Vísir - 16.07.1963, Blaðsíða 7

V í S IR . Þriðjudagur 16. júli 196S.
»H3EM»>œ<3iBiai Assaúmiæmtimœuiats&mismœ\
☆
Sigurjón Björnsson sálfræðingur:
Skylda karl-
mannsms
á undanförnum árum og ára-
tugum hefur birzt geysi-
mikið af ritgerðum í fagtímarit-
um sálfræðinga um samband
móður og barns. Ekki er of mik-
ið sagt, þótt fullyrt sé, að þetta
hafi verið eftirlætisrannsóknar
efni sáifræðinga um langt skeið
Margt merkilegt hefur komið
fram í þeim rannsóknum, m. a.
hversu geysiháð barnið er móð-
urinni fyrstu æviárin og hversu
mikinn þátt hún á í þroska þess
og mótun. Megnið af þessu er
vissulega rétt og hefur táknað
stórt skref fram á við í skiln-
ingi manna á þroskaskilyrðum
barna. En eftir því sem ég vinn
lengur að málefnum barna og
foreldra, hef ég orðið þess á-
skynja, að eitt rannsóknarsviðið
hefur orðið illilega útundan, en
það er samband föður og barns.
Ég þykist hafa sannfærzt um
það, að þegar erfiðleikar barna
standa í sambandi við óeðlileg
tengsl þeirra við foreldra sína,
er ekkert síður um að ræða
vandkvæði í tengslum við föð-
urinn. Reyndar er mér ekki al-
veg grunlaust um, að þetta mál
sé að einhverju Ieyti sérstætt
fyrir okkar þjóð og felist bæði
í sérstökum þjóðfélagsaðstæð-
um og rótgróinni venju ís-
lenzkra karlmanna.
IJ'vaða þýðingu hefur- faðirinn
fyrir barnið? Þeirri spurn-
ingu er ekki unnt að svara
nema að sára litlu leyti, en ég
vil minnast á það, sem mér
finnst helzt liggja í augum
uppi. Fyrir telpuna er þýðing
föðurins óefað mikil. Strax og
telpan fer að stækka, er henni
mikið kappsmál að njóta ást-
úðar og aðdáunar föður síns.
Margt af því, sem hún aðhefst,
gerir hún til að geðjast honum.
Hugmynd hennar um sjálfa sig
sem verðand; kvenpersóna, er
mjög undir því komin, hverjum
augum faðirinn lítur dóttur
sína. Er hann ánægður með
hana eins og hún er? Sýnir
hann henni kurteisi og nær-
gætni? Kennir hann henni aö
bera virðingu fyrir sjálfri sér?
Hann á mjög ríkan þátt £ því
að móta sjálfsmat og sjálfsvirð-
ingu dótturinnar. Hann er fyrsti
fuiltrúi karlkynsins, sem hún
kynnist, og eftir sambandi
þeirra fer viðhorf hennar og til-
finningar gagnvart karlmönnum
síðar meir. Ég er sannfærður
um, að margar algengar hug-
myndir kvenna, svo sem tilfinn
ing þeirra fyrir því, að þær séu
ranglæti beittar, að litið sé á
þær sem óæðra kyn, og þessi
hneigð margra til bess að stæla
karlmenn, á mikið rætur að
rekja til óeðlilegs uppeldis, eink
um þess, að faðirinn hefur ekki
gefið þeim nægilegt færi á að
njóta réttar síns og þroskast í
samræmi við kveneðli sitt.
Fyrir drenginn er þýðing föð-
urins jafnvel ennþá meiri.
Drengnum er mjög svo nauð-
synlegt að eiga föðurinn að fyr-
irmynd og vini. Ef vel á að fara,
þurfa samskipti þeirra að vera
mikil og náin. Hvernig á dreng-
urinn að læra að verða karlmað
ur, ef hann lærir það ekki af
föður sínum? Sé faðirinn af-
skiptalaus, ónærgætinn eða jafn
vel hrottafenginn, fer drengur-
inn mjög mikils á mis, — hann
verður einmana, fær þá tilfinn-
ingu, að engum þyki vænt um
hann. Honum verður oft erfitt
um að eignast félaga. Honum
hættir við vanmetakennd. Og
oft vilja þessar tilfinningar
brjótast út í kergju og þrjózku,
eða þegar verst lætur: misferli.
|yú eru aðstæður okkar íslend-
inga til að kippa þessu í iag
ekki hinar allra beztu. Fjöldinn
allur af karlmönnum er Iangtím
um saman fjarvistum frá heim-
ilum sínum, sérstaklega sjó-
mennirnir. Aðrir eru störfum
hlaðnir og sjást lítið heima. Og
þá sjaldan þeir eru heima, eru
þeir þreyttir og þarfnast hvíld-
ar. Við þessu er líklega ekki
mikið að gera. Annað er svo,
að mér virðist íslenzkir kárl-
menn vera heldur lítið hneigðir
fyrir börn. Þeim er heldur ekki
vel sýnt um þá lipurð, lagni og
þolinmæði, sem til þarf. Fjöldi
þeirra hefur Iítið gaman af að
tala við krakka. Oft er ekki
hægt annað en undrast það á-
byrgðar- og skilningsleysi á sál-
arlíf barna, sem kemur fram í
tali margra karlmanna við börn,
einkum drengi, sem eru að stálp
ast. Það er vissulega sjaldgæft
að sjá karlmenn rabba hlýlega
°g þægilega við börn. Þegar við
fárumst yfir óspektum og virð-
ingarleysi unglingspiita, ættum
við karlmenn að spyrja: Hvað
höfum við gert til þess að á-
vinna okkur virðingu og traust
drengjanna okkar? Höfum við
lagt okkur fram um að byggja
grundvöll vináttu og trúnaðar-
sambands?
Kannski þykir þetta nokkuð
liarkalega sagt. En stundum er
hollt að segja sannleikann um-
búðalaust. Ef til vill erum við
karlþjóð svona vegna þess, að
við höfum sjálfir farið á mis við
föðurlega handleiðslu og eigum
því um sárt að bnda. Sé svo, er
okkur það naumast sjálfrátt. En
þega við höfum loks komið auga
á bjálkann, er það engu að síð-
ur skylda okkar að sjá um, að
við verðum seinasta kynslóðin,
sem líður undir föðurvanrækslu.
Við megum ekki bera „smitið“
áfram, þegar við höfum fundið
það.
ginhver kann að hugsa, að
þetta séu órökstuddar full-
yrðingar. Til þess að svo verði
ekki haldið, verður í næstu
grein skýrt lítillega frá nýlegri
rannsókn á áhrifum ónógs sam-
bands feðra við syni sína (ein
af sárafáum rannsóknum, sem
gerðar hafa verið í þessu efni).
n
M
sa
n
C
n
□
n
a
E3
□
n
E3
D
n
□
n
□
G
a
n
B
□
a
□
□
B
□
n
□
□
a
□
□
□
a
n
□
□
□
D
a
□
n
□
□
□
□
□
□
□
□
□
EJ
D
□
□
□
a
a
□
□
□
□
n
□
□
□
a
□
□
13
□
□
□
□
□
□
□
Qn
□
□
□
□
□
□
□
□
n
□
u
□
□
u
n
□
□
u
n
H
H
tl
a
n
a
□
Q
□
U
E3
U
□
□
u
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
u
n
□
□
□
D
□
□
□
E3
□
B
□
□
□
C
□
□
□
□
u
□
□
□
□
B
C
□
c
c
c
c
c
c
c
c
n
i n i) sj w i n i
Ingvar Asmundsson — Þórir Ólafsson
.V.V.V.’.V.V.V.V.V.’.V/.V.V.V.VV.V
■ n ■ ■ ■ ■ i
verið. Átti mótið að fara fram í
Leningrad og hefjast í byrjun
ágúst n. k.
Engin ástæða er tilgreind fyrir
ákvörðun þessari, en almennt er
talið, að fjárskorti sé um að
kenna.
Óvíst er hvar mótið verður hald
ið, ef úr því þá verður, en Skák-
samband íslands w búið að til-
kynna bátttöku Braga Kristjáns-
sonar T því.
Þ.Ó.
FRIÐRIK JAFN
HEIMSMESTARANUM
í LOS ANGELES.
Friðrik Ólafsson hefur hlotið
50% vinninga eftir 6 umferðir á
Piatakowsky-Cup skákmótinu £
Los Angeles. Þegar tekið er tillit
til styrkleika andstæðinga hans,
verður þetta að teljast mjög góð
frammistaða og jafnvel heims-
meistarinn Petrosjan gerir ekki
betur, þvf að þeir eru jafnir ásamt
Reshevsky frá Bandarikjunum.
Greinilegt er, að Friðrik teflir af
miklu öryggi og virðist eina tap-
ið hans hafa orðið fyrir einskæra
slysni. Og ef dæma má af orðum
Petrosjans, átti Friðrik unna skák
gegn honum.
Einstök úrslit Friðriks hafa orð
ið þessi:
1. umferð: Jafntefli við Gligoric.
2. umferð: Jafntefli við Najdorf.
3. umferð: Jafntefli við Reshevsky
4. umferð: Tap gegn Keres.
5. umferð: Jafntefli við Petrosjan.
6. umferð: Vinningur gegn Benkö.
I 7. umferð teflir Friðrik við
Panno (Arg.).
Eftir sex fyrstu umferðirnar er
röðin þessi:
1,—-2. Gligoric og Najdorf 4 v.
3. Keres 3]/2 v.
4. —6. Friðrik Petrosjan og
Reshevsky 3 v.
7. Panno 2 v.
8. Benkö 1 \/2 v:
INGÍ I SJÖtTA SÆTI
I HALLE.
10 umferðum er lokið á svæðis-
mótinu £ Halle og hefur Ingi R.
Jóhannsson hlotið 6 vinninga. —
Benda allar Iíkur til, að hann fái
alþjóða meistaratitilinn fyrir
frammistöðu sina. Ingi var kom-
inn í fyrsta sæti eftir 7 umferðir
ásamt Larsen og Uhlmann. En f
8. umferð taoaði hann fyrir Lar-
sen, en sá virðist nú einhver sig-
urstran.eleaasti keppandinn. Lar-
sen bvriaði á því að tapa fyrir
landa sínum Hamann, en hefur
svo feneið 8 vinninga i 9 skákum!
Við birtum hér eina af vinn-
ingsskákum Inga frá svæðismót-
inu:
Hvítt: Ingi R. Jóhannsson.
Svart: Minev.
Reti byrjun.
1. Rf3, Rf6 2. g3, d5 3. c4, d4
4. d3, Rc6 5. Bg2, e5 6. 0—0, Bc5
Eðlilegra var 6. — a5.
7. b4!, Rxb4 Ef 7. — Bxb4, þá
Rxe5 og síðan Da4f.
8. Rxe5, De7 9. Rf3, 0—0 10.
Rbd2, Rb6 11. Ba3, a5 12. Hel,
c5 13. Bb2, Dd8 Hvftur hótaði e3.
14. a3, Rc6 15. Dc2, h6 16. e3.
— Hvitur ákveður að sprengja
upp miðborðið til bess að fá betra
spil fyrir menn sína. Peðastaða
hans veikist að vísu nokkuð, en
hreyfifrelsið verður þyngra á met-
unum.
16. — dxe3 17. Hxe3, Bf5 18.
h3, a4 19. Re4, Re8 Svartur of-
metur stöðu sína og leggur nú
drög að áætlun. sem verður hon-
um sjálfum að falli.
20. Hbl, Bh7 21. He2, — Svart-
ur er búinn að undirbúa framrás
f-peðsins, en hvítur er við öllu
búinn.
21. —, Ha6 22. Re5, f5 23. Rd2.
f4 Svartur varast alls ekki gagn-
sókn hvíts.
24. Bd5+!, Kh8 25. Rf7+, Hxf7
26. Bxf7, Bxd3 Litur vel út, en nú
kemur krókur á móti bragði.
<S>-
27. Dxd3!!, Dxd3 28. Hxe8t,
Kh7 29. Bg8f, Kg6 30. He6t, Kg5
31. Re4+ og svartur gafst upp.
Drottningartap er óumflýjanlegt,
ella verður svartur mát.
Staðan í Halle eftir 10 umferðir
er þá þessi: 1. Larsen (Danm.) 8
v„ 2. Portisch (Ungv.l.) ll/2 v„
3.—5. Ivkov (Júgósl.), Robatz
(Austurr.) og Uhlmann (A.-Þýzk.)
6 y2 v. 6. Ingi R. Jóhannsson 6
vinninga.
i ÍSLENDINGAR Á SKÁK-
ÞING NORÐURLANDA.
Tilkynnt hefur verið þátttaka
8 íslendinga á Skákþingi Norð-
urlanda, sem hefjast mun í Oden-
se í Danmörku 20. þ. m. í lands-
liðsflokki tefla Jón Kristinsson og
Magnús Sólmundsson. í meistara-
flokki Lárus Johnsen, Sigurður
Jónsson, Jón Hálfdónarson, Bragi
Kristjánsson og Jón Ingimarsson
og í I. flokki Gunnar Hvammdal.
RÚSSAR GEFAST UPP.
Rússar hafa tilkynnt FIDE það
formlega, að þeir sjái sér ekki
fært að halda Heimsmeistaramót
unglinga eins og ráðgert hafði
Höfnin —
Framhald af bls. 6.
braut, sem Iiggur frá húsinu og
út að slippnum. Eftir að kerin
koma f sjóinn, getum við snúið
þeim.
AÐSTAÐA FYRIR
30—40 BÁTA.
— Hvað geta stór skip lagzt
að bryggju, þegar þessum fram
kvæmdum er lokið?
— Sennilega geta öll islenzku
vöruflutningaskipin Iagzt hér að
bryggju. Og einnig verður að-
staða fyrir 30 til 40 fiskibáta.
Hingað hafa komizt öll „Fellin“,
að Hamrafellinu undanskildu.
Dýpið er 12 metrar á fjöru,
botninn hreinn og aðsigling
ágæt.
Samtalið varð ekki lengra.
Við þökkum fyrir og kveðjum
mennina, sem vinna að einu
mesta framfaramáli alls suður-
landsundirlendis.ins hafnargerð
í Þorlákshöfn.
—p.sv.
Heyskopar-
horfur nú
Vísir hefir átt stutt viðtal við
búnaðarmálastjóra og spurt hann
um heyskapar- og sprettuhorfur nú.
Á Suðurlandi hefir heyskapartíð
verið svo góð að undanförnu að
allur þorri mun nú búinn að hirða
meiri hluta fyrri sláttar, en yfir-
leitt hafa horfur nú breytzt til hins
verra, þó enn geti úr rætzt.
Fer að horfa alvarlega með
sprettu undir síðari slátt, nema
fari að bregða til úrkomu, því að
jarðvegur er yfirleitt orðinn allt of
þurr.
Norðanlands munu bændur hafa
hirt mikið , þeir sem fyrst byrjuðu
en undangengna 10 daga hefir tiðar
farið verið mjög erfitt, verið kalt
£ veðri og snjóað í fjöll, þokur tíð
ar þótt ekki hafi verið miklar úr-
komur, og þvi yfirleitt þurrklítið
eða þurrkalaust. Vegna kuldanna
horfir óvænlega með heyskapinn
Skrúðgarðs-
eigendur
- RIÐFRÍTT -
Smíðum grindur með
frain gangstígum og
blómabeðum.
VÉLVIRKINN
Skipasund 21
og sprettu-
ulvorlsgri
eins og er, nema tíð breytist til
batnaðar, og eins með sprettuna
vegna kuldanna.
=HEÐINN =
Vélavsrzlun . Siml 24260
a