Vísir - 14.09.1963, Blaðsíða 7

V í S IR . Laugardagur 14. seprenibci 1963.
7
EÍNAGERÐ
frá Sjámannafélagi Reykjavíkur, varð-
andi kaup og kjör á farskipum og
kröfur farmanna
Fast mánaðarkaup Orlof 5216.39 312.98 Samkomulag 2. sept. ’63 Kröfur 9. sept. ’63
Lífeyrissj. 6% 312.98 5.607.62 799.72 7.600.00 2.500.00
Samtals kr. 5.842.35 384.44 606.00
Samkomulag 2. sept. ’63 5.607.62 336.46 336.46 Kröfur 9. sept. ’63 7.600.00 456.00 456.00 384.44 606.00
Kr. 7.176.22 Kr. 11.312.00 Ath. Til þess að geta fengið kaup fullgilds háseta þurfa þeir að hafa siglt í 12 mánuði sem
Kr. 6.280.00 Kr. 8.512.00 viðvaningar á kaupi. miklu lægra
Fullgildur háseti á tvískiptri
vakt 12 klst. á sólarhring á sjó.
Samninganefnd Sjómannafélags
Reykjavíkur, í deilu þeirri er nú
stendur yfir á verzlunarflotan-
um, leyfir sér vegna villandi
upplýsinga útgerðarmanna um
kaup og kjör háseta á verzlun-
arskipum, sem fram hafa komið
í blöðum undanfarna daga, að
taka fram það er hér fer á eftir:
í greinargerð útgerðarmanna
er því slegið föstu að mánaðar-
laun háseta, ásamt meðalyfir-
vinnu séu þau, er þeir síðan
birta í tölum. í þeim tölum er
reiknað með á annað hundrað
ýfirvinnustundum á mánuði
fram yfir venjulegan dagvinnu-
stundafjölda, sem sjálfsögðum
blut, eins og þeir hafi aldrei
beyrt getið um 8 stunda vinnu-
dag.
Sjómenn hafa ekkert um yfir-
vinnu á skipunum að segja og
ekki í þeirra valdi hvort hún er
meiri eða minni. Á sumum skip
úm er hún óhæfilega mikii, öðr
um lítil sem engin. Nokkuð stór
hópur farmanna hefur alltaf
litla sem enga yfirvinnu, en það
eru dagmenn f vél, þótt hásetar
vinni jafnvel sólarhringum sam-
an. 1 landi geta þeir, sem yfir-
vinnu vinna, horfið frá og farið
heim, afneitað allri yfirvinnu, ef
beilsa eða aðrar ástæður bjóða
svo.
Á farskipunum eru það yfir-
menn f. h. útgerðanna, sem
skipa fyrir um alla vinnu og
verða hásetar og aðrir undir-
menn, skv. sjólögum, að vinna
alla þá vinnu, sem til fellur,
hvenær sem skipun kemur þar
um og hafa engan rétt til íhlut-
unar um lengd hennar. Hluti yf-
irvinnu í tekjum farmanna er
því algjörlega undir útgerðun-
um sjálfum kominn.
Afskipti Sjómannafélagsins
af þessum lið eru þau ein, að
krefjast sambærilegra launa til
handa fastamönnum og aðrar
starfsgreinar hafa, fyrir sam-
bærilega vinnu.
Sérstaða ýmissa starfsgreina
hefur verið viðurkennd á síð-
ustu misserum, svo að þótt
Vinnuveitendasamband Islands
o. fl. hafi samið við vmf. Dags-
brún um einhverja hækkun fyr-
ir verkamenn hefur það ekki
verið mælikvarði í öllum tilfell-
um á þær launabætur er ein-
stakar aðrar starfsgreinar hafa
þurft að fá og krafizt.
Samanburð við hinar mörgu
starfsgreinar sem yfirborga
verkafólk sitt, munum við ekki
gera, enda sá samanburður og
annar fáránlegur, nema um leið
sé getið þess vinnustundafjölda
sem skila þarf, til að hljóta á-
kveðnar launatekjur, auk ann-
arra atriða svo sem fríðinda og
vinnuaðstöðu og þá m. a. hvort
einstaklingurinn vinni nálægt
þyngstur er hjá hásetum vegna
viðhalds skipanna hjá því skipa
félaginu sem ósparast er á slíkt
m. a. vegna hinnar ódýru yfir-
vinnu háseta.
Otgerðarmönnum bar að
sjálfsögðu að taka árstekjur og
vinnustundafjölda, og þar sem
slíkur samanburður er til fyrir <$>
árið 1962, skulu birt nokkur
dæmi: Hásetar hjá einu skipa-
félaganna sem voru með yfir
300 skráningardaga (meðaltal
323) höfðu í meðaltekjur fyrir
1962 kr. 96.290 að meðtöldu
orlofi en ekki lífeyrissjóðsgjaldi
6%. Til þess að ná þessum
tekjum þurftu þeir að skila
3422 vinnustundum eða tæpum
12 klst. á vinnudag. Fastir
hafnarverkamenn hjá Eimskipa
félaginu höfðu á sama ári að
meðaltali 91,8 þús. kr. tekjur
en skiluðu 2802 vinnustundum.
Þetta er með orlofi en án 1% í
sjúkrasjóð.
Fast mánaðarkaup
Vaktatillegg
Orlof 6%
Lífeyrissj. 6%
5.216.39
743.93
357.62
357.62
Samt. kr. 6.675.56
Ef menn í rólegheitum athuga
kröfur þær er Sjómannafélagið
hefur gert vegna farmanna, mið
að við allar aðstæður og þá
jafnframt samanborið við þau
laun sem ýmsar aðrar starfs-
stéttir hafa, komast þeir ábyggi
lega að raun um að þær eru
fyllilega sanngjárnar.
Reykjavík, 13. sept. 1963.
Samninganefnd
Sjómannafélags Reykjavíkur.
Kranastjórar hjá Kol & Salt
120 þús. 2967 stundir.
Vkm. hjá Olíufélaginu 112,5
þús. 3008 vinnustundir.
Vkm. hjá Vélsm. Héðni 96,8
þús. 2615 vinnustundir.
heimili sínu, og geti því nýtt vkm. hjá Sænska isl; frystih.
r.rfof11r»Hir* oinar ftl frölran folrni . _ .
frístundir sínar til frekari tekju
öflunar beint eða óbeint, eða
búi við hina miklu fjarveru far-
manna og mikil útgjöld af þeim
sökum.
Algjörlega er þýðingarlaust
fyrir útgerðarmenn að taka sem
dæmi um launatekjur farmanna,
þann mánuð ársins, sem vinnu-
Krossgátuverðlaunin
95, l þús., 2759 vinnustundir.
Birgðavörður hjá Áburðar-
verksm. 134.2 þús. 3402 vinnu-
stundir.
Svona mætti halda áfram, en
hér skal staðar numið að sinni.
Sjómannafélagið neitar ein-
dregið, að miða nokkrar launa-
kröfur sínar við óhæfilega
mikla yfirvinnu.
Ef útgerðirnar vilja láta vinna
slíka vinnu verður að greiðast
fyrir það sambærilega og hjá
öðrum stéttum.
Mánaðarkaup og kröfur far-
manna voru og eru:
Mánaðarkaup fullgilds há-
seta í júní 1963, á þrfskiptri
vakt með 8]/2 klst. vinnu á
sólarhring að meðaltali:
sjónvarpað
Vísir hcfur skýrt frá því áður
að til íslands væru væntanlegir
þýzkir sjónvarpsmenn, þrír að tölu.
Nú er þetta fólk, en það voru
tvær konur og einn karl, búið að
vera hér frá því í ágústmánaðarlok
og hefur ferðazt mikið um landið
og verið yfirleitt heppið með
veður.
Báðar konurnar eru þegar farn-
ar utan, en þær sjá um tón og
texta í væntanlegri sjónvarpsmynd.
Kvikmyndatökumaðurinn sjálfur,
Júgen Stamh að nafni, hefur einn-
ig lokið sínu hlutverki og fer í
fyrramálið. Telur hann sig í heild
vera mjög ánægðan með árangur-
inn af starfi sfnu hér «
Sjórt'varþsfólkið 'kom lfihgað á
vegum Flugfélags íslands og ferð-
aðist um á vegum þess og í fylgd
með leiðsögumanni á meðan það
dvaldi hér. Komst það lengst aust-
ur á Fljótsdalshérað og Seyðis-
fjörð, en á Seyðisfirði var síldar-
söltun, síldarlöndun og bræðsla
kvikmynduð. Þaðan var farið að
Mývatni og Dettifossi, Goðafossi,
Akureyri og síðan sem leið lá suð-
ur í Borgarfjörð og til Reykjavík-
ur. Einnig var farið nokkuð um
Suðurlandsundiriendið með við-
komu að Gullfossi, Geysi, Skál-
holti og Hveragerði. Einkum á
síðastnefnda staðnum urðu Þjóð-
verjarnir hrifnir af að sjá hinar
fjölbreytilegu tegundir sem uxu í
gróðurhúsunum, m. a. banana-
plöntur með fullþroskaða banana,
kaffiplöntur og fleiri ávexti sem
dafna ekki einu sinni í Þýzkalandi.
Auk þess sem Þjóðverjarnir
kvikmynduðu Iandslag tóku þeir og
kvikmyndir af atvinnulífi og lifn-
aðarháttum fólks eftir því sem við
varð komið, búpeningi, sveitabæj-
um o. fl. Undrandi og hrifnir urðu
þeir í senn af íbúðum og húsbún-
aði fólks og töldu íslendinga búa
betur og eiga skemmtilegri heimili
en flestar aðrar þjóðir.
Þjóðverjarnir töldu sig hafa náð
þeim árangri sem þeir höfðu kosið
og telja sig hafa nægilegt og gott
efni í 1 klukkustundar sjónvarps-
sendingu, sem sjónvarpað verður
frá öllum sjónvarpsstöðvum Þýzka
lands samtímis, væntanlega í n.k.
janúarmánuði.
Áður í sumar kom erlendur
sjónvarpstökuhópur til fslands,
einnig að nokkru Ieyti á vegum
Flugfélags íslands. Sá hópur var
frá brezka sjónvarpinu, samtals 8
menn og þeim til fylgdar og að-
stoðar Gísli Gestsson kvikmynda-
tökumaður, sem þá var nýútskrif-
aður í því fagi í Bretlandi. Mynd
sú sem Bretarnir tóku hér var
leikin, enda þótt þar sé jafnframt
um landkynningarmynd að ræða.
Voru jafnt leikarar sem kvik-
myndatökumenn í þessum 8 manna
hópi sem hingað kom.
Kvikmyndin sem Bretarnir tóku
hér hefur nú verið framkölluð og
prufusýnd í aðalatriðum og hefur
komið í ljós að hún hefur heppn-
ast afburða vel. Hún verður sýnd
í tvennu lagi, fyrrihlutinn í des-
embermánuði n. k. og síðari hlut-
inn í janúar. Heildar sýningartími
verður á aðra klukkustund. Gert
hefur verið ráð fyrir endursýningu
í brezka sjónvarpinu næsta vor.
Þjóðleikhúsinu þakkað
Ég vil nota tækifærið til að
þakka þjóðleikhússtjóra og öðr-
um ráðamönnum Þjóðleikhúss-
ins það framtak að fá danska
ballettinn til sýninga hingað.
Þó að ég sé enginn sérfræð-
ingur á þessu sviði, hef ég allt-
af haft mikinn áhuga fyrir ball-
ett síðan ég sá hann í fyrsta
sinn, þegar ég var i brezka hern
um í Rómaborg á stríðsárunum.
Þegar ég var seinna í Moskvu,
fór ég að jafnaði tvisvar eða
þrisvar í viku í Stóra Leikhúsið
í hálft annað ár og heima í
London hef ég eytt mörgum
töfrandi kvöldum í Covert
Garden.
Hingað til hafði ég ekki átt
þess kost að sjá hinn konung-
lega danska ballett, sem er tal-
inn einn bezti í heiminum. Það
var því sérstaklega ánægjulegt
að fá þetta tækifæri hér núna
á þessum norðlægu slóðum og
ég varð ekki fyrir vonbrigðum.
Þó að leiksvið Þjóðleikhússins
sé ekki eins stórt og í London,
Moskvu og víðar, og Sinfóníu-
hljómsveit fslands ef til vill
ekki æfð sérlega með ballett í
huga, tókst sýningin framúrskar
andi vel. Mér er nær að full-
yrða, að danski dansflokkurinn
í heild sé jafnvel betur þjálfað-
ur en í Moskvu og London.
Og ef til vill var ánægjan
ennþá meiri, vegna þess að
þessi vinsæla heimsókn hefur
ekki — eins og í sumum öðrum
tilfellum hér og víðar — verið
tengd neinum pólitískum hug-
leiðingum stórveldanna.
Vonandi fáum við að sjá
meiri ballett á íslandi og Is-
lendingar — karlmenn ekki síð-
ur en kvenmenn — fái vaxandi
áhuga fyrir honum.
Peter Kidson.