Vísir - 14.09.1963, Blaðsíða 4

4
V1 SIR . Laugardagur 14. september 1963.
Greinar um byggingarmál, birtar i samvinnu
við Byggingaþjónustu Arkitektafélags íslands.
Margir hlutir hafa verið rann-
sakaðir á seinni árum og mikið
um þá ritað. Ef gætt er að hvað
rannsóknir gefa til kynna um
baðherbergi kemur í ljós, skv.
sænskri rannsókn að eiginmað-
urinn dvelur ca. lA klst. 1 bað-
herberginu hvem dag en hús-
móðirin dvelur þar frá % klst.
til allt að eina klst. daglega.
Tími þessi skiptist þá niður á
20 heimsóknir í herbergi þetta.
Flest baðherbergi hafa fyrir
utan baðker, — handlaug og
salernisskál. Auk þess sem
líkamlegt hreinlæti er ástundað
í baðherberginu er herbergið,
einkum í fjölbýlishúsum, einnig
notað til smáþvotta, og til um-
önnunar smábama, oft eru
börnin tekin inn í baðherbergið
þegar þau koma óhrein frá úti-
leikjum. Ástæðan til þess er
mikil fjarlægð til sameiginlegs
þvottahúss í fjölbýlishúsum.
Ef fjölskyldumeðlimirnir
hafa náð fullorðins aldri er tal-
að vinna í eldhúsinu. Kemur
þá jafnvel til greina að hafa
dyr miili eldhúss og baðher-
bergis. f rannsóknum hefur það
komið fram að þeir sem hafa
þennan milligang vilja ekki
missa hann en þeir sem hafa
hann ekki æskja hans heldur
ekki. Sé um slfkan milligang að
ræða milli baðherbergis og eld-
húss er nauðsynlegt hreinlætis
vegna að salerni sé aðskilið.
Ef þvegnir em smáþvottar í
baðherbergi er æskilegt að
möguleiki sé á að hafa lítinn
skáp fyrir óhreint lín.
BAÐKAR EÐA STURTA.
Baðkarið hefur bæði kosti og
ókosti. í sænskum umræðum
hefur það komið fram að bað í
baðkari „sé það sama og að
flytja óhreinindin af fótum upp
á háls“. Mörgum finnst dá-
semd að slappa af í heitu bað-
vatni og fara síðan f kalda
sturtu á eftir. Baðkarið hefur

Gæta verður að hæðir á tækjum og spegli séu réttar.
ið nauðsynlegt að aðskilja bað-
herbergi og salerni. Ennfremur
ætti þetta að vera svo í öllum
íbúðum sem eru meira en 4
herbergi.
STAÐSETNING.
í litlum fbúðum í fjölbýlis-
húsi er baðherbergi eðliiega
staðsett við innganginn. í stærri
fbúðum svo og í einbýlishúsum
er baðherbergi vel staðsett við
svefnherbergin og er þá litlu
snyrtiherbergi komið fyrir f
nágrenni við inngang. Þar sem
þvottavélinni er komið fyrir f
baðherbergi er ekki óeðlilegt að
það sé staðsett við hliðina á
eldhúsi, þannig að húsmóðirin
eigi auðvelt með að fylgjast
með þvottinum meðan hún er
óumdeilanlega stóra kosti þeg-
ar um er að ræða að þvo smá-
börnum — þegar þau eru stillt.
Ef foreldrar þurfa hvort sem er
að fara í sjóstakk og setja upp
sjóhatt er alveg eins gott að
nota sturtu. Það hefur nefni-
lega komið f ljós að það er
dýrasti hátturinn að nota bað-
kar. Til þess fara 300 Iítrar af
30—40 stiga þeitu vatni, meðan
ca. 60 lítra af 40 stiga heitu
vatni þarf f sturtubaði.
STÆRÐ.
Illmögulegt er að gefa einhlít
ráð um stærð á baðherbergi.
Þó er æskilegt að það sé ekki
undir 2,7 fermetrar eða ca. 165
Xl60 cm. Þó er alls ekki nauð-
synlegt að það sé f laginu sem
BAÐHERBERGI
femingur. Tækin geta farið vel
öll við sama vegg en þá ætti
herbergið ekki að vera undir
2,90 fermetrar. Annars eru
möguleikarnir til staðsetningar
tækja f baðherbergjum mý-
margir og skal ekki farið út í
þá sálma hér.
TÆKI.
Á markaðnum eru margar
gerðir af hreinlætistækjum,
hver með sínu sniði. paðkerið
er venjulega úr emaljeruðu
stáli og mun það vera ódýrast.
Hins vegar em pottkörin tölu-
vert ódýrari. Baðkörin eru ann-
að hvort múruð inn eða eru
laus og eru þá með svokallaðri
svuntu, sem er þá emaljemð
líka. Þetta hefur þann kost að
auðvelt er að taka karið frá ef
um viðgerðir er að ræða. Hús-
byggjendur geta valið um marg-
ar stærðir, — venjulegustu
stærðir eru 150—160 cm. að
utanmáli og 70—75 cm. á
breidd. Ef um er að ræða lítil
baðherbergi er ef til vill hægt
að koma þar fyrir setkari, sem
er ca. 115—Í3Ö cm. langt'.
Emaljeringin er auðvitað mis-
munandi en engin er svo góð að
ekki sé nauðsyniegt að þvo kör-
in strax á eftir notkun. Að láta
baðker standa óhreint yfir eina
nótt nægir til þess að emaljer-
ingin verður mött.
Vaskar og klósettskálar eru
venjulegast úr sintruðu postu-
líni sem er mjög sterkt efni.
Venjulegasta stærðin á vöskum
eru ca. 56x52 cm.
GÓLF OG VEGGIR.
Alltaf má gera ráð fyrir því
að vatn skvettist á baðherberg-
isgólfið og verður gólfið því
að þola það. Húsbyggjendur
geta valið um nokkrar gerðir
gólfefna. Algengast er flísað
mósaik eða terrazzo. Það sama
gildir um veggina og þar kem-
ur einnig til greina rakinn.
Bezt er því að flísaleggja líka
veggina. Ekki er þó nauðsyn-
legt að þekja alla veggi með
flísum, né heldur að þær nái
upp í loft.
í Svíþjóð er það orðið al-
gengt að setja miðstöðvarofn-
inn bak við svuntuna og er bað
karið þá alltaf volgt og þægi-
legt og kólnar vatnið ekki eins
ört og ella.
Hitalagnir eru einnig stund-
um settar í gólfið og er það
mjög þægilegt að hafa gólfið
alltaf volgt og þurrt.
Þótt baðherbergi sé búið öll-
um nauðsynlegum hreinlætis-
tækjum má ekki gleyma ýmsum
smámunum sem nauðsynlegir
eru svo sem spegli, litlum skáp,
hillum, handklæðaslám, papp-
írshöldu o. fl.
Spegiilinn má ekki vera of
lítill. Efri kantur spegilsins má
ekki vera hærri en 175 cm. frá
gólfi.
Það eru ekki mjög mörg ár
Hagkvæmt baðherbergi séð ofan frá.
síðan baðherbergi voru álitin
lúxus. Nú á tímum er hús ekki
byggt nema með baðherbergi en
það er sorglegt að vita til þess
hve lítið er gert til þess að
skapa smávægilega þvottaað-
stöðu fyrir húsmæður í fjöl-
býlishúsum. Alltaf er leiðinlegt
að sjá baðkörin hálffull af ó-
hreinu líni fyrir utan það að
slíkt fer mjög illa með emalier-
ingu karanna. Vinna ber að þv|
að teikna þessi baðherbergi
þannig að möguleiki sé að koma
þar inn lítilli þvottavél. Mun
það örugglega vel þegið, ekki
sízt þar sem tíminn f sameig-
inlega þvottahúsinu er oft
naumt skammtaður.
Ójöfn hitadreif-
ing eykur eyðslu
ís
Til þess að forðast há útgjöld
f sambandi við upphitun fbúðar
húss er nauðsynlegt að varminn
dreifist jafnt um alla bygging-
una, þannig að sérhvert herbergi
fái fyrirhugað hitastig. Þessu
skilyrði er annars sjaldan fuil-
nægt ýmsar íbúðir húsa eru
venjulega kaldari en aðrar.
Rannsókn, sem gerð var í Sví
þjóð 1961 á 150 íbúðarhúsum,
sýndi að mismunur á heitustu
og köldustu íbúðinni var að með
altali 4 gráour, en gat komizt
upp f 8 gráður.
KALDASTA ÍBÚÐIN
RÆÐUR
Það sem ákveður upphitun
íbúðarhúss er kaldasta herberg
ið, því að íbúi þessa herbergis
hefur rétt á að hitastigið fari
ekki niður fyrir ákveðið mark.
Til þess að forðast kvartanir í
sambandi við upphitunina, er
venjulega haft það hátt hitastig
á hitalögninni, að jafnvel þau
herbergi, sem erfiðast er að hita
upp, fái þolanlegan varma. Af-
leiðingin verður sú að mikill
. . ' 10'1 20°
2D:i' 31"
ij i v Sr'
Leigjandinn f köldustu íbúðinni
ákveður oft hitann.
Hitinn, hverja gráðu umfram 20
stig eykur upphitunarlcostnað-
inn um 6%.
hluti íbúða hússins hitna um of
og gluggar eru opnaðir upp á
gátt. Það telst til undantekning-
ar, ef íbúar, sem þykir of heitt
hjá sér, minnka sjálfir hitastigið
með því að loka fyrir ofnana. Á
þann hátt verður eldsneytis-
eyðslan meiri, heldur en ef allar
fbúðirnar hefðu sama hitastig-
UMFRAMVARMI
KOSTAR PENINGA.
Nú kann manni virðast, að
nokkrum gráðum of hátt hitast.
í herbergi muni ekki hafa mikil
áhrif á eldsneytiseyðsluna.
Reyndin verður samt sú, að hér
á sér það sama stað, eins og
þegar kólnar í veðri og eldsneyt
isnotkun eykst, sem alkunnust
Framh. á bls. 13