Vísir - 18.10.1962, Blaðsíða 7

V í S I R . Fimmtudagur 18. október 1962.
Til lesenda
Vísir hefir nýlega gert
samning við þýzkt útgáfufyr-
irtæki, Dients aus Deutsch-
land, um birtingarrétt á
greinum um þýzk,, menning-
armál, bókmenntir, leikhús
og myndlist. Birtist fyrsta
greinin hér í dag ög er hún
sérstaklega rituð fyrir Vísi.
Með þessu vill Vísir kynna
lesendum sínum helztu við-
burði, sem gerast í menning-
arheimi þessarar gömlu og
grónu menningarþjóðar.
*
A bókasýningunni í Frank-
furt á síðasta ári kom í
ljós, að erlendir bókaútgefend-
ur höfðu hvað mestan áhuga á
skáldsögu etfir Uwe Johnson
„Das dritte Buch uber Achim“
(þriðja bókin um Achim). Síðan
hafa birzt þýðingar á bókinni í
Englandi, Finnlandi, Frakk-
landi, Bandaríkjunum, Svíþjóð,
Spáni og Hollandi og munu
flestar þýðingar nær uppseldar
í fyrstu útgáfu. Það hefur einn-
ig komið í ljós í sambandi við
þessa miklu eftirspurn eftir
bókum Johnsons, að meðal
bókaútgefenda er vaxandi á-
hugi á bókum, sem standa utan
við hinn brezk-bandaríska bók-
menntaheim.
■það er fyrst og fremst efni
þessarar skáldsögu, sem
gerir hana svo eftirsótta í út-
löndum. Hún fjallar um að-
greiningu og síaukna fjarlægð-
arkennd milli hinna tveggja
hluta Þýzkalands. Johnson hef-
ur stundum verið nefndur
„hinn fyrsti annálsritari tví-
skiptingar Þýzkalands". Sjálfur
hefur hann vísað slíkri nafn-
gift á bug. Það hafði sem sé
aldrei vakað fyrir honum að
gerast annálsritari, heldur fjalla
á lifandi hátt um líf þess fólks,
sem býr við þá stöðugu hættu
að líf þess verði aðþrengt eða
máð burt af yfirvöldum þjóðar
sinnar. Efni þessarar skáld-
sögu Johnsons er því mjög á
dagskrá, og framsetning hans
er með óvenjulegum hætti. Ei-
lítið vottar fyrir blæbrigða-
skyldleika við bandaríska rit-
höfundinn William Faulkner og
áhrifum frá frönsku stefnunni
um „noveau roman“. Að öðru
leyti stendur Johnson á eigin
fótum sem rithöfundur. Málfar
hans er töfrandi, og algengt er
að myndir þær, sem hann bregð
ur á loft, séu byggðar á ógagn-
sæjum og margslungnum veru-
ieika.
>ýzka skáldið
Uwe Johnson
'C'nda þótt Johnson takist á
marga lund að spanna
15 ár frá stríðslokum hugsun-
ar- og lifnaðarhætti íbúa Aust-
ur- og Vestur-Þýzkalands og
hvernig þeir færast fjær hver
öðrum, þá hefur hann einnig
með þessari lýsingu sinni dreg-
ið markalínu, sem byggist á
því, að enn er á engan hátt séð
fyrir endann á tvískiptingu
Þýzkalands. En jafnframt hefur
hann einnig sett bókmennta-
lega markalínu. Bók hans, sem
er næstum að öllu leyti rituð í
viðtengingarhætti, mætti að
sumu leyti kalla „andskáldsögu
lega", ef svo má að orði kom-
ast, vegna þess, hve hún ber
mikinn svip af því, að verið sé
að endursegja raunveruleika.
Með þessu tekst Uwe Johnson
oft á tíðum að skapa einkenni-
legan margbreytileika. Þessari
tækni hafði hann þegar náð £
fyrstu skáldsögu sinni „Mut-
massungen uber Jakob"
(I’myndanir um Jakob). Þessi
margslungni er lesandanum
geysjleg, ,þ,vatning til þess að
sökkva sér af ákefð niður í efn-
ið. „Markalínan" verður þess
vegna sérstök reynsla fyrir
hvern og einn. Og það er að
lokum sennilega einhver mesti
ávinningur þessa unga rithöf-
undar, að hann af yfirlögðu
ráði bendir aðeins til átta og
Iætur hinni þýðingarmiklu
Alþingi
lín síðan 1959. Fyrir þann tíma
var hann búsettur á rússneska
hernámssvæðinu, en hann gat
ekki fallizt á hugmyndaheim
þessa leppríkis, og þar kom, er
stjórnin varð æ ómannúðlpgri,
að hann fór til Vestur-Berimar
eftir að hafa gagnrýnt austur-
þýzku stjórnina, en jafnframt
bent á ýmislegt, sem miður fór
í Vestur-Evrópu. Menn hafa
kallað þennan unga rithöfund
„sannleiksleitanda" og það með
réttu. Sönnun þess er sá marg-
breytileiki, sem einkennir verk
hans. Þessi margbreytileiki
stafar ekki af skorti á ögun í
málfari eða ruglingslegum skiln
ingi, heldur af virðingu fyrir
sannleikanum, sem aldrei verð-
ur komið í viðjar neinna kenn-
inga.
Berndt W. Wessling.
Rjúpan
er stygg
Rjúpnaveiði hefur verið leyfð frá
15. október, svo sem venja er til,
og skyttur sem fóru til rjúpnaveiða
frá Akureyri s. I. mánudag telja að
meira sé um rjúpur nú heldur en
I fyrrahaust.
Síðastliðinn mánudag tóku skytt
ur sig upp frá Akureyri og fóru til
nærliggjandi fjalla og heiðalanda.
þ. á. m. Súlur, Hlíðarfjall, upp á
Öxnadalsheiði og í fjalllendið upp
af Svarfaðardal.
Eftirtekjan mun, eftir því sem
næst verður komizt, ekki hafa ver-
ið mikil, því rjúpan var mjög stygg.
Hins vegar ber flestum skyttunum
saman um það að þær hafi séð
sakaður um áróður og til þess | fieiri eða færri hópa, og mun
að hefja verk sín yfir takmark- me;ra heldur en þeir urðu varir við
anir tímans og halda þeim lif-; a s, j, hausti. Neytendur urðu líka
að gjalda rjúpufæðarinnar í fyrra,
ekki sízt fyrir jólin, því þá urðu
þeir að borga 100 krónur fyrir
hverja rjúpu út úr búð. Dýr jóla-
matur það!
spurningu um þýzku þjóðina ó-
svarað til þess að verða ekki
andi.
TTwe Johnson er fæddur árið
1934 £ Pommern, sem nú
lýtur pólskri stjórn. Hann hef-
ur verið búsettur £ Vestur-Ber-
Rabbað um kornrækt - niðurgreiðslur — engin
samkeppni - misheppnaðar tilraunir — jarðrækt-
arstyrkur — jákvætt og hyggilegt starf
Þjóðverjar eru
mestir ökumenn
Það er á flestra vitorði, að Vest-
ur-Þýzkaland er annar stærsti bíla-
framleiðandi heims, aðeins Banda-
rxkin framleiða fleiri bíla árlega
en það.
Samt er tala bila, sem skrásettir
eru í Vestur-Þýzkalandi, lægri en
bíla I Bretlandi og Frakklandi, sem
eru I þriðja og fjórða sæti, að þvf
er framleiðslu snertir. I Frakklandi
er veganetið lengst, svo að miklu
munar á næsta landi, en hins vegar
hefir Þjóðverjum tekizt að fara
langt fram úr öllum öðrum, að þvi
er snertir lagningu fullkominna
bílabrauta. Þjóðverjar eru einnig
mestir ökumenn, þvf að þeir aka
að meðaltali lengri vegalengdir á
ári hverju en nokkrir aðrir. Þar eru
Frakkar í þriðja sæti, þótt þeir aki
manna hraðast, og er þetta talið
stafa af þvi, að benzínverð er þar
hærra en í öðrum Evrópulöndum.
Nokkrar umræður urðu á Al-
þingi í gær um íslenzka korn-
rækt og það verður að segjast,
að ekki urðu þær til að auka
hróður stjórnarandstöðunnar.
Eysteinn Jónsson, form. Fram-
sóknarflokksins hafði tíðum
orðið, xeeddi einkum um auka-
atriði, snéri út úr og klykkti út
með þeirri staðhæfingu að land
búnðarráðherra, Ingólfur Jóns-
son, vildi alla íslenzka koin-
rækt feiga! Áleit hann sem sagt
að Ingólfur stefndi að því einu
marki að drepa niður þessa at-
vinnugrein með ráðum og dáð
Málsatvik voru þau, að Iíari
Guðjónsson flutti þingsályktun-
artillögu um að íslenzk korn
framleiðsla yrði greidd niður
til jafns við erlenda innflutta
kornframleiðslu. Taldi hann,
eins og þeir menn munu eflaust
gera, sem ekki hafa kynnt sér
þetta mál til hlítar, að það
væri engin sanngirni í, að er-
lent korn væri greitt niður
en það íslenzka ekki. Gerði það
þeim síðarnefndu samkeppnina
að sjálfsögðu erfiðari.
Ef við kynnum okkur málið
nánar, þá er á tvennt að líta. í
fyrsta lagi, að kornframleiðsla
hér á landi nemur aðeins um
1% af því fóðurþorni sem not-
að er hér, svo alls ekki er enn
um neina samkeppni að ræða
sem talandi er um.
í öðru lagi hafa ekki allir þeir
bændur sem ræktað hafa korn
notað réttu kornafbrigðin og
því hafa sumir þeirra orðið
fyrir allverulegum fjártöpum af
þeim sökum. Það hlýtur að vera
rétt afstaða hjá ríkisstjórninnj
að hvetja ekki bændur né aðra
til að hefja kornrækt meðan
allar tilraunir varðandi hana
eru ennþá á byrjunarstigi.
Eins og Ingólfur sagði: „Þeg-
ar bændur hefja kornrækt og
bíða tjón af, þá er það vísasti
vegurinn til að hefta framgang
kornræktar.
Síðar þegar tilraunum um
kornrækt hefur verið lokið og
niðurstaða fengin, mun erlend-
um kornframleiðendum síður
en svo verða fvilnað umfram
íslenzka kornræktarmenn‘.
Þetta var mergurinn málsins
og kom hann greinilega fram í
ræðu landbúnaðarráðherra. Það
kom einnig fram £ orðum and-
stæðinga hans, „að sú bót hefði
að vfsu fengizt á síðasta ári,
þar sem jarðræktarstyrkurinn
væri“, og „rétt væri að korn-
rækt hefði brugðizt á síðasta
sumri.
Hvort tveggja ber að þeim
sama brunni, að ráðherra hefur
unnið jákvætt £ þágu þessarar
atvinnugreinar og sú afstaða er
rétt að ekki sé hyggilegt að
hvetja bændur til ræktunar sem
ekki er byggð á neinum vfsinda
legum niðurstöðum.
Má á þv£ sjá hvort ráðherra
vildi drepa niður kornrækt og
ósanngjarnt sé að greiða ekki
niður fslenzka komrækt.