Vísir - 31.10.1962, Blaðsíða 7

VÍSIR . Miðvikudagur 31. október 1962.
7
Fimmtán mínútna fundur — vegagerð — um vega
mál almennt — endurskoðun á vegalögum — Her
mann flytur mál — nefndarálit.
Dienst aus Deutschland —
Einkaréttur Vísis.
Skýrustu en jafnframt um-
deildustu einkenni þýzkra nú-
tímaleikhúsa eru áhrif félaga
fastra leikhúsgesta á leikritaval
leikhúsanna, þau taka aldrei á
sig neina áhættu vegna opin-
berra styrkja og áhrifamáttur
„stjarnanna'* er sívaxandi. Stúd
entaleikhýsin, sem byggja vel-
gengni sfna einvörðungu á list-
rænni getu, eru hins vegar alger
undantekning frá framangreind-
um venjum: Þau hafa enga fasta
sýningargesti, enga styrki og
enga opinbera starfsmenn, sem
skipta sér af leikritavali.
Hins vegar er sambandið milli
þýzku blaðanna og leikhúsgesta
annars vegar og stúdentaleik-
húsanna hins vegar mjög breyti
legt, vegna þess hve þessi teg-
und leikhúsa er óútreiknanleg í
vali sínu á leikritum og með-
ferð þeirra. Það er í rauninni
ógerlegt að skilgreina þessa teg-
und leikhúsa nema ef helzt væri
með því að fjalla um það, hvað
þau eru ekki, það er að segja
þau eru eiginlega hvorki áhuga-
manna né atvinnumannaleikhús.
Það er ekki hægt að segja, að
nein ákveðin tegund leikbók-
mennta sé í beinum tengslum
við þetta leikhússfyrirbrigði, og
það er ekki heldur hægt að tala
um neina ákveðna, hefðbundna
tækni í sambandi við sviðssetn
ingu eða sviðsútbúnað. í stuttu
máli: þetta eru leikhús, þar sem
stúdentar Ieika, en það er ekki
hægt að flokka þau undir neitt
sérstakt samheiti. Stúdéntaleik-
húsin hafa ekki þann viðvan-
ingsblæ, sem einkennir samtök
áhugaleikara, og þau geta ekki
heldur keppt við Ieikhús atvinnu
manna. Þau lifa eins konar tví-
skinnungslífi milli listar og
tómstundagamans, vilja stund-
um láta taka sig alvarlega og
stundum ekki.
Sturiobiihne £ Ilamborg, sem hlaut tvö fyrstu verðlaun á alþjóðahátíð stúdentaleikhúsa, hefur innan
sinna vébanda allmarga leikara, sem búa yfir miklum hæfileikum í látbragðsleik eins og myndin sýnir.
— umdeildur þáttur í þýzku leiklistarlífi
Þingfundurinn í gær var sá
stytzti sem haldinn hefur verið
í vetur. Hann stóð í rúmar 15
mínútur og ekkert skeði sem ,
frásögur er færandi. Fjögur mál
voru á dagskrá í neðri deild, og
þar af voru tvö tekin út. Af
hinum tveimur var hið fyrra
Norðurlandasamningur um inn-
heimtu meðlaga, og var Gísli
Jónsson (S) framsögumaður.
Var þetta önnur umræða. Hitt
málið var afnám innflutnings-
gjalda á heimilisvélum, flutt af
Þórarni Þórarinssyni (F). Eng-
inn annar tók til máls.
í efri deild var eitt mál á
dagskrá, vegagerð á Vestfjörð-
um og Austurlandi, borið fram
af Framsóknarmönnum, flutt af
Hermanni Jónassyni. Mun þetta
vera í annað skiptið sem Fram
sóknarmenn taka upp baráttuna
fyrir aukinni vegagerð á þeim
fáu dögum, sem enrj eru liðnir
af þinginu, og í dag var ein-
mitt dreift þriðja máli þeirra
varðandi vegi, en þar leggja
þeir til að 22 nýir vegir verð'
teknir í bjóðvegatölu. Þeir vita
sem er, að ástandið í vegamál-
um okkar stóra og hrjóstruga
lands, er ennþá að mörgu Ieyti
áfátt, og virðast þeir staðráðn-
ir í að gera sér mat úr því. Rétt
er að geta þess í þessu sam-
bandi að samkvæmt frumvarpi
til fjárlaga er áætlað að veita
114 milljónum kr. til vegamála
á næsta ári. Fengið hefur verið
lán til lagningu Keflavíkurveg-
ar, og miklar vonir bundnar við
hina stjórnskipuðu nefnd er end
urskoðar vegamál landsins.
Frumvarp Hermanns fer
frai á, að 10 millj. kr. verði
varið umfram fjárlögin til vega-
gerða á Vestfjörðum og Aust-
urlandi. Sagði flutnin; smaður
að vegagerð og vegakerfi á þess
um landsvæðum væru þau lök-
ustu á landin ig hálf og heil
sveitarfélög hefðu lagzt í auðn
af þeim sökum. Hann taldi að
breytingar á fjárveitingum til
hinna gömlu kjördæma hefðu
tekið I'itlum breytingum og hlut
föllunum milli héraðanna í þess
um efnum ekki verið breytt að
leinu ráði. Samgöngur á ofan
nefndum svæðum væru því
iæmar í samanburði við önnur
byggðalög og yrði að ráða bót
á þessu hið fyrsta. Tók Her-
mann síðan upp úr skýrslu vega
málastjóra, sem gerð var á ár-
inu 1959, nokkrar tölur og
sýndi fram á, hversu Vestfirðir
og Austurlandskjördæmi hefðu
orðið á eftir í vegagerð.
Að lokum minnti hann á að
10 millj. kr. hefði verið varið
til Keflavíkurvegar og því væri
það aðeins sanngjarnt þótt far-
ið væri fram á að veitt væri
sömu upphæð til þeirra lands-
hluta, þar sem fjöll væru há og
samgöngur í alla staði hinar
erfiðustu.
Enginn tók til máls að lok-
inni framsögu Hermanns og var
málinu visað til annarrar umr
og samgöngumálanefndar.
Nú eru farin að berast nefnd
arálit í neðri deild, einkum þó
frá heilbrigðis- og '‘élagsmála-
nefnd, en í henni er Gísli Jóns-
son formaður. Ekki er ástæða
til að rekja nefndarálit þessi að
"*ru jyti en því, að eitt þeirra
segir svo um að meirihluti
nefndarinnar, þ.e. Siálfstæðis
o" Alþýðuflokk lenn. leggut
til að frumvarp kommúnistít
um aukið lánsfé til húsnæðis
mála verði fellt.
nægilegar vinsældir, geta gert
viðkomandi leikhús gjaldþrota.
Samt hafa forráðamenn stúd-
entaleikhúsanna ekki gert nein-
ar ráðstafanir til þess að brúa
bilið milli listar og fjáröflunar,
og stafar það af hinum áköfu
áhorfendum stúdentaleikhús-
anna, sem heldur vilja sjá ný-
stárleg verk, þó ekki sé um full-
komnun að ræða, en sæmilega
heppnaða áhugamannaleiklist
eða farsakennda skemmtileiki
atvinnumanna.
Ekki má gleyma því í þessu
sambandi, að upp á síðkastið
hefur dregið úr tilhneigingu
stúdentanna til að fara út í fár-
ánlegt tilraunastarf. Á síðasta
leikári voru aðeins fáar vel
heppnaðar sýningar stúdenta-
leikhúsanna, sem flokka mætti
undir slíkt. Miklu fremur kemur
nú fram tilhneiging til þjóðfél.
gagnrýni, án þess að um sé að
ræða neina formlega stefnu til
kynningar Ieikrita, sem hafa að
Frh á 10 bls
Stúdentaleikhúsin hafa hvorki
tæknilegan útbúnað né fjármagn
á borð við leikhús atvinnu-
manna. Af mikilli hæfni og
frjálslyndi í leikmeðferð tekst
þeim oft að ná geysilegum áhrif
um með litlum tilkostnaði. Hin
margbreytilega efnismeðferð og-
stöðug umskipti leikaranna,'
vegna þess að stúdentar eru sí-
fellt að koma og fara úr háskól-
unum, kemur í veg fyrir, að leik
húsin haldi svip sínum í langan
tíma í senn. Þvert á móti er það
einkenni stúdentaleikhúsanna,
að þau ná miklum vinsældum
um nokkurn tíma, en svo hrak-
ar þeim aftur, þegar hópur
-reyndra leikara lýkur námi og
þeir, sem á eftir koma, hafa
ekki náð nógu mikilli reynslu.
Þýzku stúdentaleikhúsin fá
lítinn styrk frá ríkinu. Og vitan
lega eiga þau við mikla fjár-
hagsörðugleika að etja. Ein eða
tvær sýningar, sem hljóta ekki
Þýzku stúdentaleikhúsunum hefur iðulega tekizt að ná iniklum áhrif-
um með litlum tilkostnaði. Myndin er að einu atriði gamanleiksins
„Montni hermaðurinn“ eftir Plautus, en hann hlaut miklar vinsældir
og lof, er hann var sýndur á Studiobiihne í Hamborg.
STUDENTA-
LEIKHÚS