Vísir - 15.05.1964, Blaðsíða 7

VÍSIR . Föstudagur 15. maf 1964.
7
Frá sýningunni. Fremst er höggmynd eftir Gunnfríði Jónsdóttur.
TÖPUÐ ORRUSTA
MYN DLI Slg'
*
Gullletrin
1 höfuðstað landsins stendur
yfir myndlistasýning um þess-
ar mundir og hefur Myndlista-
félagið, sem ti’. hennar efndi,
boðið gestum sínum með gull-
áletruðum kortum. Fór því opn-
un sýningarinnar fram með
miklum glæsibrag í hvívetna.
Af þessu einu mætti ætla, að
hér væri um sýningu að ræða,
sem lætur sér annt um að
kynna almenningi þróunarstig
og ástand íslenzkrar myndlist-
ar vorið 1964.
Frelsi
Að þvl er snertir listræn
gildi og gæði sýningarinnar,
vildi undirritaður helzt undir-
strika það, er hann sagði um
vorsýningu sama félags í fyrra.
Sá er þó munurinn að þessu
sinni, að sýningarnefndin virð-
ist algerlega hafa geflzt upp
við að krefjast nokkurs lág-
marks i þessum efnum og rík-
ir því að nokkrum dæmum und-
anteknum, algjört frelsi — nið-
ur á við. Það tekur því ekki að
rökræða um listræn viðhorf og
markmið Myndlistafélagsins,
þar sem það leggur sjálft svo
litla áherzlu á það atriði Þeim
mun meira beinist athygli gagn-
rýnandans að tiltækinu sem
þjóðféiagslegu fyrirbæri. Sú
spuming vaknar, hvernig getur
staðið á því að þeir menn, er
standa að þessari sýningu,
þykjast eiga heimtingu á al-
menningsáliti og viðurkenningu,
og krefjast meira að segja, —
svo sem raun ber vitni — að
fara með umboð fyrir íslenzka
myndlist.
Bandingjar
Einkar athyglisverð finnst mér
þátttaka Jón Engilberts (og
Kjarvals?) Dettur mér I því sam-
bandi í hug knattspyrnuklúbb-
ur, sem fær lánaða nokkra
„professionals" til að standa
betur að vlgi. Reyndar leysir
Finnur Jónsson frá skjóðunni,
er hann segir I Morgunb’.aðinu
(8, maí): „tel ég það mikinn
styrk fyrir þessa sýningu."
Hvernig má það nú vera? Ætli
hann gefi þar með í skyn,
að sýningin hefði orðið ómerki-
leg án þátttöku þessara manna?
Hafa slæmar myndir nokkurn
tíma glæðzt af nábýli við góð-
ar? Erfitt er að skilja tilgang
slíkrar liðveizlu, nema að þörf
hafi þótt fyrir bandingja.
Ég verð að játa að það tókst
giftusamlega að villa almenn-
ingi sýn og skapa algjöra
ringulreið. Hver á nú að „sort-
era“ þennan hóp amatöra, list-
málara, „textil designers"
meistara og meðhlaupara?
S j óndeildarhringur
Ekkert annað virðist nú eftir
af fátækt hinnar íslenzku þjóð-
ar á 19. öld, en leyfar af mynd-
list alþýðumannsins frá alda-
mótum. Vera má að hann hefði
dáðst að sýningunni, þ.e.a.s. á
því augnabliki er hann yfirgaf
bændamenninguna, lagði til
hliðar tréskurðarhníf og kona
hans skildi við vefstólinn Þá —
í eftirvæntingu þess nýja —
þóttu þær landslagsmyndir
tilkomumiklar sem voru
„eðlilegar, náttúrulegar, sann-
ar“ eins og andlitsmyndir,
svo fágaðar og smáfríðar, að
persónan, sem afmynduð var,
virtist helzt standa uppstopp-
uð frammi fyrir manni. Nú dá-
umst við ekki lengur að þessu,
engu að síður vil ég verja mál-
stað alþýðumannsins.
Svo ólánsamlega vildi til, að
þróun listar stökk það hratt á
undan honum, að hún var von
bráðar horfin bak við abstrakt
sjóndeildarhring (sem er eftir
frægri lýsingu: ímynduð lína
er maður fjarlægist að sama
skapi og hann þykist nálgast
hana). Þarna stendur nú vinur
okkar, ráðalaus og áttavilltur.
Er því að furða að hann vilji
ekki sleppa tökum á þvl gamla
sem hann kallar gott I sjálfs-
bjargarskyni, — það „gamla og
góða?“
Til þessa vinar okkar snýr
vorsýningin sér og færir sér
þannig í nyt vandræði alþýðunn
ar. Hún hefur fest sér ból-
stað I eins konar „no-mans-
land“ lista- og menningarþró-
unar.
Endurminningar
Hún byggir tilverurétt fiinn á
minningum um liðinn tíma. Hún
hefur séð betri daga. Hvernig
ber annars að skilja hinar
draumsælu endurminningar
Finns Jónssonar I téðri grein H
um þýzka listfélagið „der
Sturm“? það eru nærri 40 ár
síðan þessi Stormur geisaði.
Hver minnist þess nú á dögum?
Hann er liðinn hjá, horfinn, á
hverfanda hveli. Finnur særir
fram anda Hitlers, sem sagður
er hafa drepið „Sturm“ og allt
það. Mér finnst heldur óráðlegt
að vekja upp þennan draug, því
það, sem þessi „listvinur" setti
í stað þeirrar listar er hann
dæmdi ,,úrkynjaða“ var ekkert
annað en — það „gamla og
góða“. Lét hann I því skyni
tína saman á háaloftum og I
kjöllurum safnhúsa verk hinna
gömlu og gremjufullu prófess-
ora er hin volduga þróun
myndlistar 20. aldarinnar hafði
sópað I burt.
Þessi barátta milli hins nýja
og þess gamla, þar sem víglín-
an sveigist fram og til baka er
ekki bundin við neitt sérstakt
land né neina sérstaka þjóð.
Vorsýning Myndlistafélagsins
sannar það.
Sé litið á hana sem listræn-
an atburð, er hún töpuð orr-
usta. Sem þjóðfélagslegt fyrir-
bæri er hún viðvörun, sem kall-
ar okkur á varðberg.
Kurt Zier skrifar um vorsýningu Myndlistarfélagsins
5ALA A SALTFISKI
HEFUR GENGIÐ VEL
15-20% meiri framleiðsla og allt selt f ®kki. f unni að halda dt
' w flutnmgi lengur áfram fram á-
sumarið.
Undanfarið hefur sala á salt-
fiski gengið mjög vel. 1 aflahrot
unni miklu fór mikið af fiski I
salt, einkum stærsti fiskurinn.
Mun saltfiskframleiðslan I ár
verða um 15—20% meiri en I
fyrra. En allur fiskurinn er þeg-
ar seldur og þó meira hefði ver
ið, að því, er Vísir fékk upplýst
hjá SÍF I gær.
I fyrra nam útflutningurinn á
saltfiski um 24 þús. tonnum.
Helztu viðskiptalönd okkar 1
þessari grein eru Portúgal,
Spánn, Ítalía Og Brasilla. Mest
fer til tveggja fyrst nefndu land
anna. Fer þangað nær eingöngu
blautfiskur.
Útflutningur stendur nú sem
hæst og eru 5 — 6 skip I förum
með saltfiskinn út. Skip ifór I
gær og fyrradag og stöðugir
flutningar eru framundan. Er
stefnt að þvl, að öllum útflutn-
ingi verði lokið um miðjan júll
enda eru hitar orðnir svo miklir
við Miðjarðarhaf um það leyti,
Nýr hafnsögubátur
Reykjavlkurhöfn er að undir-
búa samninga við Stálvík h.f. um
smlði á nýjum hafnsögubát úr stáli
og á hann að verða tiibúinn I des-
ember n.k. Þessi bátur verður um
25 lestir að stærð.
Reykjavlkurhöfn hefir átt þrjá
hafnsögubáta undan farið, fyrir
utan dráttarbátinn Magna, sem er
miklu stærri, 186 lesta stálskip,
smlðað I Stálsmiðjunni h.f. Einn
hinna þriggja hafnsögubáta, Jöt-
unn , var orðinn svo gamall að
hann hefir nú verið tekinn úr
notkun. Nýi báturinn á að koma
I hans stað. Hinir hafnsögubát-
arnir heita Nóri og Haki og verður
nýi báturinn állka stór og Haki.
Þrjú tilboð bárust I smíði nýja
hafnsögubátsins og var tekið til-
boði Stálvlkur, sem fyrr segir.
Bökamenn athugil
Bókin Arnardalsætt, 1.—2. bindi, með auka-
myndum, nýkomin úr bókbandi.
Sími 15187 og 10647.
Aðsteí en ekki björgun
Nýlega var kveðinn upp dóm-
ur I Hæstarétti vegna aðstoð-
ar sem Hafnarfjarðartogarinn
Maí veitti Reykjavlkurtogaran-
um Skúla Magnússyni á Ný-
fundnalandsmiðum um mánaða-
mótin september-október 1960.
Var héraðsdómur staðfestur og
talið að um aðstoð hefði verið
að ræða en ekki björgun. BÚR
var gert að greiða f þóknun kr.
700.000 og að auki vexti og
málskostnað.
Eins og menn muna voru
málavextir þeir að Skúli Magn-
ússon var að veiðum á Ný-
fundnalandsmiðum og var að
snúa heim á leið með afla
sinn, þegar skipið fékk skyndi-
lega á sig þungan sjó, sem síð-
ar kom I Ijós að hefði sett leka
að vélarrúminu. Gekk illa að
dæla úr skipinu vegna þess að
asbestmulningur stlflaði slum-
ar I dælunum. Var send út
beiðni um hjálp sem barst
morguninn eftir, þegar Mal kom
á staðinn.
Var ákveðið að koma vírum
I Skúla Magnússon og draga
hann til næstu hafnar, sem var
St. John á Nýfundnalandi, en
þar var gert við togarann.
Málaferlin spunnust út af þvl
hvort hér hafi verið um björg-
un eða aðstoð að ræða. Töldu
forsvarsmenn Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar að hér hafi ver
ið um að ræða björgun úr sjáv-
arháska, enda hefði skipið ver-
ið stjórnlaust á reginhafi er
Maí kom að því. Hins vegar
taldi BÚR að möguleikar hefðu
-verið á að sigla skipinu á eig-
in vélarafli til hafnar, en talið
hefði verið hentugra og fljót-
legra að fá aðstoð. Einnig taldi
skipstjórinn á Skúla Magnús-
syni að skipshöfnin hafi verið
búin að komast fyrir sjórennsl
ið þegar Maí kom á vettvang.