Vísir - 28.12.1963, Blaðsíða 7

VI S IR . Laugardagur 28. desember 1963.
7
Adenauer
Isínar um
rifjar upp minningar
fræga stjórnmálamenn
Konrad Adenauer, elzti stjórn-
j málamaður álfunnar, sem enn
'l tekur virkan þátt i stjórnmálum,
!þótt hann hafi nú fyrir nokkru
látið af embætti sem forsætis-
ráðherra, hefir átt mikil sam-
skipti við forseta Bandaríkjanna,
allt frá því er Harry S. Truman
var forseti.
Hvert er álit Adenauers á Lyn-
don B. Johnson, hinum nýja for-
seta Bandaríkjanna, sé hann bor-
i inn saman við fyrirrennarana?
Hefir það breytt friðarhorfun-
t. um, að nýr forseti er tekinn við
; stjórnartaumunum í Bandaríkjun-
um? Við hverju getur Lyndon B.
Johnson búizt af hálfu Nikita
Krúsév, forsætisráðherra Sovét-
ríkjanna, og De Gaulle Frakk-
i landsforseta? Á hvern hátt mun
r Johnson leitast við að leysa
I heimsvandamálin?
Þessum og fleiri spurningum,
sem aðkallandi er að fá glögg
svör við, svarar Adenauer í einka
viðtali við Kurt Lachmann, al-
þjóðamálafréttaritara U.S. News
and W.orld Rcport, en hann átti
mörg viðtöl við Adenauer, þegar
hann var forsætisráðherra Vest-
ur-Þýzkalands.
-/-
KYNNI í TEXAS
Þeir Konrad Adenauer og Lyn-
don B. Johnson fengu gott tæki-
færi til aukinna persónulegra
j kynna, er Adenauer heimsótti
• hann á búgarði hans í Texas í
; apríl 1961. Fréttaritarinn minnti
hann á þessa heimsókn.
— Já, ég var næturgestur á
búgarði hans. Seinna vorum við
saman í Dallas, þar sem var hald-
in mikil hátíð undir beru lofti.
Þar voru flokkar úr þýzkum
skemmtiklúbbum og leikið á
hljóðfæri og sungið. Þetta var
indælt og friðsælt. Skoðun mín
á núverandi forseta er, að hann
sé gáfaður raunsæismaður. Við
töluðum ekki um öll stóru heims-
J málin þá, eða sérstaklega um ut-
Ianríkismálin, — þessi mál voru
ekki þá í hans verkahring.
Er fréttaritarinn spurði hann
nánara um viðræðuefnin, svaraði,
Adenauer:
-/-
TEXAS EFST Á BAUGI
— Nú, þér eruð Bandarlkja-
maður, og þér vitið, að þegar þér
hittið einhvern frá Texas, þá er
Texas efst á baúgi. Það kemur
eins og af sjáifu sér, — er það
ekki reyndin? Manni er sagt hve
Texas sé stórt og mikilvægt. Við
töluðum ekki sérstaklega um hin
alvarlegri vandamál, en ég mynd-
aði mér þá skoðun á honum af
kynnum mínum þá, að hann væri
maður, sem stæði traustum fótum
á jörðu.
-/-
HEIMSVANDAMÁLIN
Fréttaritarinn spurði næst hvoft
hann teldi, að Johnson væri mað-
í ur, sem gæti tekið erlend vanda-
Adenauer um Johnson: Mér koi
mál og heimsmál traustum tök-
um?
— Á þessum tíma þurfti hann
ekki að fást við slík mál í ein-
stökum atriðum — og hver, þeg-
ar öllu er á botninn hvolft, hefir
það á vaidi sínu, að ráða við slík
mái? Á þessum tíma var John-
son varaforseti. Hann hafði að-
eins ,fárra mánaða reynslu, og
eins bg þér vitið eru varaforsetar
vart þjálfaðir undir það, að verða
að taka við forsetaembætti hve-
nær sem er. Mér lcom Johnson
þannig fyrir sjónir, að hann væri
traustur maður, sem léti ekki bil-
bug á sér finna, maður, sem veit
hvað hann viil og stendúr á traust
um grunni. í stuttu máli — ég
fékk gott álit á honum.
-/-
KRÚSÉV
Og nú spurði fréttarjtarinn:
Haldið þér, að hann muni standa
sig gagnvart Krúsév?
— Ég er alveg viss um það, —
hann lætur ekki Krúsév leika á
sig. Þegar ég hugsa um þá báða
í einu get ég ekki ímyndað mér,
að Johnson guggni og fari að riða,
eða ef svo mætti segja, að hon-
um muni finnast óskaplega mikið
til um Krúsév.
— Og hvað haldið þér að Krús-
év geri nú?
-/-
HVAÐ GETUR KRÚSÉV GERT?
— Hvað getur Krúsév gert? Ef
hann er hygginn mun hann blða
átekta nú. Athugið hversu ástatt
er. Hinn 3. nóvember næsta ár
n Johnson þannig fyrir sjónir, að
fara fram forsetakosningar I
Bandaríkjunum. Ég geri ráð fyrir,
að það sé ákveðinn ásetningur
Johnson’s að verða kjörinn for-
seti. Við venjuleg skilyrði fyrr á
tímum var mikill kosningaviðbún-
aður seinasta ár hvers forseta-
tímabils. I ræðu sinni, er hann
ávarpaði þjóðþingið 27. nóvem-
ber, lagði hann áherzlu á hvað
mikilvægast væri á sviði innan-
landsmála. Ef ég reyni að setja
mig I hans spor kemst ég að þeirri
niðurstöðu, að hann muni reyna
að koma fram þeim málum, sem
mestu varða Bandaríkjamenn, og
á sviði utanríkismála mun hann
reyna að forðast árekstra.
En vilji menn I hinum „herbúð-
unum“ árekstra verður öruggum
ieiðtoga að mæta. Ég tel mig sjá
það greinilega, að við slíkar að-
stæður mundi hann ekki draga
iengi að beita sér, en ég á ekki
við það, að hann mundi byrja á
því, að beita kjarnorkuvopnum.
-/-
ER JOHNSON HARÐARI í
HORN AÐ TAKA EN
FYRRI FORSETAR?
Fréttaritarinn spurði Adenauer
hvort hann teldi, að Johnson
mundi reynast harðari I horn að
taka en Kennedy var, — eða Eis-
enhower, — eða Truman?
- Við skulum líta á Harry
Truman fyrst, svaraði kanslarinn.
Að mínu áliti mun hans einhvern
tíma verða minnzt sem eins hinna
mestu forseta Bandaríkjanna. Það,
sem ávannst I Japan og Kóreu,
hann væri traustur maður, sem el
var svo mikilvægt, og ávannst fyr
ir forystu hans. Með því var sann-
arlega mikil dáð drýgð. Of lítið
hefir verið gert úr því, að mínu
áliti, að framkvæmd Marshallá-
ætlunarinnar var hafin, er hann
var forseti. Við hans forystu
fæddist hugsjónin.
-/-
EISENFIOWER OG DULLES
Eisenhower hafði nána sam-
vinnu við John Foster Dulles (þá-
verandi utanrlkisráðherra). Ég
hefi það milliliðalaust frá þeim
hvorum um sig, að þeir voru sem
einn maður I hug og hjarta. Ef
ég ræði þá báða I einu vil ég
segja, að milli þeirra var hið
fullkomna samstarf. Þér vitið hve
mikið álit ég hafði á þeim. Ég
tel, að þeim megi þakka að veru-
legu leyti, að heimurinn I dag
stendur enn óhruninn.
-/-
MESTA ÞOLRAUN KENNEDY’S
Fréttaritarinn spurði einnig um
Kennedy — hver hefði verið
mesta þolraun hans.
Að því er Kennedy varðar:
Hann var gáfaður maður, sjón-
deildarhringur hans víður. Mér
virðist, að Kúba hafi verið hin
mikla þolraun á forsetatímabili
hans — og ekki enn séð fyrir
endann á þeim málum. Eftirmað-
ur hans er ekki búinn að sýna
hvað hann hyggst fyrir. Ég fór
til Washington skömmu eftir á-
reksturinn á Kúbu. Og ég talaði
við helztu menn, þeirra meðal
Dean Rusk utanríkisráðherra (I
tki léti Krúsév leika á sig.
nóvember 1962, eftir að hafn-
bannið var sett). Rusk sagðl mér,
að Bandaríkin væru við öllu búin.
Og Kennedy guggnaði þá ekki,
guði sé lof. MacNamara hafði bú-
ið svo f haginn fyrir hann, að
hann gat sent mikið lið suður
á Floridaskaga og til alls hættu-
svæðisins og þess vegna reyndist
kleift að gera út um málið. Þetta
var hið mikla afrek Kennedys.
-/-
ÁREKSTUR MILLI JOHNSON
OG DE GAULLE?
Fréttarltarinn vék að því, að
mikið væri rætt og ritað í Banda-
ríkjunum um að til áreksturs
kynni að koma rrjilli L. B. John-
sons og De Gaulle.
— Það held ég ekki, svaraði
Adenauer. De Gaulle hafði að
minnsta kosti áhuga á að fara I
heimsókn til Bandaríkjanna á
fyrsta fjórðungi næsta árs og
hafði látið hann I ljós. Hann hef-
ir nú staðfest þetta á ný. De
Gauile mun þannig, að ég hygg,
fara þangað I opinbera heimsókn,
sem ekki má verða of stutt til
þess að náð verði gagnlegum
árangri. Þannig ætti að vera unnt
að uppræta það, s^m misskiln-
ingi hefir valdið og er persónu-
legt fremur en efnisiegt. Ég hygg,
að flestir Bandaríkjamenn muni
taka honum með jnikilli virðingu.
-/-
AFSTAÐA DE GAULLE
TIL ANNARRA ÞJÓÐA
— Hvern teljið þér kjarna
Frh. á bls. 10.
‘i