni, sem lýkur formlega á
næstu mánuðum, var í höfn. Allar
Norðurlandaþjóðirnar hafa staðið
að framgangi þess síðastliðin
fjögur ár og notið góðs af sam-
starfinu. Fullyrða má, að Internet
hafi verið afgerandi fyrir líf eða
dauða verkefnisins.
Kristinn Einarsson er
vatnafrœðingur hjá
Vatnamælingum Orku-
stofnunar. Jafnframt
hefur hcinn sinnt
nokkuð tölvumálum á
stofnuninni, og er
stjórnarmaður í SURIS
- Samtökum um upplýs-
inganet rannsóknar-
aðila, sem reka ISnet.
Punktar...
Sjálfsafgreiðsla á
flugvöllum
Öll þekkjum við hversu
tímafrekt og lýjandi er að fara
um flugvelli. Biðraðir eru regla
frekar en undantekning. Til að
reyna að stytta biðtíma hafa
flugfélög verið að gera tilraunir
með bæði sjálfsafgreiðslu á
flugvelli og bókanir án miða
þar sem viðskiptavinur fær í
gegnum síma lykilnúmer sem
hann gefur upp við brottfarar-
hlið. Nýjasta tilraunin er raf-
rænt kort sem nota má til að
bóka flug, tékka inn og stað-
festa greiðslu. Því er spáð að
innan 5 ára muni meginhluti
bókana á styttri vegalengdum
innan Bandaríkjanna eiga sér
stað með þessum hætti. Delta
flugfélagið býður viðskipta-
vinum sínum nú þegar kort
sem nota rná til að bóka sæti
og greiða fyrir það á flugvell-
inum við brottför, án pappírs.
Galileo bókunarkerfið stefnir
að því að bjóða svipaða þjón-
ustu innan skamms.
Ástæðan fyrir áhuga flug-
manna á þessari tækni stafar
ekki eingöngu af áhuga fyrir
velferð viðskiptavinarins eða
minnkandi skriffinnsku. Með
vaxandi samkeppni flugfélaga
og opnari mörkuðum verður æ
ljósara að flest flugfélög bjóða
nákvæmlega eins vöru. Þau
beina því augum sínum í vax-
andi mæli að dreifingunni til að
sannfæra viðskiptavininn um
hvers vegna hann skuli fljúga
með ákveðnu flugfélagi. Það
sakar heldur ekki að komast í
beint samband við viðskipta-
vininn og fella út kostnað
ferðaskrifstofunnar og annarra
dreifingaraðila, en kostnaður
þeirra getur numið allt að 25%
af útgjöldum flugfélags.
16 - Tölvumál