Vísir - 14.05.1963, Qupperneq 8

VÍSIR . Þriðjudagur 14. maí 1963
asi
Otgefandi: Blaðaútgáfan VÍSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og ’*'greiðsla Ingó'.fsstrœti 3.
Áskrifsargjald er 65 krónur á mánuði.
1 Iausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Skáldin eru þögnuB
Það er eftirtektarvert að við þessar kosningar minn-
ist varla nokkur lengur á hina íslenzku kommúnista.
Þeir og stefna þeirra virðist hafa gengið sér til húðar.
Er það ekki vonum fyrr. Á Norðurlöndunum eru kom-
múnistar fyrir löngu orðnir að litlum einangruðum
flokk, sem enginn tekur lengur mark á og sem er
gjörsamlega áhrifalaus á þjóðþingunum. Þeirra upp-
gangstímar voru á millistríðsárunum. Þá áttu þeir
fylgi margra góðra manna að fagna og Sovétríkin
voru enn framtíðarlandið.
Það var á þeim árum sem Jóhannes úr Kötlum kvað:
„Sovét ísland, Sovét ísland, hvenær kemur þú?“ Þá
hugðu margir einnig hér á landi að hugsjón kommún-
ismans væri göfug og góð hugsjón í framkvæmd.
Styrjöldin strauk þá glýju af augum frændþjóða okk-
ar. Þeir kynntust flóttamönnunum eftir styrjöldina og
sáu hvemig Björninn í austri kom fram við hin smáu
Eystrasaltsríki.
Við íslendingar bjuggum hins vegar enn tiltölulega
einangraðir norður í hafi, langt frá heimsviðburðun-
um. Það hefir tekið okkur meir én áratug frá styrjald-
arlokum að skilja þá staðreynd, sem frændur okkar
gerðu sér löngu Ijósa. Ungverjaland var merkur áfangi
á þeirri leið. Þá snera margir mætir mennta- og hug-
sjónamenn baki við flokknum. Afhrópun Stalins var
annar áfanginn. Þar hrundu skýjaborgir hinna gömlu,
hörðu marxista til grunna á einni nótt. Efinn skaut
rótum í hugum annarra. Og njósnamálin á síðustu ár-
um hér á landi hafa sýnt enn fleirum hver hin sanna
ásjóna kommúnista er.
Þessi hugarfarsbreyting er einhver merkilegasti við-
burðurinn í stjórnmálasögu síðustu ára. íslendingar eru
nú loks hættir að trúa öllu því sem þeir lesa í erlend-
um bókum. Þeir eru famir að dæma hugsjónimar eftir
veruleikanum. Kommúnisminn er að flosna upp í land-
inu. Mál og menning er að krókna og Kiljan hefir misst
áhuga á pólitík. Þar geldur fögur hugsjón þess að böðl-
ar hafa framkvæmt hana. í stað frelsis hefir komið
fangelsismúr.
Nú kveður ekkert íslenzkt skáld lengur sálminn um
Stalin.
Tæmdu bændasjóðina
Það er broslegt að sjá tilburði Framsóknarflokksins
í landbúnaðarmálunum þessa dagana. Þessi gamli
fiokkur sem þótzt hefir vera „bændaflokkur“ er orð-
inn uppvís að því að hafa gert sjóði bænda gjaldþrota
undir Eysteini 1958. Nú eru birtar fallegar yfirlýsing-
ar. En þær tjóa ekki. Bændur vita að það voru ekki
Framsóknarmenn, sem lækkuðu tolla á landbúnaðar-
vélunum. Það framfaraspor beið næstu stjórnar, þeirr-
ar sem nú situr.
*
^pvintýrið um nýju fötin keis-
arans endurtekur sig oft í
mannlífinu. Alis staðar eru á
ferð bragðarefir og svindlarar
sem notfæra sér trúgimi og
heiðarleika saklausra meðborg-
ara.
Svikaklæðskeramir tveir
seldu keisaranum ósýnileg föt,
en hið danska ævintýraskáld
minntist ekkert á þá refsingu
sem þeir hlutu. Sennilega kom-
ust þeir undan og þannig var
bezt að sagan endaði, því að
sök svindlaranna var minni en
smán hinna trúgjömu.
Tfyrir nokkrum vikum komst
upp um svikagreifann de
Sade í Danmörku, sem hafði
svikið út milljónir króna og
haldið sig sem franskan aðals-
mann í samkvæmislífi Kaup-
mannahafnar. Hugmyndaflug
þessa svindlara var svo furðu-
legt, að nærri liggur að almenn-
ingur dáist að brögðum hans, en
þeir sem hann blekkti sæta
háði og glósum.
Poul Houe, hann gerði engin mistök.
Falski læknirinn
í fyrra var mjög á döfinni sér-
kennilegt svikamál f Noregi.
Það var ungur danskur stúd-
ent, en réði sig sem lækni við
sjúkrahúsið f Vardö f Norður-
Noregi. Þar starfaði hann próf-
laus og réttindalaus í nokkra
mánuði unz upp komst um allt
saman. En ibúamir f Vardö
hðrmuðu brottför hans, öllum
Sem höfðu leitað til hans bar
saman um að hann hefði verið
einn bezti læknir sem þeir
höfðu kynnzt. Réttindalaus
hafði hann framkvæmt sjúk-
dómsgreiningar og uppskurði og
allt hafði gengið vel.
Stúdent þessi heitir Poul
Houe. Hann er 27 ára frá bæn-
um Thisted f Jótlandi. Nú fyrir
nokkru gaf hann út bók um at-
burði þessa, sem norslci blaða-
maðurinn Odd Hjorth-Sörensen
hefur fært í letur. Bókin kallast
„Skandale — for hvem?" eða
„Hneyksli — fyrir hvern?“ Líta
má á hana sem vamarrit fyrir
stúdentinn, þar sem hann lýsir
m. a. læknavandræðunum f hin-
um dreifbýla Norður-Noregi.
Og sökin er ekki einungis
hans, heldur einnig að
kenna hinum óeðlilegu aðstæð-
um. Það er furðulegt ástand í
Noregi, að á sama tíma og lækn
ar em sendir úr landi til að
veita fjarlægum þjóðum þjón-
ustu eru um 12 þúsund manns,
aðallega í Norður-Noregi sem
njóta aðeins mjög takmarkaðrar
læknisþjónustu. ,
Það er rakið í bókinni, að
Poul Houe hafði verið í sex ár
í læknisfræði og flest þessara
ára hafði hann starfað sem að-
stoðarmaður á sjúkrahúsum
hjá viðurkenndum læknum.
Hann segir m. a. í bókinni: —
Ég hafði skoðað og skrifað
sjúkdómsskýrslur um 2000 sjúk-
linga og tekið sem aðstoðar-
maður þátt f mörg hundruð
uppskurðum.
Síðan ætlaði hann að ráða
sig sem aðstoðarmann f sjúkra-
húsið í Vardö, þar sem mikil
þörf var fyrir lækna, en þá
urðu þau mistök hjá norskum
heilbrigðisyfirvöldum, að þau
litu á hann sem lækni og stúd- ,
entinn ákvað að láta það þá
gott heita. Þannig var skurð-
hnffnum ýtt f hendur hans og
hann ákvað að beita honum,
sem læknir og velgerðarmaður.
Jjað er alvarlegt mál, þegar
skurðhnífur er í höndum ó-
lærðs manns. Það er spurning
um lff og dauða sjúklinganna.
En Poul Houe rekur starf sitt:
— I öllu starfi mfnu við
sjúkrahús Vardö gerði ég ekki
eina einustu ranga sjúkdóms-
greiningu. Mistakaprósentan var
núll. Kallið það hundaheppni ef
þið viljið. En staðreyndin er,
að enginn maður lét lffið vegna
mistaka af minni hálfu.
Norsku stjórnarvöldin hafa
enn til athugunar, hvort höfða
beri sakamál á hendur Poul
Houe eða ekki.
Mikilvægi S.Þ. fyr-
ir smáríkin
í síðustu viku var hér á ferð
kanadiskur diplomat, J. G.
Hadwen að nafni. Er hann ritari
við sendiráð Kanada í Osló, en
sendlherra Kanada á Islandi hef
ir aðsetur þar. Áður var hann
einn af aðalfulltrúum lands síns
hjá Sameinuðu þjóðunum.
Flutti hann erindi í Þjóðleik-
húskjallaranum fyrir áhuga-
menn um vestræna samvinnu og
ræddi um efnið: Staða smáþjóð
ar innan Sameinuðu Þjóðanna.
Allmargt manna hlýddi á fyrlr-
lesturinn, en i fylgd með Mr.
Hadwen var Hallgrímur Fr. Hall
grfmsson, aðalræðismaður Kan-
ada hér á landi.
30 FULLTRÚAR.
Mr. Hadwen vék í fyrstu að
þeim erfiðleikum, sem litlar
þjóðir ættu við að búa varð
andi þátttöku í alþjóðasam-
starfi. Benti hann á hve mjög
hinum margvíslegustu alþjóða-
stofnunum hefði farið fjölgandi
eftir styrjöldina og sjálfar hefðu
Sameinuðu þjóðimar auk þess
starfandi margar sérstofnanir
innan vébanda sinna. Þvf væri
yfirleitt skortur á þjálfuðum
mönnum til þess að sitja sem
fulltrúar landa sinna á fund-
um og þingum alþjóðastofnana
þegar smáríkin ættu í hlut. Tók
hann sem dæmi að aðeins á
þingum Sameinuðu þjóðanna í
New York væri lágmark full-
trúa frá hverju ríki um 30 tals-
ins ef fylgjast ætti ýtarlega með
störfum hinna mörgu nefnda
þingsins. Smáþjóðimar sendu
hins vegar margar ekki svo
stóran fulltrúahóp til þingsins
og yrði þá að velja þann kost-
inna að sitja í þeim nefndum
sem mikilvægastar væru fyrir
hverja þjóð.
Framhald á bls. 6.