Vísir - 10.10.1962, Blaðsíða 5

VISIR . Miðvikudagur 10. október 1962.
BSSES2KS
5
Hreindýr —
Framhald at bls. 1.
Breiðast
suður og norður.
Skömmu fyrir strið eða 1938 og
1939 var talið, að hreindýrin væru
aðeins um 100 talsins, og voru þá
tarfar svo margir, að fjöldi þeirra
stóð hjörðinni fýrir þrifum. Þeir
áttu í eilífum bardögum um kýrn-
ar, svo að tfmgun stofnsins varð
Utundan. Þá voru gerðar ráðstaf-
anir til að fækka törfum og eftirlit
aukið með stofninum. Hefur hann
farið hraðvaxandi upp á síðkastið,
hvað sem veldur, og er gert ráð
fyrir, að í honum sé nú 2400 —
2500 dýr, samkvæmt því sem næst
hefur verið komizt eftir loftmynd-
um.
Þá er hjörðin einnig að dreifa
sér á stærra svæði en áður, flyzt
til dæmis suður á bóginn til Foss-
árdals og Hamarsdals, en hún leit-
ar einnig norður til Vopnafjarðar.
Má geta þess í þvf sambandi, að
menn forðast að skjóta dýrin á
þeim slóðum, þar sem þau eru að
hænast að, en hafa ekki verið
áður.
Vinsælt góðgæti.
Birgir Thorlacius benti blaðinu
einnig á, að hreindýrakjöt væri að
verða vinsæll réttur á matseðlum
helztu veitingahúsa hér, og sneri
Vísir sér til Péturs Danfelssonar,
gestgjafa að Hótel Borg, og spurði
hann um þetta atriði. Kvað Pétur
það alveg rétt, að hreindýrakjötið
þætti hið mesta lostæti, og væri
hann búinn að fá tvær sendingar
að austan — 12 skrokka í hinni
síðari — og hefði gert ráðstafanir
til að fá meira. Hann sagði enn-
fremur:
„Þeim, sem finnst rjúpur góðar,
fellur einnig ágætlega við hrein-
dýrakjötið. Það eru fyrst og fremst
lærin og hryggurinn, sem við not-
um, og það er herramannsmatur.
Sumir, sem aldrei hafa bragðað
hreindýrakjöt, eru kannske hálf-
ragir við það í fyrstu, en það er
segin saga, að þeir eru mjög á-
nægðir með það“.
Dýralæknir framkvæmir mat á
kjötinu fyrir austan, og er sumt
flutt í frystihús fyrst og síðan suð-
ur, en sumt fer strax með flugvél
hingað til Reykjavfkur.
Þorvaldur Guðmundsson í Síld
& Fisk hefur einnig keypt mikið
af hreindýrakjöti, og hann hefur
kennt mönnum þar eystra að hluta
skrokkana sundur.
Yngri dýrin
veikjast helzt.
Eins og getið hefur verið í frétt-
um, hefur einhvers sjúkdóms orðið
vart í hreindýrunum, og þau hafa
veslazt upp eða verið mjög horuð
og illa farin. Hefur rannsóknastöð-
in að Keldum fengið sýnishorn úr
sjúkum dýrum, svo að hægt væri
að ganga úr skugga um, hvaða
sjúkdómur væri hér á ferðinni, og
spurði Vísir Guðmund Gíslason
lækni, forstöðumann stöðvarinnar,
um þetta atriði.
Guðmundur kvað hér um ágætt
verkefni að ræða fyrir stöðina, en
um niðurstöður væri ekki að ræða,
því að stöðin á nú mjög annríkt
vegna sláturtíðarinnar, svo að hún
getur ekki sinnt þessu verkefni um
sinn. Hann kvaðst hafa staðfest
það áður, að sams konar ormar
væru í sauðfé og hreindýrum, en
ekki væri vfst, hvort þeir væru
eina orsök þessa sjúkdóms, höfuð
orsök hans eða aðeins ein af
mörgum. Um eitt bæri þó öllum
saman: Það eru einkum yngri dýr-
inð sem hafa tekið veikina.
GÚSTAF ÓLAFSSON
bæstaréttarlðgmaOui
Austurstræti 17 • Sími 13354
Rússnesk fegurð
í Reykjavíkurhöfn
Þessi sæta stúlka sem horfir tor-
tryggnu augnaráði til ljósmyndar-
ans var í Reykjavíkurhöfn nýlega.
Hún er matreiðslukona á rúss-
nesku vatnsflutningaskipi, Gros-
neft, sem kemur við og við til
hafnar hér til að taka vatn fyrir
rússneskan veiðiflota, sem er á
sveimi einhvers staðar í kringum
landið. Skipið tekur tugþúsundir
lítra af vatni, en margir mánuðir
líða þar til skip og áhöfn koma
til heimahafnar. Ekki virðist unga
stúlkan né áhöfnin hafa mikinn
áhuga á að koma upp f borgina
til að skemmta sér, heldur sitja
þau stöðugt f skipinu og má það
þó vera einmanalegt fyrir svo unga
og fallega stúlku.
í fyrstu horfði rússneska stúlk-
an tortryggnum augum á ljósmynd
arann, en þegar hann reyndi að
spyrja hana á eftir hvað hún héti,
skildi hún ekki og brosti. En eftir-
litsmaðurinn, sem stóð fyrir aftan
hana hafði enn allan varann á.
Símagjöld mun hærri
hjá Norðmönnum
Oft kvarta menn yfir því, hvað
símagjöld eru há hér á landi, en
nú getur Vísir huggað símnotend-
ur hér með því, að þau eru enn
hærri í Noregi.
í sumar var gefin út ný gjald-
skrá í Noregi, og sést af henni, að
í borgum á stærð við Reykjavík,
eða með eins marga símnotendur
og hér eru, eru símagjöld mun
hærri. Grunngjaldið er 63 norskar
krónur á ársfjórðungi, en auk þess
greiða menn samtalsgjöld — 20
aura norska fyrir hvert samtal, en
mönnum eru ætluð 600 samtöl
á tfmabilinu. Þessi gjöld eru sam-
tals 182 norskar krónur, en það
eru réttar ellefu hundruð íslenzkar
krónur. Gjaldið fyrir símann á ári
er þvf 4400,00 krónur íslenzkar.
Hér í Reykjavík eru hins vegar hlið
stæð afnotagjöld kr. 500 á ársfjórð
ungi eða kr. 2000 fyrir árið.
Einnig er fróðlegt að kynnast
kostnaði, ef menn þurfa að senda
skeyti innanbæjar eða innanlands.
1 Noregi er sama gjald, hvort sem
menn senda skeyti innanbæjar eða
innanlands — grunngjald tvær n.
kr. og síðan 20 n. aurar á orðið.
Tíu orða skeyti kostar þess vegna
4 n. kr. eða rúmlega 24 krónur
íslenzkar, en ef ætlunin væri að
senda sama skeyti innanbæjar hér,
mundi það kosta 9 — níu — krón-
ur, og út á Iand mundi það kosta
15 krónur.
Síðusti dag-
ur Braga
Bragi Ásgeirsson hefur nú selt
30 af myndum þeim sem hann
sýnir í Snorrasal við Laugaveg.
Síðasti dagur sýningarinnar er í
dag, en hún hefur vakið mikla at-
hygli og yfirleitt hlotið góða dóma
listgagnrýnenda.
Myndirnar á sýningunni eru mjög
fjölbreytilegar, tréskurðarmyndir,
<;rafik o. s. frv
Samtímis sýnir Bragi allmargar
myndir á listamannakaffihúsi
borgarinnar Mokka.
LEIKVISI
Cíðari hljómleika Marlboro-
tríósins í Austurbæjarbíói
var beðið af mikilli eftirvænt-
ingu í gærkvöld. Ekki brugðust
vonir manna, öðru nær. Efnis-
skráin hófst á áttunda tríói
Beethovens, „aukalaginu" frá
kvöldinu áður. Þar með var tek-
inn upp þráðurinn þar, sem frá
var horfið og sviðið fagurlega
sett til undirbúnings nýrra á-
taka. 1 næsta verki mættust því
tvö mögnuð „erkitríó“ —
„erkihertoga-tríó“ Beethovens,
svokallaða í B-dúr op. 97 og
þremenningarnir undir nafninu
Marlboro. Þar sýndu þeir,
hvernig mynda má heilt „túlk-
unarform" út frá einni tón-
gæðahugmynd. Á ég þar við
dæmi svo sem misteriosoblæ
fyrsta þáttarins. Allt var þraut-
unnið. Athygli hlustenda límd-
ist við hendingar, frá einni lotu
til annarrar, þætti til þáttar —
upphafi verksins til enda. Þar
heyrðu menn og góða lexíu í
því, hve’ mikilsvert er, þegar
flytjendur hafa vakið þanka-
gang höfundar út í yztu tækni-
legar æsar. Slíkt er meira en
flutningur, þar er flutningslist.
Tjessum ágætu tónleikum lauk
með a-moll tríóinu eftir
Ravel. Sjaldan mótaði Ravel
glæsilegri gersemar en þessa
fjóra þætti — og þeirra verð-
mætasta djásnið sá þriðji,
passa caille. Eitt orð verður að
nægja þeirri leiftrandi leikvísi,
er þarna heyrðist. Bravó!
Þorkell Sigurbjömsson.
Gunnar Böðvarsson
farinn til Ástralíu
Einn af kunnustu vísindamönn-
um þjóðarinnar, dr. Gunnar Böðv-
'arsson forstöðu.-.dður jarðhita-
deildar Raforkumálaskrifstofunnar,
á þess nú kost að kynna sér jarð-
hitarannsóknir og jarðhitavirkjan-
ir á Nýja-Sjálandi f Ástralíu. Hann
verður um tveggja mánaða skeið
í þessu ferðalagi og sækir á þeim
tima ráðstefnu alþjóða orkumála-
stofnunarinnar fyrir íslands hönd,
en ráðstefnan verður haldin í Mel-
bourne.
Ný-Sjálendingar munu standa
öllum þjóðum framar um hagnýt-
ingu jarðhita í ýmiss konar augna-
miði, og jarðhitavirkjanir. Dr.
Gunnar Böðvarsson hefur og get-
ið sér sérstakan orðstír víða um
lönd fyrir brautryðjendastarf hér
heima á þessu sviði og hefur leið-
beint öðrum þjóðum um þau efni
á vegum Sameinuðu þjóðanna. Það
ber því vissulega að fagna því að
honum gefst nú kostur á að kynn-
ast þessum framkvæmdum, þar
sem þær eru taldar einna merk-
astar. Vitað er að sökum ólíkra
staðhátta og þarfa er hagnýtingu
jarðhita hér á landi hagað að ýmsu
leyti öðru vísi en í Nýja-Sjálandi,
þannig að Gunnar getur og sagt
Ný-Sjálendingum frá ýmsu á þessu
sviði, sem þeir hafa ekki reynt í
framkvæmd.
Eitt af því, sem gera má ráð
fyrir að dr. Gunnar kynni sér sér-
staklega í Nýja Sjálandi, með tilliti
til hugsanlegrar virkjunar jarðgufu
hér á landi, er 70 þúsund kílóvatta
rafstöð, sem knúin er jarðgufu og
Ný-Sjálendingar hafa rekið í 4 ár.
Þeir eru einmitt um þessar mundir
að stækka þessa gufuaflstöð upp 1
180 þúsund kílóvött. Ný-Sjálending
ar hafa gnægtir fallvatna og jarð-
hita, eins og íslendingar, en þeir
eru langt komnir með að virkja
fallvötn sín og hafa þvl farið inn
á þá braut að virkja jarðhitann til
raforkuframleiðslu. Þar sem sú leið
mun einnig verða farin fyrr eða
síðar hér á landi er fróðlegt að
heyra það sem heimildarmaður
þessarar fréttar, Sveinn Einarsson
verkfræðingur, sagði Vísi, að jarð-
gufan hefur reynzt fullkomlega
samkeppnisfær við vatnsaflið á
Nýja Sjálandi. Sveinn sagði að Ný-
Sjálendingar væru famir að nota
jarðhitann, eða jarðgufuna, til iðn-
aðar, t.d. í sambandi við pappírs-
framleiðslu, sem er mikil þar í
landi.
Dr. Gunnar Böðvarsson fór til
Ástralíu með ferðastyrk úr sjóði
I. C. Möller, sem er danskur frysti-
húsaeigandi og styrkir kynnisferðir
sem þessar. íslenzkir verkfræðing-
ar hafa áður hlotið ferðastyrki úr
sjóði hans.
Þyrlurnar blésu
Ninu til hafs
Fyri. nokkrum dögum lagði ó-
venjulegt skip úr höfn í Palos de
la Frontera á Spáni — Nina II,
nákvæm eftirlíking af einu þeirra
skipa, sem Kolumbus hafði undir
stjóm sinni á fyrsta leiðangri sín-
um vestur um haf.
Nina þessi, sem er aðeins 8 m.
á lengd og á að sigla vestur um
haf, átti að láta úr höfn á hádegi,
er skipstjórinn, Carlos Etayo, sá
að vel byrjaði úti á flóanum. Hann
Iét létta akkerum, en gallinn var
r að ki bærðist hár á höfði í
höfninni í Palos.
Nú voru góð ráð dýr, en Etayo
datt snjallræði í hug. Iíann skrapp
inn í skrifstofu hafnarstjórans,
fékk lánaðan síma og hringdi til
bandarísku flotabækistöðvarinnar
í Rota 1 10 mílna fjarlægð. Vildu
menn gera svo vel að senda fjórar
þyrlur til aðstoðar?
Þyrlurnar komu og þær tóku sér
stöðu skammt frá Ninu í lítilli hæð.
Skrúfurnar snerust án afláts og við
það myndaðist ágætur byr, sem
bar Ninu út úr höfninni og í eðli-
legan byrinn úti á flóanum.
Sjö menn eru á Ninu II, og er
gert ráð fyrir, að för þeirra vestur
um haf taki 50 daga. Mataræði
verður nákvæmlega af sama tagi
og var á skipum þeim, sem Kol-
umbus stjórnaði.