Vísir - 19.01.1963, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Laugardagur 18. janúar'1963.:
VÍSIR
Jtgefandi: Blaðaútgátan VlSIR.
Ritstjðran Hersteinn Pálsson, Gunnar. G. Schram.
Aðstoðarritstjórl: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Þorsteinn Ö. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 55 krónur á mánuði.
! lausasölu 4 kr. eint. — Simi 11660 (5 llnur).
Prentsmiðja VIsis. — Edda h.f.
Grundvöllur kauphækkana
t
Að undanfömu hafa átt sér stað viðræður milli
vinnuveitenda og verkalýðsfélaga hér og víðar á land-
inu um breytingar á samningum þessara aðila um
kaup og kjör verkamanna. Hefur málið verið lengi á
döfinni, og ekki mun séð fyrir endann á því ennþá,
og verður engu um það spáð, hvenær gengið verður
frá nýjum samningum og með hvaða hætti.
Sú barátta sem kommúnistar hafa háð á þessu sviði á
* undanfömum árum, hefur verið einkar gott dæmi um
| Það, hvernig menn geta látið blekkja sig til að hafa
; mikið fyrir litlu. Kommúnistar, sem hafa jafnan haft
fomstu í kröfugerðinni, hafa alltaf gætt þess að krefj-
ast miklu meiri launahækkana en nokkúr von er til að
hægt væri að fá framgengt Þeir hafa að engu haft til-
lögur ríkisstjórnarinnar um kauphækkanir, sem at-
vinnulífið fengi borið, án þess að verðlag færi úr skorð-
um af þeim sökum. Síðan hefur verkamönnum verið
att út í verkföll, sem hafa endað með verulegum kaup-
hækkunum, og foringjarnir hafa talið sig hrósa mikl-
um sigri. — f kjölfarið hefur svo siglt hækk-
un vömverðs og þjónustu, sem hefur étið upp
alla kauphækkunina eða því sem næst. Að því búnu
hafa verkamenn staðið í sömu sporum og áður — haft
mikið fyrir litlu eða alls engu. Og síðan hefur verið
hafinn undirbúningur að sama leiknum, sömu hringrás
inni þegar foringjar kommúnista hafa talið, að óhætt
væri að tefla verkamönnum fram á ný.
Þannig er kjarabarátta kommúnista í stuttu máli —
sýndarbarátta til að skapa glundroða í þjóðfélaginu,
en alls ekki til þess að bæta kjör verkamanna. Eða
hversu miklu betur mundu verkamenn og allir laun-
þegar ekki komast af, ef gengið hefði verið að tilboð-
um ríkisstjórnarinnar hverju sinni og menn fengið fyr-
irhafnarlaust þær hækkanir, sem atvinnuvegimir geta
borið? Þá hefðu engin verkföll verið háð, engum millj-
ónum kastað á glæ með töpuðum vinnulaunum, svo
ekki sé talað um tjón á öðrum sviðum.
Það, sem kommúnistar knýja fram með verkföllum,
er jafnan sýndarhækkun, sem rýrir hag launþega. Það,
sem ríkisstjórnin hefur jafnan boðið, er raunveruleg
kauphækkun, sem bætir og tryggir hag launþega, af
því að það er grundvöllur fyrir slíkri hækkun á kaupi.
Hvað er hann oð sækja?
Það er haft fyrir satt, að Einar Olgeirsson hafi brugð
sð sér aústur til Berlínar til að sitja þar fund með
skoðanabræðrum sínum ýmsum. Almenningur á ís-
landi hlýtur að spyrja, hvað þessi „ötula frelsishetja“
sé að gera þarna austur, þar sem menn virðast einkum
deila um það, hvort rússneska aðferðin eða sú kín-
verska til að ná heimsyfirráðum sé hin rétta. Getur
hann verið að sækja pinhverja „sannfæringu“ handa
ísíenzkum mönnum austur þar? Vill Þjóðviljinn ekki
greina frá þessu við fyrstu hentugleika?
HORFUR ÚUÓSAR
I TOCO
Eins og getið var f fréttum
13. þ.m. var forseti Togo, Sylv
anus Olympio, myrtur fyrir
framan bandaríska sendiherra-
bústaðinn I Lome — höfuðborg
inni, en þann dag var gerð hern
aðarleg bylting I Togo, mjög
snögglega.
Flestir ráðherrarnir voru
hzndteknir, en Olympio mun
kMtfa verið á leið I bandaríska
sendiráðið til þess að biðjast
vemdar, er hann var drepinn.
Samtlmis var útvarpað áskorun
til Idrissou Antoine Meatchi,
sem er 27 ára, og hafði sezt að
nágrannalandinu Ghana. Hann
var handtekinn 1960 fyrir þátt-
töku I samsæri og fór til Ghana
er honum var sleppt úr haldi
um miðbik árs 1961. Fyrir sam-
seerið var hann leiðtogi stjóm-
arandstöðunnar í fulltrúadeild
þingslns.
Sylvanus Olympio var elztur
afriskra þjóðerpisleiðtoga. Það
var hann sem hafði forustuna í
sjálfstæðisbaráttunni, sem lauk
farsællega með því, að Frakk-
Iand veitti Togo sjálfstæði. Eft-
ir það var hann iðulega kennd-
ur við land sitt og kallaður
„herra Togoland". — í marz
sl. kom hann i heimsókn til
Bandarikjanna. Honum var
fagnað sem tignustu þjóðhöfð-
ingjum við komuna til New
York og Kennedy forseti kvað
svo að orði um hann ,að hann
væri meðal óvenjulegustu þjóða
leiðtoga heims. Hann var sex-
tugur að aldri og um 30 ámm
eldri en margir þeirra leiðtoga
sem komið hafa fram á sjónar-
sviðið i Afríku á siðari árum.
Hann var jafnvígur á ensku og
frönsku og talaði auk þess
þýzku, portúgölsku og Ewe-
mállýskuna, sem var hans eigið
mál.
KONUR DÁÐU
HANN —
Konur dáðu hann, fyrir bros
hans og ljúfmannlega fram-
komu, fannst hann ómótstæði-
legur, og það mun ekki hafa
verið hvað sízt fyrir þeirra á-
hrif, að hann varð forseti lands
ins 9. apríl 1961, en þegar Togo
fékk sjálfstæði sitt í apríl 1960
myndaði hann stjórn, var sjálf-
ur forsætis- fjármála- og dóms-
málaráðherra. í vestrænum
löndum var litið á hann sem
traustan, áreiðanlegan leiðtoga.
Engan þátt vildi hann taka i
„köldu styrjöldinni" milli aust-
urs og vesturs. „Við erum of
lftil þjóð til þess að vera að
samfylkja einum eða neinum
— of lítil þjóð til þátttöku í
valdatogstreitu milli austurs og
vesturs", sagði hann, en valda-
baráttu varð hann samt að
heyja — við Kwame Nkrumah,
f o r s e t a nágrannalandsins
Ghana.
VORU VINIR
Á NÝLENDUTÍMANU vi
Á nýlendutímanum voru þeir
vinir, en eftir að Bretar veittu
Ghana sjálfstæði, og Nkrumah
hóf baráttuna fyrir Afríku-
stefnu sinni („Pan-Africanism-
anum) vildi Olympio ekki hafa
samstarf við hann og kallaði
hann „svarta heimsveldissinn-
ann“.
ÁSAKANIR.
Eigi alls fyrir löngu bar hann
þær ásakanir á Nkrumah, að
hann áformaði að innlima Togo.
Ólga fór svo vaxandi f þessum
tveimur löndum og samsæri
gegn ríkisstjórnum beggja Iand
anna voru í bígerð. Og vafa-
laust eru lesendur minnugir
þess, að ítrekaðar tilraunir
hafa verið gerðar til þess að
ráða Nkrumah af dögum, en
ekkert liggur fyrir um, að Ol-
ympio hafi verið við slíkt rið-
inn.
MENNTUN.
Þegar Olympio var drengur
gekk hann í þýzk-kaþólskan
skóla (Togo var þá þýzk ný-
lenda). Hann var að ljúka námi
í barna- og ung'lingaskóla 1914,
er Þjóðverjar voru hraktir úr
landi. Hann var svo við nám
í enskum skóla til 1920, er þessi
fyrrverandi þýzka nýlenda var
afhent Frökkum. Olympio fór
þá til Englands og lauk prófi
við Lundúna-háskóla.
Og fyrir skömmu, í desember
i
Sylvanus Olyniplfc
sl. var hann heiðra'ður ar Tne
London School of Economics.
SÁTTATILRAUN.
Sagt er, að tilraun hafi verið
gerð til þess að sætta þá Nk-
rumah og Olympio skömmu áð-
ur en byltingin var gerð, að-
aliega af undirforingjum í hern
um, að því er hermt var í
frönskum fréttum.
ÓVISSAR HORFUR.
Af opinberri hálfu var mjög
harmað í Lundúnum og Wash-
ington að forsetinn var veginn.
Var hans minnst lofsamlega, og
í tilkynningu frá forsétabú-
staðnum í Washington var sagt
„Horfurnar í Togo eru óljósar
og við gefum öllu, sem þar ger-
ist, nánar gætur“.
Þýzkur skuttogari
Skuttogarar eru óðum að ryðja sér til rúms hjá helztu fiskveiða-
þjóðum heims, þótt mesta fiskveiðiþjóðin ,r.iiðað við flksfjölda“ —
íslendingar — hafi ekkert gert í þvf enn að taka þetta nýja lag upp.
Myndin er tekin um borð f þýzkum togara og sýnir pokann fljóta
fyrir aftan skut, þegar varpan er tekin inn.